Shutterstock
Jakarta overbevolking

Vier technologieën veroorzaken bevolkingsexplosie

Duizenden jaren lang was de wereldbevolking redelijk stabiel, maar vanaf de 18e eeuw zorgen vier technologieën voor een enorme explosie. Nieuwe landbouwtechnieken verveelvoudigen de voedselproductie, en nu staan megasteden klaar om de wereld over te nemen en onderdak te bieden aan de miljarden mensen die binnenkort op onze planeet wonen.

Grafiek van overbevolking
© Claus Lunau

Duizenden jaren lang steeg het aantal mensen op aarde niet noemenswaardig, maar vanaf het midden van de 18e eeuw nam de bevolking sterk toe. Intussen is de groei in een stroomversnelling geraakt en zitten we al boven de 8 miljard mensen. Dat komt vooral door vier technologieën – en de vierde en nieuwste is extreem belangrijk als we over 14 jaar – zoals de verwachting is – 9 miljard aardbewoners hebben.

1750: VOEDSEL

landbouw overbevolking
© Claus Lunau/Shutterstock

Revolutionaire landbouwproductie

In het midden van de 18e eeuw begonnen Britse boeren nieuwe landbouwtechnieken te gebruiken. Vooral het idee om de gewassen op een veld van jaar tot jaar te veranderen – wisselbouw – kreeg grote gevolgen. Na één jaar graan worden dan bijvoorbeeld knolrapen of klaver verbouwd, die als veevoer worden gebruikt en de bodem voeden. Dankzij deze nieuwe methoden vertienvoudigde de voedselproductie in 100 jaar, terwijl de behoefte aan arbeidskrachten op het platteland afnam en de bevolking massaal naar de stad begon te trekken.

1859: WATER

riolering overbevolking
© Claus Lunau/Shutterstock

Riolen voeren giftig afvalwater af

Voor de groeiende bevolking in de stad was hygiëne een groot probleem. Het rioolwater stroomde over straat en epidemieën zoals tyfus en cholera kostten miljoenen mensen het leven. In 1859 besloot het stadsbestuur van Londen dat het afvalwater niet meer in de Theems mocht worden geloosd, maar dat het via een duizenden kilometers lang rioolnet moest worden afgevoerd. Na de invoering van dit rioleringssysteem nam de kindersterfte drastisch af.

1967: GEZONDHEID

pokken vaccin litteken overbevolking
© Claus Lunau/Shutterstock

Vaccinatieprogramma tegen pokken

Pokken is een besmettelijke virusziekte waar een op de twee patiënten aan sterft. In de 20e eeuw overleden in totaal ongeveer 300 miljoen mensen aan de ziekte, tot de autoriteiten besloten om de ziekte voor eens en altijd uit te roeien. In 1967 begon de Wereldgezondheidsorganisatie een wereldwijd vaccinatieprogramma. Tien jaar later was iedereen gevaccineerd en in 1980 was het virus uitgeroeid. Zonder dit vaccinatieprogramma had de ziekte tegenwoordig ongeveer vijf tot tien miljoen levens per jaar geëist.

2023-2100: HUISVESTING

stad overbevolking ruimte
© Claus Lunau/Shutterstock

Megasteden worden steeds groter

Onze steden dijen razendsnel uit. 100 jaar geleden woonde 20-25% van de wereldbevolking in de stad – nu is dat 56%, en dat cijfer zal de komende 25 jaar waarschijnlijk stijgen tot 70%. Op dit moment zijn er wereldwijd 45 steden met meer dan tien miljoen inwoners, maar in de toekomst neemt dat aantal alleen maar toe. Uit een prognose van de University of Toronto blijkt dat de Nigeriaanse havenstad Lagos in 2100 de grootste stad ter wereld is. Er wonen dan naar schatting ongeveer 88 miljoen mensen.