De sirenes van ambulances, brandweer- en politieauto’s zorgen voor een kakofonie van geluid, waardoor het moeilijk is om je verstaanbaar te maken.
Op de stoep staat Gerry Drohan, een van de bouwinspecteurs van het World Trade Center. Via een walkietalkie probeert hij te volgen wat er in de noordtoren wordt gezegd.
Opeens hoort hij een nasale stem die hij herkent als die van Frank De Martini, een architect die zich op een van de hoogste verdiepingen van het gebouw bevindt. Ondanks de ernst van de situatie klinkt De Martini kalm en beheerst. Hij zegt dat hij iets in de staalconstructie heeft gezien wat hem niet bevalt. Drohan begrijpt niet goed wat hij bedoelt, maar als
De Martini zich zorgen maakt, is het niet best. Hij is tenslotte degene die in januari 2001 op het History Channel zei dat zelfs een Boeing 707 het WTC niet omver zou krijgen.
‘De structuur van het gebouw is vergelijkbaar met die van een hor: een dicht raster. Een vliegtuig is als een potlood dat door de hor gaat.’ Constructeur Frank De Martini. Interview met History Channel op 25 juni 2001
Inmiddels zijn bijna alle mensen die lager zaten dan de etage waar het vliegtuig binnenvloog, geëvacueerd. Meer dan 10.000 mensen zijn in veiligheid gebracht.
Op de vrijwel lege etages treft de brandweer nog een paar achterblijvers aan: mensen in een rolstoel, die niet beneden kunnen komen omdat de liften niet meer werken en collega’s die hen niet in de steek wilden laten, ouderen, mensen die slecht ter been zijn en astmapatiënten, die te veel last hebben van de rook om de rest van de vluchtenden te kunnen bijbenen.
Niemand denkt eraan dat het gebouw zou kunnen instorten, en omdat de brandweer in het gebouw is en de brand vele etages van hen verwijderd is, besluiten de meesten te blijven waar ze zijn.
Intussen zwoegen de brandweerlieden omhoog. Het is erg heet en hun uitrusting weegt een ton.
5 dingen werkten de brandweer tegen
In totaal kwamen er 343 brandweerlieden om in de onmogelijke strijd om het vuur te blussen en een ramp af te wenden.
De mensen die wachten op evacuatie, kunnen hun jasjes en overhemden uittrekken, maar de brandweer draagt dikke, brandwerende kleding. De vermoeidheid staat op hun gezicht te lezen. Uitgedroogd en duizelig pauzeren de meesten even op de 22e etage, waar ze als marathonlopers de man met de hamer tegenkomen. In de zuidelijke toren klimt brandweerman Michael Otten hijgend de trap op, terwijl zijn zwager, een beursmakelaar met dezelfde naam, omlaag gaat.
Mogelijk kruisen hun wegen, maar ze zien elkaar niet. Nooit meer. Slechts een van beiden zal het overleven.
Veel mensen nemen afscheid
Mensen beginnen de hopeloosheid van hun situatie te beseffen. Hoewel het telefoonnet overbelast is door verkeer van mobieltjes, komen honderden bellers er toch door. Ze nemen afscheid van hun geliefden – live of op een antwoordapparaat.
Geen telefoongesprek kan de gruwelen boven in de twee torens op 11 september 2001 beschrijven. De meeste gesprekken staan in het teken van wanhoop en kreten om hulp, maar honderden mensen grijpen ook de kans aan om afscheid te nemen.
Brad Vadas, een beursmakelaar van 37 jaar, spreekt een laatste bericht in op het antwoordapparaat van zijn verloofde Kris.
‘Kris, er is een explosie geweest. We zitten vast. Er komt rook naar binnen. Ik wil dat je weet dat mijn leven zo veel beter en voller is geweest doordat jij er deel van uitmaakte. Ik hou van je.’
