Een drone stort zich eind maart 2020 op zijn doel.
Vlak boven de grond ontploft hij, en een dodelijke regen van metalen granaatscherven daalt op de soldaten neer.
Het incident wordt beschreven in een VN-rapport. Voor het eerst maakt de organisatie melding van drones die op pad zijn gestuurd om te doden zonder dat een mens de aanval helemaal controleerde via een satellietverbinding en joystick.
‘Konvooien en terugtrekkende troepen werden vervolgens opgejaagd en aangevallen door dodelijke autonome wapensystemen. Ze waren geprogrammeerd om aan te vallen zonder dataverbinding tussen de operator en het wapen,’ luidt de beschrijving van de onbemande droneaanval in het VN-rapport over het incident in 2020 in Libië.
De droneaanval maakte deel uit van Operatie Peace Storm, door de Libische regeringstroepen gelanceerd om troepen rond de hoofdstad Tripoli die banden hebben met krijgsheer Khalifa Haftar terug te dringen.
‘Ze waren geprogrammeerd om aan te vallen zonder dataverbinding tussen de operator en het wapen.’ VN-rapport
Het rapport beschrijft onder meer de Turkse killerdrone STM Kargu-2, die voor de aanval werd ingezet.
Het voorval kan een griezelige voorbode zijn van een nieuw tijdperk in de oorlogsvoering, waarin de beslissing over wie leeft of sterft niet langer wordt overgelaten aan mens en moraal, maar aan een algoritme.
Drone draagt explosieven
Het VN-rapport vermeldt niet direct of de drones erin geslaagd zijn mensen te doden, maar het incident is een duidelijk signaal dat kunstmatige intelligentie (AI) deel gaat uitmaken van oorlogsvoering wereldwijd.
En de STM Kargu-2 blijkt niet al te veel te verschillen van gewone drones.
Hij werkt op accu’s en kan 30 minuten vliegen. Hij is 60 centimeter lang en heeft vier rotors en een camera met 10x optische zoom, waardoor een operator op de grond kan kijken met de ‘ogen’ van de drone.
Maar daar houden de gelijkenissen op.
De vliegende moordenaar is ontworpen om zichzelf op te offeren wanneer hij mensen het leven beneemt, net als Japanse kamikazepiloten in de Tweede Wereldoorlog.
De drone kan een explosieve lading van 1,3 kilo vervoeren – genoeg om een groep mensen te doden of een vrachtwagen onklaar te maken.
Hij analyseert zijn camerabeelden met AI-software, en zodra het doelwit op de grond met de hulp van de operator is bepaald, voert de drone de aanval zelfstandig uit – ook als hij geen radiocontact meer heeft met de operator. Over zo’n manoeuvre ging het VN-rapport.
Zodra de drone binnen de gewenste afstand van de vijand is, richt hij zich op het doel. Dan duikt hij en versnelt hij tot 70 km/h, waarna hij de explosieve lading tot ontploffing brengt op een hoogte boven het doel die door de operator is bepaald.
Killerdrone werkt op eigen houtje
Met behulp van camera’s en kunstmatige intelligentie lokaliseert, jaagt en doodt de drone Kargu-2 in een missie waarbij hij tegelijk met het explosief ontploft.
1. Drone stijgt op met een bom
De drone is uitgerust met vier rotors, een camera, een infraroodcamera voor nachtzicht en kunstmatige intelligentie om doelen op de grond te herkennen. Hij draagt een springkop met een gewicht tot 1,3 kilo.
2. Doelwit wordt bepaald
Vanaf de grond kan een menselijke operator videobeelden zien van de dronecamera. De drone kan 30 minuten vliegen op zijn accu, en de operator kan tot op 10 kilometer afstand met hem communiceren. De drone valt zelf aan, zonder radiocontact.
3. Duikvlucht treft de vijand
Als het doelwit is bepaald, daalt de drone en brengt hij vlak bij het doelwit explosieven tot ontploffing. De lading bevat metaalsplinters die enkele meters rond het doelwit mensen kunnen verwonden en doden.
Eind 2020 gebruikte het leger van Azerbeidzjan een soortgelijk type drone tijdens de 44 dagen durende oorlog met buurland Armenië over de betwiste enclave Nagorno-Karabach.
