Ik heb in de loop der jaren vele techbedrijven hun nieuwe producten en services zien presenteren. Maar de presentatie die Facebook afgelopen week hield was anders dan anders.
Nieuwe column laat je kennismaken met het grootste technieuws van de week
De auteur van de column is Nicolai Franck, een techexpert met een schat aan kennis op het gebied van technologie, gadgets, internet en digitale diensten.
Hij publiceert de Deenstalige nieuwsbrief Techliv en presenteert de gelijknamige podcast.
Gedurende 80 minuten presenteerde Mark Zuckerberg zijn gedetailleerde visie over hoe het internet en ons digitale universum zich de komende 10, 20, misschien 30 jaar zal ontwikkelen.
Dat is heel ongewoon in een sector waar de publieke focus meestal op het nieuwste product, de kerstuitverkoop of een kwartaalrekening ligt.
Bekijk de hele presentatie waarin Mark Zuckerberg zijn Metaverse introduceert.
Facebook wordt Meta
De kern van de toekomst die Mark Zuckerberg zich voorstelt, heet Metaverse.
Kort gezegd is Metaverse de nieuwe generatie van het sociale internet, waarin we niet alleen onze schermpjes bekijken en aanraken.
Met behulp van digitale brillen in virtuele universa kunnen we deelnemen aan online gemeenschappen, waarbij het lijkt alsof we in dezelfde ruimte zijn.
Dat is in ieder geval zoals Mark Zuckerberg het ‘belichaamde internet’ beschrijft.
Mark Zuckerberg is klaar voor een fitnessrondje in een comfortabel virtueel universum. (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
De Facebook-oprichter denkt dat we in het Metaverse zullen werken, studeren, sporten, afspreken met vrienden, concerten bezoeken, op het terras zitten en onze familie en vrienden uitnodigen in ons eigen digitale huis.
Basketbal in vitual reality (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
Om extra te benadrukken hoe veel toekomst hij ziet in het concept, verandert Facebook zijn naam naar Meta. Het sociale netwerk zal wel Facebook blijven heten.
Tegelijkertijd investeert het bedrijf alleen al in 2021 meer dan 10 miljard dollar in de hardware, software en services die Metaverse werkelijkheid moeten maken.
Metaverse bestaat nog niet
Metaverse bestaat nog niet, en daarom gebruikte Mark Zuckerberg de presentatie om een lange reeks digitale visualiseringen te laten zien van hoe zijn bedrijf zich de virtuele wereld van de toekomst voor zich ziet.
Hier waren onder andere voorbeelden van mensen te zien die tafeltennis en basketbal speelden – of zelfs schaakten in de straten van Barcelona.
Twee oudere mannen spelen schaak in Barcelona. Misschien wordt dit wel werkelijkheid in Metaverse, waarin ze eigenlijk ver van elkaar vandaan zitten, met een bril op. (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
Er waren ook voorbeelden van mensen die samen vergaderden. En van anderen die bij een liveconcert – en zelfs een afterparty – waren.
Maar eigenlijk gebeurt dat allemaal op afstand en met behulp van digitale brillen.
Het vergaderen van de toekomst? (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
De Facebook-oprichter benadrukte dat hij een enorme industrie voor zich ziet waarin we kleren, brillen, kapsels, make-up, tatoeages en sieraden kopen voor ons digitale ik, omdat we ons in het Metaverse willen presenteren zoals we dat ook in het echt doen.
Zo kunnen de fotorealistische avatars eruitzien. Je kunt eenvoudig je kapsel, bril of baard veranderen. (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
Dit klinkt misschien als fantasie en je reinste sciencefiction – en nogmaals, we hebben het hier over een voorstelling en visualisering van een mogelijk driedimensionaal internet, en niet over iets wat er nu al is.
Maar toch is dit tot nu toe de meest concrete en visuele poging van Metaverse tot dusver.
Metaverse heeft technologische doorbraken nodig
Er missen echter nog verschillende technologische doorbraken voor het technisch mogelijk is om een virtuele wereld te maken die voor particulieren bruikbaar is.
Tijdens de presentatie werden onder meer twee heel concrete gebreken genoemd:
De eerste is de mogelijkheid om fotorealistische avatars te creëren.