Ook Ed McNally belt vanaf de 97e etage zijn vrouw. Hij moet haar iets zeggen, begint hij. Zij en de kinderen betekenden alles voor hem. De verzekeringspapieren zijn opgeslagen in een mapje op de computer, en andere belangrijke documenten in een ander mapje.
Dan zegt McNally gedag, maar een paar minuten later belt hij terug. Hij had een verrassing gepland voor de 40e verjaardag van zijn vrouw.
‘Ik voel me zo stom,’ zegt hij. ‘Ik heb een reis naar Rome geboekt. Liz, die moet je zien te annuleren.’
‘Ik voel me zo stom. Ik heb een reis naar Rome geboekt. Liz, die moet je zien te annuleren.’ Ed McNally in een telefoongesprek met zijn vrouw vanaf de 97e verdieping van de zuidtoren
Zijn vrouw probeert hem moed in te praten.
‘Ed,’ zegt ze, ‘je komt er wel uit. De brandweer komt eraan. Je gaat het redden.’
Rond die tijd komt de leiding van de brandweer tot de conclusie dat mensen als Vadas en McNally moeten worden opgegeven. Ze kunnen niet worden gered. Een groepje brandweerlieden weigert zich daar echter bij neer te leggen.
In de zuidelijke toren heeft brandweercommandant Orio J. Palmer een bruikbare lift gevonden die hem naar de 40e etage kan brengen. Hij pakt zijn radio, die hij eindelijk aan de praat gekregen heeft, om zijn leidinggevende op de grond te spreken.
‘Dit is bataljon 7 op de 40e etage,’ zegt Orio Palmer. Hij heeft de lift eigenhandig gerepareerd en is nu de brandweerman die zich het dichtst bij de brand bevindt.
‘Een van de liften doet het weer,’ zegt Palmer, terwijl hij via de trap verder omhoog snelt.
Hoewel de hitte toeneemt, blijft hij doorgaan. Als eerste brandweerman komt hij aan bij de brand op de 78e etage van de zuidelijke toren. Er gloort weer hoop voor de mensen die bovenin vastzitten. De hulpdiensten zijn onderweg en hebben het vuur bereikt.
Vanaf de 78e etage meldt Palmer zich weer bij het commandostation beneden in de lobby.
Brandweercommandant Orio Palmer kreeg een lift aan de praat en begaf zich naar de 78e verdieping van de zuidtoren. Daarna is er niets meer van hem vernomen.
Als hij er na wat communicatieproblemen in slaagt contact te krijgen, hoort zijn leidinggevende dat Palmers stem iets hoger klinkt dan anders. Maar verder klinkt hij verrassend rustig voor iemand die net bijna 40 trappen op is gerend naar een inferno van vuur.
‘We hebben twee brandhaarden geïsoleerd,’ laat Palmer weten. ‘We zouden ze met twee slangen moeten kunnen doven.’
Zijn volgende woorden komen er langzaam en haperend uit. Misschien door de uitputting, maar mogelijk ook door wat hij daar plotseling voor zich ziet.
‘Zeg, zeg, zeg tegen hen dat op de 78e etage ... meerdere 10-45’s, code 1.’
Brandweerlieden gebruiken bij voorkeur niet het woord ‘burgers’, maar noemen hen ‘10-45’. En in plaats van over ‘doden’ hebben ze het over ‘code 1’.
‘Op de 78e etage?’ vraagt de man aan de andere kant van de lijn.
‘10-45,’ antwoordt Palmer. ‘Meerdere burgers. We hebben twee slangen nodig.’
‘We komen eraan,’ luidt het antwoord.
Een paar minuten daarna stuurt Orio Palmer nog een bericht. Hij is bezig de gewonden op de 78e etage te helpen als hij plotseling een radiobericht hoort van de eenheid ‘Ladder 15’.
‘We zitten vast in de lift. We maken een gat in de wand om eruit te komen.’
Een volle minuut blijft het stil op de lijn, dan klinkt de stem van Palmer.
‘7e bataljon aan Ladder 15 ...’
Het zijn zijn laatste woorden.
