Verbluffende maagdelijke geboorte bij vis

In de buik van een stekelbaarsje in een aquarium zijn embryo’s gegroeid. Die ongebruikelijke geboorte kan groot belang krijgen voor ons begrip van de evolutietheorie.

In 2019 bezorgde een kleine vis in een aquarium van de University of Nottingham in Engeland de biologen aldaar grijze haren. De vis, een vrouwelijke stekelbaars, werd zwanger – in de zin dat haar eitjes embryo's ontwikkelden terwijl ze nog in haar lijf zaten.

Dat druist in tegen de manier waarop stekelbaarsjes zich gewoonlijk voortplanten. Net als bij vrijwel alle andere vissen zetten stekelbaarsvrouwtjes hun eitjes af, waarna het mannetje ze met zijn zaad bevrucht.

Onderzoekers hebben eitjes met levende foetussen gevonden in de buik van een stekelbaarsje. 56 daarvan zijn uitgekomen.

© Dr. Laura Dean

De onderzoekers ontdekten de bijzondere toestand van de vis door een ander onderzoeksproject, waarbij ze stekelbaarseitjes bestudeerden. De embryo's waren gezond en levensvatbaar, maar de moeder, Mary, was opgezwollen en de dood nabij.

De onderzoekers maakten haar dood en haalden de bevruchte eitjes uit haar lijf. 56 embryo's groeiden uit tot volwassen vissen.

Visjes hadden twee ouders

De onderzoekers dachten in eerste instantie dat Mary zichzelf had gekloond, maar DNA-onderzoek wees uit dat de kleine visjes twee ouders hadden. De eitjes zijn dus door een mannetje bevrucht.

Mogelijk is Mary langs een plek gezwommen waar de eitjes van een ander vrouwtje waren bevrucht, en heeft een deel van dat zaad de weg gevonden door haar eileiders.

De onderzoekers houden nu in de gaten of met andere vissen hetzelfde gebeurt. Dat zou ons namelijk meer inzicht geven in een cruciaal moment in de evolutiegeschiedenis: mogelijk is het zo ook gegaan toen de eerste soorten levende jongen gingen baren.