Als je samen met anderen in een virtuele wereld bent, is het niet je fysieke ik die in een gemeenschappelijk kantoor of sportschool staat. Het is een avatar, oftewel een digitale visualisering – een hologram – van jezelf.
Voorlopig lijken de avatars meer op karikaturen dan op afbeeldingen van echte personen, en dat maakt de ervaring natuurlijk veel nepper.
Pas als de avatar echt op een volledige kopie van jezelf lijkt – een fotorealistische avatar dus – zal de grens tussen de fysieke en digitale werkelijkheid echt vervagen.
Meta denkt dat onze avatar in de toekomst zo realistisch kan worden als de man op deze afbeelding. (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
Een ander wezenlijk gebrek is de mogelijkheid om oogcontact te maken. Die technologie lijkt echter meer binnen handbereik.
Facebook zegt dat het in 2022 een nieuwe Virtual Reality-bril lanceert waarmee je veel beter oogcontact kunt maken.
De headset, die voorlopig de naam Project Cambria draagt, kan naar verluidt ook je gezichtsuitdrukkingen realtime laten zien, waardoor je veel makkelijker de gevoelens van anderen kunt herkennen.
In de toekomst kan een avatar je werkelijke gezichtsuitdrukkingen realtime weergeven, zoals hier. (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
AR-brillen en computerbesturing met je gedachten
Zoals je op de foto’s kunt zien, was het een evenement met veel toeters en bellen.
Zuckerberg legde uit dat Facebook uiteindelijk Augmented Reality-brillen wil ontwikkelen die qua grootte op een normale bril lijken, maar die eigenlijk een ingebouwde supercomputer hebben.
De bril moet de werkelijke en digitale wereld op zo’n manier kunnen samenbrengen dat de grenzen vervagen en digitale objecten een natuurlijk deel van onze fysieke omgeving worden.
Een simulering van AR, waarin je digitale objecten in de echte wereld kunt plaatsen. (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
Facebook werkt ook aan een futuristisch onderzoeksproject met de ambitie dat je met je gedachten de knoppen en menu’s kunt besturen of zelfs een berichtje kunt verzenden.
Dat gebeurt via een device op je pols dat de signalen opvangt die je brein nu ook al naar je hand stuurt als je bijvoorbeeld op een knopje op je smartphone wil drukken of een bepaalde letter wilt aanklikken.
In de toekomst kunnen we misschien met onze gedachten schrijven. Misschien. Tot dusver blijft het nog maar bij een onderzoek en is de afbeelding met een computer gemaakt. (Schermafbeelding van Facebook Connect Keynote 2021)
Ik herinner je er nog even aan dat we het hebben over onderzoeken, en dat er geen garantie is dat dit ooit werkelijkheid zal worden.
De samenleving bepaalt de regels – niet de techbedrijven
Zoals ik in het begin schreef, is het vrij ongewoon dat een van de grote techbedrijven publiekelijk zijn roadmap laat zien en zijn visie presenteert voor de technologie in de komende 10, 20, 30 jaar.
Facebook presenteert (uiteraard) een toekomst die de wereld beter zou maken, want – zeggen ze – zo kunnen we natuurlijker met elkaar omgaan dan we tegenwoordig op het internet en in videobesprekingen kunnen.
En hier moeten we echt kritisch naar kijken.
Want een ding is zeker: als de technologie werkelijkheid wordt, zal dat meteen voor een heel aantal uitdagingen en problemen zorgen qua privéleven, dataverzameling en veiligheid.
Nieuwe digitale vormen van samenzijn waarbij mensen een digitale identiteit moeten opbouwen naast hun werkelijke identiteit, zullen ook andere (persoonlijke) problemen veroorzaken.
Hopelijk zorgt Facebooks vroege presentatie van de projecten ervoor dat mensen afzonderlijk en de samenleving als geheel zich voor kunnen bereiden op de ontwikkeling ervan.
Deze technologieën hebben de potentie om onze manier van werken, leven en omgaan met elkaar radicaal te veranderen. En die toekomst moet gecreëerd worden door de samenleving, en niet alleen door techbedrijven.