Shutterstock
Suiker is verslavend

De waarheid over suiker

Suiker beloont de hersenen, maar als zoetekauw hoef je niet bang te zijn voor verslaving. Wel voor de ongezonde levensstijl die vaak met suiker gepaard gaat.

Suiker is verslavender dan drugs – NEE

Het caloriegehalte is de boosdoener. Suiker niet.

Dat zeggen wetenschappers van de Universiteit Maastricht, die onderzochten of voedsel bij mensen verslavingsachtige problemen veroorzaakt.

95 procent van de circa 1500 proefpersonen ervoer ten minste één symptoom van voedselverslaving, zoals te veel eten of naar troostvoedsel grijpen, maar slechts zelden vanwege suiker.

30 procent ondervond problemen met zoute, vette voeding, terwijl 25 procent zich verslaafd voelde aan zoet en vet eten. Maar suiker- en vetarm voedsel was slechts voor 5 procent van de proefpersonen een probleem.

Suiker geeft de cellen een shotje geluk

Suiker en cocaïne maken allebei dopamine vrij, waardoor de cellen worden beloond, maar met suiker is het effect minder overweldigend en kan de dopamine zijn natuurlijke niveau weer bereiken.

Drie centra sturen dopamine aan
© Shutterstock

Drie hersencentra aan het werk

Het mesolimbische dopaminesysteem van de hersenen geeft je een goed gevoel bij seks, voedsel en sociale interactie. Het bestaat uit het ventrale tegmentale gebied, de nucleus accumbens en de prefrontale cortex.

Suiker geeft de cellen een shotje geluk
© Shutterstock

Voedsel maakt dopamine vrij

Voedsel zorgt ervoor dat neuronen in het ventrale tegmentale gebied dopamine vrijgeven, die signalen over geluk en beloning verder het systeem in stuurt. En veel dopamine stroomt weer terug in de neuronen als je stopt met eten.

Cocaïne geeft een intens geluksgevoel
© Shutterstock

Cocaïne blokkeert kanalen

Cocaïne voorkomt dat dopamine weer terugstroomt door de transportkanalen te blokkeren, die anders de dopamine heropnemen. De hoeveelheid dopamine wordt daardoor sterk geconcentreerd en dat leidt tot een intense euforie.

Het idee dat suiker verslavender is dan cocaïne werd gevoed door experimenten op ratten.

In een studie van de universiteit van Bordeaux in Frankrijk hadden de knaagdieren liever de suiker sucrose dan cocaïne. Toch willen veel onderzoekers suiker en cocaïne niet over één kam scheren, deels omdat drugsverslaafden tijdens de ontwenning ernstige symptomen ervaren.

Dat gebeurt niet bij mensen die stoppen met suiker.

Bovendien aten de ratten in het experiment pure suiker, wat mensen zelden doen. Dit kan het effect beïnvloeden, deels omdat de caloriedichtheid van pure suiker veel hoger is.

Fruitsuikers maken net zo dik als gewone suiker – NEE

Onderzoekers schreven in het Britse medische tijdschrift The Journal of Nutrition over de vraag of we fruit moeten vermijden vanwege het suikergehalte.

Het gewicht en de eetgewoonten van ruim 18.000 vrouwen werden 16 jaar gevolgd, waaruit bleek dat het eten van fruit het risico op overgewicht en obesitas met 13 procent verminderde.

In fruit zit suiker in een pakket met vezels, water, antioxidanten en andere voedingsstoffen die de spijsvertering beïnvloeden. En fruit verzadigt sterk per calorie, terwijl producten met veel gewone suiker minder vullend zijn, waardoor je er meer van eet.

Schaaltje suiker
© Shutterstock

Pure suiker

  • lage verzadigingsgraad
  • geen voedingswaarde
  • van vrije suikersoorten eet je algauw te veel
Doorgesneden grapefruit
© Shutterstock

Suiker in fruit

  • verzadigt goed
  • bevat vitamines en mineralen
  • dankzij de vezels wordt de suiker langzamer opgenomen

Bovendien blijkt uit onderzoek dat de vezels en antioxidanten in fruit een gunstige maagdarmflora kweken met bacteriën die inwerken op het metabolisme en helpen het lichaamsgewicht op peil te houden.

Zoetigheid veroorzaakt diabetes – deels NEE

Persoon met overgewicht op de bank

Een hoge BMI, hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte en diabetes in de familie vergroten allemaal het risico op diabetes.

© Shutterstock

Een studie uit 2017, die bevindingen uit eerdere onderzoeken bundelde, zag geen direct verband tussen het eten van suiker en diabetes, hoewel suiker indirect kan bijdragen aan het ontwikkelen van diabetes type 2.

Diabetes tast het vermogen van het lichaam aan om insuline af te scheiden en de bloedsuikerspiegel te reguleren, wat vaak leidt tot een hoge bloedsuikerspiegel. Maar diabetes is een complexe ziekte, en hoewel suiker een deel van het probleem kan zijn, is een hoge bloedsuiker niet per se het gevolg van suiker in de voeding.

De ware boosdoener is een ongezonde levensstijl; zo kunnen mensen met diabetes in de familie de ziekte vaak voorkomen door gezond te leven en geen overtollige calorieën te consumeren, die zich als vet afzetten.

Suikerhoudend fruit kan zelfs het risico op diabetes verlagen.

Uit één studie bleek dat gezoete dranken het risico op diabetes met 30 procent verhogen, maar het risico daalt fors wanneer rekening wordt gehouden met de BMI. Dit ondersteunt het idee dat overgewicht en obesitas de boosdoeners zijn, en niet suiker op zich.

Uit een Chinese studie blijkt dat suikerhoudend fruit het risico op diabetes juist kan verlagen. Een half miljoen proefpersonen werden zeven jaar gevolgd, en wie dagelijks fruit at, had 12 procent minder risico op het ontwikkelen van diabetes.

Proefpersonen die aan het begin van de studie diabetes hadden, hadden zelfs 13-28 procent minder kans op diabetesgerelateerde aandoeningen als ze meer dan drie keer per week fruit aten.