Fossiele brandstoffen als olie, steenkool en gas voorzien in meer dan 50 procent van de energiebehoefte voor de meeste landen in Europa. En voor Nederland is dat bijna 90 procent.
Maar volgens een internationale onderzoeksgroep onder leiding van professor Mark Z. Jacobson zouden in 2050 alle 139 naties die cijfers van hun energiesector publiceren, 100 procent zelfvoorzienend kunnen zijn op het gebied van duurzame energie.
We moeten ons richten op wind-, zonne- en waterkracht
Een onderzoeksgroep heeft berekend of landen moeten vertrouwen op land- of zeewindmolens, golfslagenergie, waterkracht of zonnecellen om zelf in hun groene energie te kunnen voorzien.
Zon vervangt gas
Nederland is een van de meest van gas afhankelijke naties op aarde en moet zich richten op een forse uitbreiding van groene energiebronnen. Er zijn goede mogelijkheden voor zonne-energie.
Westenwind levert energie
Denemarken ligt in de westenwindgordel, en windturbines dekken momenteel zo’n 10 procent van het energieverbruik. Dit moet in 2050 meer dan 60 procent zijn, terwijl ook zonne-energie flink moet worden uitgebreid.
Rivieren werken als batterij
Noorwegen benut waterkracht al op grote schaal, maar moet meer windturbines bouwen. De vele rivieren maken het ook mogelijk om overschot aan groene stroom op te slaan door water bergopwaarts te pompen.
Kernenergie wordt overbodig
Zweden haalt weinig van zijn energie uit gas, maar veel uit kernenergie. Als die geleidelijk wordt afgeschaft, kan de energie komen van windturbines op land en zee, dammen en zonneparken.
Grote transitie is onvermijdelijk
Finland heeft voor circa 60 procent kernenergie en fossiele energie, en nauwelijks zonne- en windenergie. Gelukkig is het windpotentieel groot – het kan in de toekomst 80 procent dekken.
De onderzoeksgroep rekent kernenergie, die een groot deel van de energiebehoefte in onder meer Zweden en Finland dekt, niet tot de hernieuwbare energie. Het is weliswaar geen fossiele brandstof, maar het kent andere problemen, zoals de verwijdering van kernafval.
Hetzelfde geldt voor de verbranding van afval en biomassa, dat op zich CO2-neutraal is. Maar verbranding geeft luchtvervuiling, en wetenschappers schatten dat in de toekomst alle landbouwgrond op aarde moet worden ingezet om voedsel te produceren voor een alsmaar groeiende bevolking. Dit laat geen ruimte voor zogeheten energiegewassen.
Verbruik van groene energie daalt
Ondanks de voorspellingen van de VN dat we in 2050 met 9,74 miljard aardbewoners zijn, zullen de 139 naties minder energie hoeven te produceren: gemiddeld zal er per persoon 42,5 procent minder energie nodig zijn.
De vermindering van het energieverbruik is mogelijk doordat de opwekking van groene elektriciteit veel efficiënter is dan bijvoorbeeld steenkoolenergie, en doordat technologieën zoals lucht/water-warmtepompen warm water produceren met een lager energieverbruik dan bijvoorbeeld een aardgasboiler.
Als de stappenplannen tot 2050 precies gevolgd worden, denken onderzoekers dat de opwarming van de aarde onder de 1,5 °C zal blijven, terwijl er 24,3 miljoen nieuwe voltijdsbanen bijkomen.