Laatste woorden vanuit de zuidelijke toren
9.59 uur: De reddingswerkers worden 50 minuten nadat het vliegtuig in de zuidtoren is gevlogen, gebeld. De beller, Thorpe, zegt dat er op de 89e etage zuurstofgebrek ontstaat, dat mensen dreigen te stikken en dat hij ramen kapot wil gaan slaan. Het is het laatste wat ooit van de 89e verdieping wordt vernomen.
Omstreeks die tijd krijgt de brandweer een onheilspellend bericht van een van de ingenieurs die bij de bouw betrokken waren. Als de rook af en toe even optrekt, wordt de schade aan de zuidelijke toren zichtbaar.
Het aluminium druipt langs het gebouw naar beneden. De stabiliteit van beide torens is in gevaar. Hij weet niet hoe lang ze nog zullen blijven staan.
Brandweerlieden zagen dat er aluminium langs de gebouwen droop en dat een aantal etages al was ingestort. Kort daarop stortte de zuidelijke toren (l) in.
De 83e etage is dan al bezweken, zo blijkt later uit foto’s. Vanaf de 105e etage laten mensen per telefoon weten dat de vloer is ingestort. Kort daarna komt een man op de 106e verdieping met hetzelfde bericht.
De boodschap wordt door iedereen met ongeloof ontvangen – behalve door bouwkundig ingenieurs.
Net zoals destijds werd beweerd dat de Titanic onzinkbaar was, is er ook gepocht dat het WTC een botsing met een vliegtuig zou kunnen doorstaan. En net zoals de Titanic uiteindelijk wel degelijk bleek te kunnen zinken, kunnen de Twin Towers net als elk ander gebouw in elkaar storten.
En dat dreigt op dit moment te gebeuren.
De helikopterpiloten, die nog steeds zoeken naar mogelijkheden om mensen van de noordtoren te redden, hebben een macaber uitzicht op wat zich nu voltrekt. Binnen 10 seconden stort de zuidtoren voor hun ogen in.
VIDEO: Politihelikopter oplever sydtårnets kollaps fra første parket
Op beelden van een politiehelikopter zie je de gigantische stofwolken die door de straten gingen. Het stof bestond voornamelijk uit vergruisd beton, plastic, glas en gips, maar ook uit zware metalen als lood en honderden tonnen asbest.
Verdiepingen bezwijken en vallen als dominostenen op elkaar. Hoe verder naar beneden, hoe harder het gaat, tot ze uiteindelijk als één grote, loodzware brok stof en bouwmaterialen in de kelder terechtkomen. Een reusachtige wolk van stof, rook en as stuift op.
28 jaar hebben de twee torens van het WTC alle soorten weer getrotseerd en kenmerkten ze de skyline van New York. En nu is binnen 10 seconden de zuidelijke toren ingestort. Verdieping na verdieping viel met een gigantische dreun boven op de volgende.
De mensen in de noordtoren, die niet weten wat er aan de hand is, denken dat er explosieven zijn ontploft. De val is zo hevig dat de hoeveelheid energie die vrijkomt gelijkstaat aan 5 procent van de atoombom op Hiroshima, genoeg om de miljoenenstad Miami een heel uur lang van elektriciteit te voorzien.
Op meer dan 400 kilometer afstand wordt de schok door seismografen geregistreerd. Het hele gebied rond het World Trade Center trilt door de luchtdruk van de instortende toren, die mensen op de niet ontruimde etages, in de lobby en op straat meesleurt de dood in.
Bliksemevacuatie begint
Als de zuidelijke toren is ingestort, beveelt de brandweer dat de noordelijke toren moet worden geëvacueerd. Maar de communicatielijnen zijn overbelast en niet iedereen hoort het bericht.
Na een lange, moeilijke tocht over de trap vanaf de 89e etage is Dianne DeFontes, die een uur eerder nog zat te bellen terwijl ze koffie dronk en een bakje yoghurt at, erin geslaagd de noordelijke toren uit te komen.
