Kunstmatige intelligentie zet gedachten om in tekst
Denk aan een verhaal en lees de rode draad van je gedachten terug. Nieuwe technologie maakt dit toekomstscenario werkelijkheid.
Onderzoekers maken de MRI-scanner klaar om hersendata te verzamelen.
Het vertalen van menselijke hersenactiviteit naar tekst klinkt misschien als een scène uit een scififilm. Maar dat is het niet.
Onderzoekers van de universiteit van Texas hebben een een zogeheten semantische decoder ontwikkeld, die met kunstmatige intelligentie precies dat kan doen. Door de hersenen van deelnemers te scannen, trainen ze het model om de taal in hun hoofd te decoderen.
Tot nu toe konden alleen losse woorden worden ontcijferd, maar in deze studie hebben de onderzoekers een manier gevonden om hele en complexere zinnen te decoderen – althans af en toe.
‘Dit is een grote stap vooruit ten opzichte van vroeger,’ zegt universitair hoofddocent neurologie Alex Huth in een persbericht.
Mogelijkheden en gebreken
De methode om ‘gedachten te lezen’ is gebaseerd op dezelfde technologie als te vinden is in Open AI’s ChatGPT en Google’s chatbot Bard.
Bovendien wordt de semantische decoder van het model getraind door enkele uren hersenactiviteit op te nemen met zogeheten fMRI-scans terwijl de proefpersoon naar een podcast luistert.
Zodra de decoder heeft geleerd hoe de hersenen reageren op de woorden en zinnen in de podcast, is hij in principe klaar om de gedachten van die persoon te vertalen.
Als de proefpersoon hiermee instemt, wordt een nieuwe podcast afgespeeld en begint het model zijn gedachten om te zetten in schrift.
In het Engels zag dat er als volgt uit:
In de linkerkolom staan de verhalen waar de deelnemers naar luisterden. In de rechterkolom zie je wat er door het hoofd van de deelnemers ging – althans volgens het model.
Zoals op de afbeelding hierboven te zien is, kan het model iemands gedachten niet woord voor woord vertalen, maar wel de essentie vastleggen.
Na uitgebreide training wordt een tekst geproduceerd die in ongeveer de helft van de gevallen beoordeeld kan worden als een vrij nauwkeurige weergave van de gedachten van de deelnemer.
Hoewel de technologie nog lang niet uitontwikkeld is, hopen de onderzoekers dat ze uiteindelijk mensen die niet kunnen spreken kunnen helpen om ‘vloeiender’ te communiceren.
Maar aan nieuwe uitvindingen zitten ook verantwoordelijkheden vast.
‘We zijn ons ervan bewust dat de technologie gebruikt kan worden voor ongepaste doeleinden en natuurlijk willen we dat voorkomen. We willen ervoor zorgen dat mensen de technologie alleen gebruiken wanneer ze dat willen en wanneer het hen helpt,’ zegt Jerry Tang, die betrokken was bij het onderzoek.