Anatoli werd door het hoofd geschoten door een deeltjesversneller
Sovjet-Unie,1978: De Russische wetenschapper Anatoli Boegorski onderzoekt een defect aan de op dat moment krachtigste deeltjesversneller ter wereld. Maar hij weet niet dat het apparaat aanstaat en dat zijn leven nooit meer hetzelfde zal zijn.
De protonenstraal raakte Anatoli Boegorski in het achterhoofd en ging er door het linkerneusgat weer uit.
Als Anatoli Boegorski nu in de spiegel kijkt, ziet hij twee verschillende personen. De ene kant van zijn gezicht draagt de tekenen van de 75 jaar dat hij heeft geleefd, maar de andere kant is bevroren in de tijd en lijkt geen dag ouder geworden sinds 13 juli 1978.
Op deze noodlottige zomerdag in 1978 werd de Russische wetenschapper het slachtoffer van een uniek ongeluk in de wereldgeschiedenis.
Boegorski werkte aan de op dat moment krachtigste deeltjesversneller van de Sovjet-Unie, de Synkrotron U-70. Dit enorme toestel versnelde protonen tot bijna de lichtsnelheid, waarna ze op elkaar botsten. De wetenschappers onderzochten het resultaat van die botsingen.
Beveiliging liet het afweten
Op 13 juli 1978 werd er een aantal experimenten uitgevoerd met de U-70 toen de machine een melding gaf over een fout in een versnellerbuis. Anatoli Boegorski werd erbij geroepen om het probleem op te lossen en ging op onderzoek uit in het defecte deel van het apparaat.
De Synkrotron U-70 was ’s werelds krachtigste deeltjesversneller toen hij werd gebouwd. Hij staat in de plaats Protvino, 100 kilometer ten zuiden van Moskou.
Boegorski wist echter niet dat een aantal beveiligingsmechanismen van de U-70 uitgeschakeld was. Terwijl hij het apparaat onderzocht, draaide dat op volle toeren.
In de overtuiging dat de machine uitgeschakeld was, stak Boegorski zijn hoofd in de versneller. Dat had hij beter niet kunnen doen. Een protonenstraal schoot zijn achterhoofd in en kwam er in de buurt van zijn linkerneusgat weer uit.
De protonenstraal bestond uit enkele protonen met een hoge snelheid. Het effect van zo’n straal heeft veel weg van dat van laserwapens uit sciencefictionfilms: de protonen branden zich een weg door alles.
De onfortuinlijke onderzoeker bleef bij bewustzijn en voelde geen pijn na het ongeluk. Het voelde volgens Boegorski alsof hij was geraakt door een lichtstraal van 1000 zonnen.
Gezicht zwol op als ballon
Met 2000 gray trof de straal het hoofd van de Rus, en met 3000 gray kwam hij weer naar buiten. Gray is de eenheid van hoeveelheid geabsorbeerde straling. 1 gray staat gelijk aan 1 joule geabsorbeerde energie in 1 kilo materie. 5 gray is doorgaans genoeg om een volwassene te doden, binnen twee weken na de blootstelling aan de straling.
De artsen in het ziekenhuis waar Boegorski behandeld werd, gaven hem daarom ook weinig kans om te overleven. Ze dachten dat hij twee of drie dagen had, en zouden observeren hoe hij overleed.
De straal had een gat gebrand in de hersenen van Boegorski. Hij had lelijke brandwonden op zijn achterhoofd, waar de straal naar binnen was gegaan, en in zijn gezicht, waar hij naar buiten was gekomen. Daarnaast was de helft van zijn hoofd ernstig opgezwollen. Maar tot verbazing van de artsen stierf de wetenschapper niet.
Sterker nog: het ging steeds beter met hem, en hoewel de straal dwars door zijn hersenen was gegaan, waren er geen tekenen van hersenletsel.
Boegorski herstelde snel van het potentieel dodelijke ongeluk.
Eeuwig jong aan zijn linkerkant
Boegorski werd ontslagen uit het ziekenhuis. Er leek niets met hem aan de hand, maar in de jaren die volgden kreeg hij te kampen met ernstige bijwerkingen van de straling.
Na verloop van tijd hoorde hij niets meer met zijn linkeroor, de kant waar de straal hem had geraakt. Het gat in zijn hersenen werd langzaam groter, waardoor de linkerkant van het gezicht van de wetenschapper verlamd raakte.
Hij kreeg ook epileptische aanvallen, die steeds erger werden, en onderzoek doen en nadenken putten hem uit.
Er trad ook een andere, meer raadselachtige bijwerking op: de linkerkant van Boegorski’s gezicht lijkt niet te verouderen. Als hij zijn wenkbrauwen fronst, krijgt hij geen rimpels aan de linkerkant van zijn voorhoofd.
De gevolgen van het ongeluk verhinderden niet dat Boegorski zijn proefschrift schreef.
Boegorski wil naar het Westen
Na de val van de Muur wilde Boegorski gedeeltelijk invalide verklaard worden vanwege het ongeluk. De Russische autoriteiten weigerden: hij was niet ziek genoeg.
Halverwege de jaren 1990 sprak hij de wens uit om in het Westen onderzocht te worden door specialisten. Hij had echter niet genoeg geld om de wetenschapsstad Protvino 100 kilometer ten zuiden van Moskou te verlaten.
Sindsdien is er weinig meer vernomen van de Rus met de twee gezichten. Hij kan er echter prat op gaan dat hij de enige in de wereldgeschiedenis is die is beschoten door een deeltjesversneller.
Bronnen: Gizmodo, Wired, Science Alert