Door de inflatie zijn boter, melk en andere dagelijkse producten duurder geworden, terwijl ook de energieprijzen met historische snelheid zijn gestegen.
Consumenten in heel Europa bezuinigen om torenhoge energierekeningen te vermijden.
Zo blijkt uit cijfers van het Britse nationale bureau voor de statistiek dat de Britten het gas- en elektriciteitsverbruik flink hebben teruggeschroefd.
En in Duitsland is het aardgasverbruik in de eerste week van oktober met 29 procent gedaald ten opzichte van dezelfde maand vorig jaar, blijkt uit nieuwe cijfers.
De vraag is hoeveel mensen moeten bezuinigen – en hoe lang onze nieuwe gewoonten standhouden.
Onderzoekers wereldwijd hopen dat nu uit te vogelen, schrijft Nature.
Geen langetermijnbesparingen na de oliecrisis
Terugkijkend naar eerdere energiecrises – zoals de oliecrisis van de jaren 1970 – blijkt dat consumenten hun energiegebruik terugschroeven waar ze een onmiddellijk effect zien.
Maar van langetermijnbesparingen en een verandering van ingesleten verbruiksgewoonten kwam het toen niet.
Toen de crisis voorbij was, zag je dat ons verbruik niet echt verminderd was. Kirsten Gram-Hanssen, hoogleraar duurzaam dagelijks leven aan de afdeling Bouw, Stad en Milieu van de Deense universiteit van Aalborg.
Kirsten Gram-Hanssen, hoogleraar duurzaam dagelijks leven aan de afdeling Bouw, Stad en Milieu van de Deense universiteit van Aalborg, legt uit.
‘Toen de crisis voorbij was, zag je dat ons verbruik niet echt verminderd was. Integendeel, het verbruik is sindsdien alleen maar toegenomen door de manier waarop we energie gebruiken in ons dagelijks leven. Want aan de ene kant hebben we efficiëntere apparaten en betere isolatie van onze huizen, maar aan de andere kant hebben we toegang tot veel meer energieverslindende apparaten,’ zegt ze.
‘Veel wijst er dus op dat dit niet langer duurt dan de crisis. Maar we kunnen wel hopen dat dit toch het geval is.’
Oude gewoonten keren terug
Een grote vraag waar de onderzoekers zich over willen buigen, is welke prikkels mensen ertoe kunnen bewegen hun gewoonten te veranderen en hun energieverbruik te verminderen.
Studies tonen aan dat het installeren van een meter al kan bijdragen tot forse energiebesparingen – vermoedelijk omdat consumenten daarmee zien welke apparaten de meeste energie verbruiken en waar het loont om te bezuinigen.
Maar tegelijkertijd leren we van vroegere energieprijsstijgingen dat de besparing van individuele consumenten snel wegebt zodra de prijzen terugkeren naar een normaal niveau.
‘Consumenten bezuinigen op hun energieverbruik. Maar als de prijzen weer normaal worden, keren ze terug naar hun gewoonten,’ vertelt Lorraine Whitmarsh, milieupsycholoog aan de universiteit van Bath in het VK aan Nature.
‘Veel beklijft er gewoon niet,’ voegt ze eraan toe.
Verschillende onderzoekers wijzen er echter op dat het ontluikende milieubewustzijn van de consument wel eens de doorslag zou kunnen geven voor gedragsverandering op lange termijn.
Volgens Kirsten Gram-Hanssen is het besef van klimaatverandering – samen met de huidige energiecrisis – misschien wat nodig is om mensen bewuster te maken van hun eigen consumptie.