Shutterstock
Druppels op een ondergrond van teflon

Wat is teflon en hoe werkt het?

Waarom bakken voedingsmiddelen niet aan in een teflonpan? Waaruit bestaat teflon? En hoe zorg je er eigenlijk voor dat teflon aan de pan blijft zitten?

Fluor en koolstof maken teflon glad

Teflon is de merknaam van een reeks kunststofproducten die behalve koolstofatomen ook het element fluor bevatten.

In teflon zijn de zeer lange koolstofketens van het plastic als het ware in fluor verpakt. De chemische binding tussen koolstof en fluor is zo sterk dat teflon meestal niet door andere chemische verbindingen wordt aangetast en er geen verbinding mee aangaat. Bovendien is teflon enorm glad.

Het slijtvaste teflon heeft een groot aantal toepassingsmogelijkheden. Teflon is onder meer te gebruiken:

  • als smeermiddel
  • als vuilafstotend materiaal
  • voor raamwissers die soepel over het glas glijden

Teflon is echter het bekendst van bakpannen en geeft die een antiaanbaklaag, waarmee het makkelijk koken is.

Teflonpannen ondergaan een bijzonder proces

Het teflon dat voor koekenpannen wordt gebruikt, heet PTFE, ofwel polytetrafluoretheen. Omdat teflon zo glad is, blijven voedingsmiddelen nauwelijks plakken en dat betekent onder meer dat bij het bakken minder vet nodig is.

De eerste koekenpan met teflon kwam in 1954 op de markt, zestien jaar nadat onderzoekers van de firma DuPont het materiaal bij toeval ontdekten. Juist omdat het materiaal chemisch zo inactief is, is het niet eenvoudig het aan het metaal van de pan te laten hechten.

De truc is de pan eerst te zandstralen, zodat het oppervlak ruw wordt. Daarna wordt de pan met een dunne laag speciale primer ingespoten en dan pas kan het verhitte teflon worden opgespoten. Als teflon zijn smeltpunt van 327 graden nadert, wordt het namelijk soepeler en kan het zich aan het metaal van de pan hechten.

Teflon stond lange tijd bekend als de gladste stof ter wereld, maar onderzoekers van het Argonne-laboratorium in Amerika hebben nog niet zo lang geleden een materiaal van koolstofvezel ontwikkeld dat tot veertig keer gladder is dan teflon.

Is teflon giftig?

Teflonpannen zijn in principe niet giftig. Maar je moet wel een beetje oppassen.

Zo vormen oude teflonpannen een mogelijk risico, want de antiaanbaklaag kan zozeer versleten raken dat er stukjes loskomen, die in het voedsel belanden. Deskundigen adviseren om sterk versleten teflonpannen weg te gooien.

Versleten teflonpan

Als je teflonpan kapot is, moet je hem weggooien. Er kunnen schadelijke stoffen vrijkomen bij het koken.

© Shutterstock

Teflon is de merknaam van de stof polytetrafluoretheen (PTFE). Deze chemische stof kan bij verhitting afgebroken worden tot het schadelijke perfluoroctaanzuur (PFOA).

Dit afbraakproces vindt echter pas plaats bij temperaturen boven de 350 °C, en dergelijke temperaturen worden in de doorsnee keuken niet gehaald.