Bijna 100 jaar nadat een oude muurschildering werd ontdekt in paleisruïnes in Egypte, hebben onderzoekers de motieven van vogelsoorten daarop in kaart gebracht.
De 3300 jaar oude schildering is zo rijk aan details dat wetenschappers met grote precisie flora en fauna hebben kunnen identificeren.
Twee oudheidkundigen, Christopher Stimpson van Oxford University Museum of Natural History en Barry Kemp van de universiteit van Cambridge, schreven erover in een artikel in het tijdschrift Antiquity.
Gedetailleerde vogelillustraties
De schildering sierde een muur van een oud paleis in de oud-Egyptische hoofdstad Amarna, zo’n 300 kilometer van Caïro.
Geleerden hebben het antieke meesterwerk al vaker bestudeerd, maar dit is de eerste keer dat het zo grondig is onderzocht en in kaart gebracht.
Vooral de details van de vogels zijn zo precies dat de soorten kunnen worden vastgesteld.
De gewone rotsduif (Columba livia), die we kennen van stadsgezichten over de hele wereld, is veelvuldig afgebeeld.
De onderzoekers vonden ook de bonte ijsvogel (Ceryle rudis), een grauwe klauwier (Lanius collurio) en een witte kwikstaart (Motacilla alba).
Met zijn zwart-witte verenkleed is de bonte ijsvogel makkelijk te herkennen. Hier vliegt hij over papyrusplanten in een moeras.
De illustraties kunnen ons iets vertellen over het vogelleven in het oude Egypte, en aan de vogels is niet veel veranderd.
Terwijl de rotsduif en de bonte ijsvogel het hele jaar door algemene vogels in Egypte zijn, zijn de grauwe klauwier en de witte kwikstaart trekvogels.
De grauwe klauwier broedt tussen augustus en november in Egypte, terwijl de kwikstaart in de wintermaanden van oktober tot april naar het zuiden trekt.
Op deze facsimile van de oude muurschildering stellen deze twee vogels waarschijnlijk de grauwe klauwier (g) en de witte kwikstaart (h) voor. Hieronder staan moderne afbeeldingen van de twee soorten.
De onderzoekers waren echter verbaasd dat er rotsduiven op de schildering stonden, want die leven niet in de Egyptische moerassen waar papyrusplanten groeien, zoals op de schildering staan.
De duiven komen meer voor in rotswoestijnen. De onderzoekers denken dat dit een artistieke keuze is.
‘Hun aanwezigheid kan een eenvoudig motief zijn geweest om een gevoel van een wat wilde, ongetemde natuur te versterken,’ schrijven ze in het artikel.
Wat de onderzoekers ook verbaasde was dat de kunstenaars ervoor kozen om de klauwier en de kwikstaart driehoekige staartveren te geven, die ze in het echt niet hebben.
De archeologen interpreteren dit als een manier om aan te geven dat dit vogelsoorten zijn die alleen in seizoenen Egypte bezoeken.
De muurschildering werd opgegraven in de noordoostelijke vleugel van het Amarnapaleis in de Groene Kamer (gemarkeerd met een rode stip), die diende als recreatieruimte voor het vorstenhuis.
Natuurlijke ontspanning
De ‘Groene Kamer’, waar de muurschildering werd aangetroffen, werd ontdekt tijdens opgravingen van 1923 tot 1925.
Omdat de schildering in een zeer kwetsbare staat verkeerde, maakte egyptoloog Nina de Garis Davies er in 1924 een facsimile van.
En gelukkig maar, want in 1926 probeerden onderzoekers de panelen in de kamer te conserveren, maar dat werkte averechts en de schilderijen raakten verkleurd en donker. Daarom werkten de twee onderzoekers met Davies’ facsimile.
Het paleis in Amarna werd gebouwd door farao Achnaton rond 1347 v.Chr., en de muurschildering stamt uit dezelfde periode.
Foto van het graf van farao Toetanchamon. Achter de muren op deze foto zitten twee geheime kamers – en in een daarvan zou Nefertiti’s graf kunnen liggen.
Lees ook:
Het paleis was een geschenk aan Meritaten, de dochter die hij samen met koningin Nefertiti had.
Wetenschappers denken dat de Groene Kamer diende als een plaats van ontspanning en recreatie voor de adel. Naast vogels staan op de muurschildering waterlelies, papyrusplanten en beekjes om een ontspannen sfeer te creëren.