Je kent waarschijnlijk namen als Albert Einstein, Nikola Tesla en Niels Bohr, maar hoe zit het met Hedy Lamarr, Vera Rubin of Lise Meitner?
Sinds de eerste Nobelprijs in 1901 werd toegekend, is slechts 3 à 4 procent voor natuurkunde, scheikunde, geneeskunde en economie naar vrouwen gegaan.
Maar allerlei vrouwen hebben hun stempel gedrukt op belangrijke wetenschappelijke doorbraken – zonder dat ze daar de prestigieuze prijs voor ontvingen.
Maak hier kennis met zes van hen. 👇
1. Student ontdekte de eerste radiopulsars
De Britse astrofysicus Susan Jocelyn Bell Burnell ontdekte de eerste radiopulsars in 1967, als doctoraalstudent aan Cambridge University.
De Nobelprijs voor de ontdekking ging echter naar haar mannelijke begeleider, Antony Hewish, die in 1974 de Nobelprijs voor Natuurkunde kreeg.
In 2018 kreeg de toen 75-jarige Jocelyn Bell een zogeheten doorbraakprijs voor de ontdekking van 3 miljoen dollar.
Het prijzengeld wilde ze gebruiken voor initiatieven die voor meer diversiteit in het onderzoek zouden zorgen.
– Geboren 15 juli 1943
2. Glamourmodel plaveide de weg voor wifi
De Oostenrijks-Amerikaanse actrice, glamourmodel en onderzoeker Hedy Lamarr was een pionier binnen het onderzoek van de zogeheten spread-spectrumcommunicatie.
Dat is een voorloper van de technologie die we nu gebruiken in wifi, Bluetooth en gps-systemen.
Ondanks haar opmerkelijke onderzoekscarrière is ze nu vooral bekend als een van de grote filmactrices van weleer en voor haar rol in filmklassiekers als Samson and Delilah uit 1949.
– Geboren 9 november 1914 – Overleden 19 januari 2000
3. Amerikaanse astronoom vindt bewijs van mysterieus verschijnsel
De Amerikaanse astronoom Vera Rubin (tweede van links) was een pionier op het gebied van de rotatie van sterrenstelsels, en haar werk leidde tot het eerste bewijs van de raadselachtige donkere materie. Lees meer over het verschijnsel HIER in 6 minuten.
In de jaren 1970 bestudeerden zij en een collega hoe gas en sterren bewegen in spiraalvormige sterrenstelsels. Ze ontdekten dat het gas te snel bewoog voor wat je zou verwachten. En begin jaren 1980 introduceerde Vera Rubin donkere materie als mogelijke verklaring.
Ze stierf in 2016 zonder erkenning van het Nobelprijscomité.
– Geboren 23 juli 1928 – Overleden 25 december 2016
4. Oostenrijkse natuurkundige jongleerde met gespleten atoomkernen
De natuurkundige en wiskundige Lise Meitner ontdekte het element protactinium en het proces kernsplijting.
Voor dat laatste kreeg haar mannelijke collega Otto Hahn (zie foto) in 1944 de Nobelprijs voor Scheikunde.
Velen beschouwen Lise Meitner nog steeds als een van de invloedrijkste vrouwelijke wetenschappers van de 20e eeuw. Daarom werd het radioactieve overgangsmetaal Meitnerium naar haar genoemd.
- Geboren 7 november 1878 – Overleden 27 oktober 1968
5: De ‘grand lady’ van de natuurkunde ontkrachtte ‘universele’ wet
De Chinees-Amerikaanse natuurkundige Chien-Shiung Wu kreeg als bijnaam ’grand lady van de natuurkunde’. En niet zonder reden.
Tijdens haar loopbaan droeg Chien-Shiung Wu bij aan onderzoek op het gebied van onder meer deeltjesfysica en radioactiviteit.
De natuurkundige is vooral bekend om haar zogeheten ’Wu-experiment,’ waarin ze hielp ontkrachten dat de zogeheten spiegelsymmetrie niet opging voor zwakke wisselwerkingen tussen deeltjes. Tot dan werd gedacht dat het universeel waar was.
In 1957 ontvingen haar mannelijke collega’s de Nobelprijs voor Natuurkunde voor hun theoretische werk aan het onderzoek.
-Geboren 29 mei 1912 – Overleden 16 februari 1997
6: Harvard-professor remt het licht af
Ze staat bovenaan de lijsten van mogelijke kandidaten voor de Nobelprijs voor Natuurkunde. Maar ze heeft de prestigieuze prijs nog niet ontvangen.
De Deense topwetenschapper Lene Hau werd een begrip toen ze erin slaagde de lichtsnelheid te vertragen tot 17 meter per seconde in een ultrakoude atoomwolk.
In 2001 slaagde de Harvard-onderzoeker erin het licht helemaal stop te zetten. Het werk van de Deense wordt vaak een van de grote doorbraken in de natuurkunde genoemd.
- Geboren op 13 november 1959