Waarom vlieg je naar het westen langer dan naar het oosten?
Ik ben net in Thailand geweest en het voelt alsof de terugvlucht veel langzamer ging dan de heenreis. Hoe kan dit?
De vliegtijd naar het oosten is vaak korter dan naar het westen omdat de piloot zogeheten jet streams benut, die het vliegtuig wind mee geven.
De straalstromen gaan oostwaarts om de aarde in vier gordels, twee op elk halfrond. De windsnelheden daarin variëren van 100 tot 400 km/h.
Als de reis van Europa naar Thailand via het Midden-Oosten gaat, kan de piloot soms meeliften op beide straalstromen op het noordelijk halfrond.
Straalstromen blazen vliegtuigen oostwaarts
Het noordelijk en zuidelijk halfrond hebben elk twee straalstromen waar vliegtuigen naar het oosten op mee kunnen liften.
1. Polaire straal is populair
Vliegtuigen van Europa naar het Midden-Oosten (en van Noord-Amerika naar Europa) liften mee op de polaire straalstroom op circa 60 graden ten noorden van de evenaar en op 8-10 kilometer.
2. Subtropische straal ligt hoog
Van het Midden-Oosten naar Thailand kunnen vliegtuigen meevliegen met de subtropische straalstroom, circa 30 graden ten noorden van de evenaar. Maar die stroom heeft wel een hoogte van 12-16 kilometer.
De wind heeft een grote invloed op de reistijd, vooral in de polaire straalstroom.
In 2020 schaafde een Boeing 747 twee uur van de normale reistijd van New York naar Londen af omdat de polaire straalstroom zo krachtig was.
De reis duurde slechts vier uur en 56 minuten, een record voor een passagiersvliegtuig op de route – de oude Concorde niet meegerekend. Die vloog met supersonische snelheden en was er in nog geen drie uur.
Boven de oceaan was de Boeing met een topsnelheid van 1328 km/h sneller dan het geluid.
Het toestel ging echter niet door de geluidsbarrière, want de omringende lucht ging dezelfde kant op als het vliegtuig.