Hij had het lijf van een komodovaraan, de staart van een haai en de bek met tanden van een orka – en zo groot was hij ook. Verder was hij een geduchte killer in de wereldzeeën.
Het dier is Thalassotitan atrox gedoopt en leefde in het dinosaurustijdperk.
De toepasselijke naam komt van het Latijnse thalassa, dat ‘zee’ betekent, atrox, het woord voor ‘verschrikkelijk’ en titan, ‘reus’.
De ontdekking van het fossiel van de verschrikkelijke zeereus werd bekendgemaakt in het tijdschrift Cretaceous Research door onderzoekers van de Britse universiteit van Bath.
Thalassotitan had een korte, brede neus en grote, spitse tanden zoals die van een orka, waarmee hij enorme prooien kon grijpen en verscheuren. Afgebeeld is een versteende schedel van een jonge Thalassotitan.
‘Thalassotitan was een fantastisch, angstaanjagend beest,’ zegt de hoofdonderzoeker achter de ontdekking, Nick Longrich, in een persbericht.
‘Stel je een komodovaraan voor gekruist met een witte haai gekruist met een T. rex gekruist met een orka.’
Paleontoloog Nick Longrich van de universiteit van Bath leidde het onderzoek naar Thalassotitan. Hier zie je hem met een schedel van het dier.
Zeehagedis
Nader bepaald leefde dit zeemonster – een mosasaurus – aan het einde van het krijt, 66 miljoen jaar geleden. Het was dus geen dinosaurus maar een zeehagedis, verwant aan moderne leguanen en hagedissen.
Terwijl soorten als Tyrannosaurus rex en Triceratops 94 miljoen jaar geleden op het land heersten, regeerde Thalassotitan de zee.
En er zijn aanwijzingen dat hij samen met andere mosasauriërs flink gedijde – tot de meteorietinslag die 66 miljoen jaar geleden 75 procent van alle levende wezens op aarde uitroeide.
Hij kon 12 meter lang worden, en met zijn dodelijke orka-achtige gebit nam hij allerlei dieren te grazen: zeereptielen zoals plesiosauriërs, zeeschildpadden en geregeld ook andere mosasauriërs die even groot waren als hijzelf.
De kop van Thalassotitan lijkt in veel opzichten op die van huidige orka’s, al zijn zijn meest naaste levende verwanten leguanen en hagedissen.
Dodelijke tanden
Het fossiel werd gevonden en opgegraven in Marokko, op een uur rijden van Casablanca. Aan het einde van het krijt werd Noord-Afrika bedekt door de Atlantische Oceaan.
Het pas gevonden Thalassotitan-fossiel was van een dier dat mogelijk 9 meter lang was – zo groot als een orka. Het opgravingsteam vond onder meer een 1,4 meter lange schedel.
Thalassotitan was een mosasaurus uit het krijt, die 12 meter lang kon worden. Hier is hij afgezet tegen een huidige orka en een mens.
Terwijl de meeste andere mosasauriërs lange kaken en dunne tanden hadden om vis te vangen, had Thalassotitan een korte, brede neus en grote spitse tanden om zijn prooi te grijpen en uiteen te rijten.
Alles wijst er dus op dat Thalassotitan aan de top van de voedselketen stond en dezelfde rol had als de huidige witte haaien en orka’s.
Uit fossielen blijkt ook dat Thalassotitan zo hard kon aanvallen dat zijn tanden vaak braken of tot aan de wortel afsleten.
Meerdere fossiele vondsten van Thalassotitan hebben tanden die gebroken of bijna tot de wortel afgesleten zijn, doordat ze zo hard beten in de botten van andere zeereptielen.
Versteend met zijn prooi
Er wachtte de onderzoekers nog een verrassing: bij het opgraven doken er resten op van mogelijke prooidieren van Thalassotitan.
Er werden grote roofvissen, een zeeschildpad, een 0,5 meter lange plesiosauruskop en de kaken en schedels van zeker drie mosasaurussoorten gevonden, die allemaal door maagzuur aangetast bleken te zijn.
‘We kunnen niet met zekerheid zeggen welke soort al die andere mosasauriërs at. Maar we hebben de botten van zeereptielen die gedood en opgegeten zijn door een groot roofdier,’ vertelt Nick Longrich.
‘En op dezelfde plek vonden we Thalassotitan, een soort die past in het profiel van de dader – een mosasaurus die veel jaagt op andere zeereptielen. Dat is vast geen toeval.’
Kaart van fossiele vondsten van Thalassotitan atrox en soortgelijke reusachtige vleesetende zeedieren. 1. Ouled Abdoun Basin, Marokko (vondst van Nick Longrich), 2. Ganntour Basin, Marokko, 3. Nederland, 4. Polen, 5. Israël, 6. Jordanië, 7. Egypte, 8. Angola, 9. Brazilië.