De in Israël ontwikkelde drone, IAI Harop, is net als de STM Kargu-2 een kamikazedrone met een springkop. Maar de IAI Harop kan 16 kilo vervoeren en is dus nog krachtiger dan de Turkse variant.
De IAI Harop vernietigt vijandelijke radarinstallaties en kan de missie zelf uitvoeren zonder afstandsbediening zodra een operator het doelwit via de camera heeft bepaald.
Fire-and-forget heet dat in militair jargon.
In een analyse schat het Center for Strategic and International Studies (CSIS) dat Azerbeidzjan 50 IAI Harop-drones heeft, die worden gelanceerd vanuit stellages op militaire vrachtwagens.
Sensoren hebben oren en ogen
Landen als de VS gebruiken al jaren legerdrones om te verkennen en aan te vallen, maar die werden altijd op afstand bestuurd door mensen.
Campaign to Stop Killer Robots, geleid door onder meer Human Rights Watch en Amnesty, en andere organisaties vrezen nu dat onder meer VS, Rusland en China een nieuwe koude oorlog beginnen, waarin de wapenwedloop niet draait om de ontwikkeling van de meest vernietigende kernwapens, maar om de slimste moordmachines.
In slechts enkele decennia is AI van een verre toekomstvisie uitgegroeid tot een reëel onderdeel van ons dagelijks leven – nu al laten we ons oordeel over aan onze telefoon, koelkast of zelfrijdende auto. En Netflix en HBO schotelen ons voor wat overeenkomt met eerdere interesses.
De algoritmen erachter zijn zo geavanceerd dat ze kunnen berekenen wat de beste beslissing is, zoals de scherpste zet in een schaakspel.
En dat alles op basis van machine learning, dus met de gegevens (zoals beelden en videoclips) die de drone krijgt.
Informatie kan ook afkomstig zijn van lasersensoren, die laserlichtbundels uitzenden of met lidar de omgeving 360 graden in het rond verlichten.
Het weerkaatste licht vormt een complexe wolk van datapunten die een digitale 3D-versie van de omgeving vormen.
Ook kan het zijn dat radar radiogolven meet, of dat akoestische sensoren zoals microfoons het geluid van verschillende richtpunten meten en aan de hand daarvan een doelwit bepalen.
De gegevens worden geanalyseerd door kunstmatige intelligentiealgoritmen die objecten, zoals voertuigen, of kenmerken als lichaamsvorm en kleding in beelden kunnen herkennen.
AI valt van alle kanten aan
Toekomstige oorlogen worden gevoerd door AI en robots die te land, ter zee en in de lucht naast menselijke soldaten werken. Nu al kunnen eenheden met elkaar communiceren om bijvoorbeeld een vijand te lokaliseren.
Robottanks voeren aanvallen uit
Een groepje tanks bestaat uit onbemande en zelfrijdende robottanks die via een follow me-functie en gps de groepsleider volgen. Vóór de strijd krijgen de robottanks gps-coördinaten van de doelen waarop ze moeten vuren.
Autonome schepen vallen aan vanaf zee
Vanaf zee worden fregatten ingezet om de strijd aan land te ondersteunen. Een onbemand verkenningsschip ontdekt een vijandelijke duikboot die de fregatten bedreigt en waarschuwt de zeemacht via satellietcommunicatie.
Drones vallen aan in zwermen
Vanuit de lucht wordt een zwerm van honderden kamikazedrones losgelaten. Die kunnen individueel aanvallen of in een gezamenlijke zelfmoordmissie. Ze navigeren dankzij een combinatie van sensoren en AI.
Wanneer een hoogontwikkelde intelligentie wordt gecombineerd met een gevoelig zintuig in een drone, is het resultaat angstaanjagend effectief.
Samenwerking komt overal
Sensoren en algoritmen bieden geheel nieuwe mogelijkheden voor het creëren van onbemande oorlogsrobots die land, zee, en luchtruim kunnen veroveren.
