Julius Csotonyi / Ritzau Scanpix

Nieuwe dinosaurus is het neefje van Tyrannosaurus rex

De prehistorische vondst was verstopt in de krochten van een museum. Een decennium na de ontdekking denken onderzoekers een leemte in onze kennis over de ontwikkeling van de gigantische vleeseters te kunnen dichten.

Tyrannosaurus rex is misschien de ’koning van de tiranhagedissen’, maar zijn neefje is Magere Hein zelf.

De wetenschappelijke naam van de dinosaurus is Thanatotheristes degrootorum. Hij wordt ook wel ‘reaper of death’ genoemd: zijn naam is afgeleid van Thanatos, de Griekse god van de dood, en theristes, Grieks voor maaier.

Degrootorum is het meervoud van De Groot: het fossiel is een kleine 10 jaar geleden gevonden door de Canadese boer John de Groot en zijn vrouw Sandra.

De nieuwe soort leefde 79,5 miljoen geleden in het huidige Canada en is verwant aan T. rex.

Hoewel T. degrootorum zich niet helemaal kan meten met T. rex, was hij geen onderdeurtje: het moet een angstaanjagende aanblik zijn geweest wanneer de 8 meter lange en 2,5 meter hoge jager boven de vlaktes en moerassen van het krijt uittorende.

De reuzen van het krijt zij aan zij:

© Wikimedia Commons/Steveoc 86

Thanatotheristes degrootorum

  • Ouderdom: 79,5 miljoen jaar.
  • Hoogte: 2,5 meter.
  • Lengte: 8 meter.
  • Gewicht: 1,8-3,8 ton (schatting gebaseerd op het gewicht van Daspletosaurus), de naaste verwant van Thanatotheristes.
© Wikimedia Commons/KoprX

Tyrannosaurus rex

  • Ouderdom: 68-66 miljoen jaar.
  • Hoogte: 5-6 meter.
  • Lengte: 12-13 meter.
  • Gewicht: tot 8,9 ton.

Lees meer over T. rex.

Raadsel rond ontwikkeling tyrannosauriërs mogelijk opgelost

De familie van T. rex ontstond zo’n 165 miljoen jaar geleden. Toen waren het kleine dinootjes, die hun plaats moesten kennen ten opzichte van hun grotere concurrenten. Maar toen er steeds meer grote jagers verdwenen, namen de tyrannosauriërs hun plaats boven aan de voedselketen in.

Vanwege een gebrek aan vondsten is niet veel bekend over het tijdperk waarin kleine roofdieren uitgroeiden tot enorme killers. We weten zelfs niet precies wanneer de tyrannosauriërs zo groot werden.

Dankzij de vondst van T. degrootorum is in ieder geval bekend dat grote tyrannosauriërs rond 80 miljoen jaar geleden heer en meester waren op aarde. Daarom is T. degrootorum een belangrijke schakel in de ontwikkeling van deze dinosaurussen.

Met 10 jaar vertraging ontdekt

Het fossiel, dat slechts uit delen van de kaak, het gebit en een fragment van het jukbeen bestaat, werd al in 2010 gevonden. Toen dachten onderzoekers dat het om een reeds bekende soort ging, en het fossiel verdween in een la in het Royal Tyrrell Museum in Canada.

Pas in 2018, toen een promovendus de fossiele resten tegenkwam in het depot van het museum, werd duidelijk dat er sprake was van een nieuwe soort.
Een ovaal jukbeen en vooral een reeks langwerpige uitsteeksels aan de bovenkaak bleken niet eerder waargenomen bij andere tyrannosauriërs. Welke functie deze uitsteeksels precies hadden, is echter nog niet bekend.