Er zijn nog veel raadsels rond de bouw van de Egyptische piramiden 4500 jaar geleden. Vooral de vraag hoe de Egyptenaren de enorme stenen naar de bouwplaatsen vervoerden, houdt archeologen bezig.
Een internationaal team uit Frankrijk, China en Egypte heeft mogelijk het antwoord gevonden.
In een onderzoek in het tijdschrift PNAS hebben ze aangetoond dat een zijtak van de Nijl helemaal tot aan de piramiden van Gizeh liep.
‘Om de piramides, tombes en tempels van het plateau te bouwen, blijkt dat Egyptische bouwmeesters gebruikmaakten van de Nijl en haar jaarlijkse overstromingen door een ingenieus systeem van kanalen en bekkens te gebruiken die een havencomplex vormden aan de voet van het plateau van Gizeh,’ schrijven de onderzoekers.
De Piramide van Cheops is de grootste van de Egyptische piramiden en werd circa 4500 jaar geleden gebouwd als grafmonument voor farao Cheops. Recent onderzoek duidt erop dat de buitenkant bedekt was met een glanzend materiaal.
De piramiden van Gizeh
In Gizeh staan de piramiden van Cheops, Chefren en Mykerinos.
De grootste is die van Cheops of Khufu, die rond 2560 v.Chr. werd gebouwd en het grafmonument is van de gelijknamige farao. De bouw duurde tussen de 20 en 30 jaar.
De piramide was oorspronkelijk 146,6 meter hoog en bestond uit meer dan 2,3 miljoen grote stenen blokken, die in totaal 6 miljoen ton wogen. Binnenin bevinden zich een groot aantal gangen en tombes.
Fossiele stuifmeelkorrels geven hints
Nu staan de piramides van Gizeh, een wijk van Caïro, op een grote zandvlakte, 8 kilometer van de Nijl. Dat is een lange weg om af te leggen met enorme steenblokken zonder kranen en vrachtwagens.
Daarom wordt al lang verondersteld dat de Egyptenaren de steenblokken hebben aangevoerd via een opgedroogde zijtak van de Nijl, die de Khufu-tak wordt genoemd (Khufu is een andere naam voor Cheops).
En dit zeggen de onderzoekers nu bewezen te hebben. Aan de hand van stuifmeelkorrels uit de riviervlakte stelden ze een gedetailleerde geologische geschiedenis van dit verborgen stuk rivier op.
Het team bestudeerde de groei van ruim 61 soorten planten langs de rivier en bracht zo het waterpeil gedurende 8000 jaar in kaart.
Door sedimentmonsters te nemen van locaties rond Gizeh, vonden de onderzoekers fossiele stuifmeelkorrels van duizenden jaren oud.
De kaart laat zien hoe de Khufu-tak van de Nijl vroeger de rand van het grote piramidecomplex van Gizeh bereikte. De huidige Nijl is met blauw aangegeven en enkele van de boringen zijn met rood gemarkeerd.
De meeste komen van grassen en bloemen, die nog steeds langs de Nijl te vinden zijn. De onderzoekers vonden ook sporen van moerasplanten, waaruit blijkt dat de rivier lange tijd intact is geweest.
Verder kwamen ze erachter dat het water in de Khufu-tak aanzienlijk steeg tijdens de zogeheten Afrikaanse vochtige periode, van 14.8000 tot 5500 jaar geleden.
Rivier leidde naar Sfinx
Door de resultaten te vergelijken met eerdere studies van de gesteentelagen rond de piramides, konden de onderzoekers concluderen dat het waterpeil in de Khufu-tak nog lang na de vochtige periode hoog is geweest.
Volgens de onderzoekers liep de verdwenen Khufu-tak tot aan de Sfinx, die de wacht houdt voor de Piramide van Cheops.
Daarom vermoeden ze dat de rivier tijdens de bouw, 4500 jaar geleden, helemaal tot aan de plek liep waar de Sfinx de piramides van Gizeh bewaakt.
De wetenschappers ontdekten ook dat het waterpeil in de rivier begon te dalen tijdens het bewind van farao Toetanchamon rond 1330 v.Chr.
Tot slot vergeleken de onderzoekers hun bevindingen met studies van botten en tanden van mummies uit die tijd. Samen laten ze zien wanneer de droogte in het gebied begon.