DARPA, het onderzoeksagentschap van het Amerikaanse leger, heeft het autonome oorlogsschip Sea Hunter ontwikkeld, dat zelfstandig navigeert via radar- en scheepsvolgsystemen. De belangrijkste taak van het schip is het opsporen van vijandelijke onderzeeërs over lange afstanden.
Dit werkt met diverse soorten sonar, die op hun eigen geluidsfrequenties werken, en een magnetometer die de magnetische velden van elektrische en gemotoriseerde machines registreert.
Met deze sensoren aan boord kan de Sea Hunter een vijandelijke onderzeeër opsporen en classificeren, wat heel handig is bij de zeer stille dieselelektrische onderzeeërs.
Seahunter sejler ubemandet og kommunikerer via satellitter og andre militære enheder. Fremtidige visioner bliver potentielt udstyret med våben.
De 40 meter lange trimaran heeft geen wapensystemen, maar die krijgt de Sea Hunter in de toekomst mogelijk wel.
In 2016 maakte het schip de reis van San Diego aan de Amerikaanse westkust naar Pearl Harbor, Hawaï, en weer terug zonder enige menselijke tussenkomst. De Sea Hunter kan onbemand varen op missies van maximaal 90 dagen.
Hij zal worden vergezeld door zijn opvolger, de Sea Hunter II, en een ander autonoom schip, de Sea Hawk.
Het is de bedoeling dat ze op eigen kracht militaire operaties gaan uitvoeren en daarbij samenwerken met klassieke oorlogsschepen.
Voor op het land maken de Russen geheel of gedeeltelijk autonome tanks.
De compacte Platform-M tank kan bijvoorbeeld zijn wapensystemen besturen naar gelang van het doelwit – hij heeft zowel een kalasjnikov als vier mortieren – met behulp van optische sensoren en radar. De kalasjnikov is ook bekend als een handvuurwapen.
Dit onbemande voertuigtype staat ook in de catalogus van Milrem Robotics uit Estland, dat in 2021 de zelfrijdende tank Type-X Robotic Combat Vehicle lanceerde. Die kan worden uitgerust met 50mm-artillerie.
De tank heeft een follow me-functie waarmee hij bemande legervoertuigen kan volgen.
Dronezwermen denken zelf
De killerrobots uit de Terminator-films, die zonder menselijke hulp kunnen navigeren en de vijand opsporen en doden, bestaan nog niet, maar deskundigen vrezen dat de ontwikkelingen wel die kant op gaan.
Een van de nieuwe technologieën die critici een slechte nachtrust bezorgt, zijn de zogeheten swarm bots.
Dit zijn legerdrones die niet individueel aanvallen, maar in bliksemsnelle zwermen van tientallen of honderden exemplaren met hetzelfde doelwit.
Tijdens een militaire parade begin 2021 toonde het Indiase leger een zwerm van 75 drones die kamikazeaanvallen uitvoerden op oefendoelwitten als tanks, radarinstallaties en brandstofdepots.
Volgens Indiase media is het leger van het land van plan aanvallen uit te voeren met 1000 kleine drones, die worden losgelaten vanuit een grotere onbemande drone en in vijandelijk gebied kunnen toeslaan tot op 50 kilometer.
De drones in de zwermen communiceren met elkaar om de juiste formaties te vormen en manoeuvreren zo snel dat de enige praktische verdediging wellicht een andere dronezwerm is.
Het Amerikaanse leger heeft soortgelijke plannen voor dronezwermen en werkt aan een antidronewapen op basis van high power microwave-wapens om vijandelijke dronezwermen uit te schakelen.
De technologie verlamt de elektronica en computers van drones met gerichte bundels elektromagnetische straling.
Het VN-verslag van Libië geeft geen duidelijk antwoord op de vraag wat de operatoren al dan niet wisten toen de drone op eigen houtje handelde.
De kwestie leidt tot een ethisch dilemma. Het is makkelijker om regels op te stellen tegen biologische of chemische wapens, en het is de vraag of drones in oorlogssituaties moeten worden verboden of toegestaan zolang de mens ze onder controle heeft.
En hoe zal het in de toekomst mogelijk zijn om te weten en later te bewijzen of de mens een drone opdracht gaf tot een aanval of dat de drone uit zichzelf handelde?