Eenmaal op straat begint ze in noordelijke richting te lopen. Als ze een glimp van zichzelf opvangt in een etalageruit in Greenwich Village, denkt ze:
‘Ik ben zwart, maar mijn gezicht is helemaal wit en mijn haar ook. Ben ik dat echt?’
Toen de torens instortten, vluchtten de New Yorkers onder het stof winkels en steegjes in.
Intussen komt er een verontrustend bericht binnen van de helikopterpiloten, slechts een halfuur nadat de zuidelijke toren is ingestort.
‘Ik weet het niet 100 procent zeker, maar het lijkt erop dat het bovenste deel van de toren overhelt.’
‘Helt de toren over?’ vraagt degene die het bericht ontvangt.
‘Inderdaad. De toren staat schuin in zuidelijke richting.’
‘Welke toren is het?’ is de volgende vraag. ‘Toren één of twee?’
‘Het is de toren die nog overeind staat. De noordelijke toren helt op dit moment over naar het zuidwesten,’ antwoordt de piloot. ‘Het lijkt erop dat hij gaat bezwijken aan de zuidwestkant.’
De ontvanger herhaalt het bericht: ‘De noordelijke toren helt over,’ zegt hij tegen zijn collega’s.
‘En het lijkt erop dat de zuidwesthoek het begeeft.’
Noordelijke toren stort in
102 minuten nadat het vliegtuig in de toren vloog, is het staalskelet zo zwak geworden dat het de ingestorte etages niet meer kan dragen. Een ramp is onontkoombaar.
Om 10.28 uur komt de noordelijke toren in beweging.
Ooggetuigen beschrijven later hoe de toren begon te slingeren. Een paar tellen daarna dringt het tot iedereen door dat ook de tweede toren vandaag uit de skyline van Manhattan zal verdwijnen.
(artikel gaat verder onder de galerij)
Geknakte kolommen en vuur worden torens fataal
Hoewel de Twin Towers in theorie een botsing met een vliegtuig moeten kunnen weerstaan, is instorten onvermijdelijk. De schade van de twee toestellen en de daarop volgende brand is zo omvangrijk dat de stalen constructie het begeeft.
1. Kern van zuidtoren wordt scheef belast
Elke toren bestaat uit 44 stalen kernkolommen, die 60% van het gewicht van het gebouw dragen. Vlucht 175 beschadigt de zuidtoren voornamelijk aan één kant, en de botsing heeft zo veel kracht dat 7-20 kolommen doormidden breken.
2. Driedubbele belasting verzwakt staal
De overgebleven stalen balken aan de inslagkant worden nu tot drie keer zwaarder belast. Uiteindelijk kunnen ze het dode gewicht van de verdiepingen erboven niet meer dragen. Die kantelen en verpletteren de rest van de toren.
3. Brand teistert hele noordtoren
De noordtoren wordt recht geraakt en er breken maar 4-12 kernkolommen. Maar het brandwerende materiaal van het staal wordt wel weggereten. Meteen verspreidt zich een felle brand, gevoed door 37.000 liter kerosine, over drie etages.
4. Etages verpletteren elkaar
Het wordt 1000 °C, wat de kracht van het staal vermindert met 95%. Doordat de kolommen gelijkmatig worden verhit, begeven ze het ook tegelijk. Elke 2200 ton wegende etage valt op die eronder, in een steeds sneller gaande kettingreactie.
Een wolk van rook en stof stijgt op uit de bovenste verdiepingen terwijl het gebouw ineen zijgt.
De noordelijke toren is niet meer.
Het is 102 minuten geleden dat de toren door het vliegtuig werd geraakt.
Binnen twee uur is de wereld voorgoed veranderd.
Deze artikelreeks is geschreven in samenwerking met HISTORIA.
De ruïne was een 10 verdiepingen hoge en zeven verdiepingen diepe hoop beton en verwrongen metaal, die 100 dagen brandde.