Slaap is een van de weinige zaken die bijna alle dieren gemeen hebben: van wormen en insecten tot olifanten en walvissen. Het verschijnsel moet dan ook essentieel zijn voor het functioneren van organismen.
Toch is het doel van slaap nog niet duidelijk. Volgens de meeste slaaponderzoekers zijn het vooral de hersenen die om slaap vragen – om de vele zintuiglijke indrukken ‘weg te werken’ of om herinneringen op te slaan in het langetermijngeheugen.
Neteldieren hebben slaap-waakritme
Uit nieuw onderzoek blijkt echter dat slaap oorspronkelijk andere doelen gehad moet hebben. Aan de universiteit van Kyushu in Japan is ontdekt dat zelfs hydra’s, primitieve neteldieren, slapen.
De slaapbehoefte van hydra’s, hersenloze neteldieren, is te reguleren met het hormoon melatonine, dat ook een grote rol speelt bij onze eigen slaap.
Toen de onderzoekers de 10 millimeter lange diertjes filmden, ontdekten ze dat ze afwisselden tussen een actieve toestand van vier uur en een even lange inactieve, slaapachtige toestand.
Flitsen wekten diertjes
De wetenschappers konden de hydra’s ‘wekken’ met een lichtflits en ze zo in hun actieve toestand brengen, en ze konden de slaaptoestand opwekken met het hormoon melatonine en de signaalstof GABA. Beide reguleren ook onze eigen slaap.
Hydra’s hebben geen hersenen of centraal zenuwstelsel. Dat duidt erop dat slaap in de evolutie al is ontstaan voordat het brein gevormd werd. Later kan de slaap nieuwe doelen hebben gekregen.
