Shutterstock

Kunnen kolencentrales op uranium draaien?

Om meer energiecrises te voorkomen, willen Amerikaanse wetenschappers bestaande kolencentrales zo ombouwen dat ze op kernenergie kunnen draaien. Hoe werkt dat?

Een kolencentrale kan niet zomaar uranium als brandstof gebruiken. Maar onderdelen ervan kunnen wel worden hergebruikt in een kerncentrale. In theorie volstaat het om de warmtebron te veranderen van steenkool in uranium en kunnen de turbines en generatoren die de elektriciteit opwekken, worden behouden.

Vaak is de beste oplossing echter om het hele systeem voor de opwekking van elektriciteit te vervangen, vooral als de centrale ouder is. Maar de grond, gebouwen, wegen, transformatoren en elektriciteitsleidingen kunnen nog steeds worden hergebruikt. En volgens een Amerikaans rapport uit 2022 is dat ook rendabel.

Vier keer zo veel kernenergie

Uit het rapport van het Amerikaanse ministerie van Energie blijkt dat omgebouwde kolencentrales, coal-to-nuclear- of C2N-centrales, de hoeveelheid Amerikaanse stroom uit kernenergie kunnen verviervoudigen tot 350 GW. Dit komt overeen met de maximumcapaciteit van ruim 23.000 van de allergrootste 15 MW-windturbines van Vestas.

De kosten van een C2N-kerncentrale zouden 15-35 procent lager zijn dan die van een nieuwe centrale.

Minireactor vervangt steenkool

De firma TerraPower ontwikkelde een baanbrekende minireactor voor in een oude kolencentrale.

Claus Lunau

1. Uranium houdt warmte jaren vast

De reactor bevat 169 staven met uranium-238, die constant in beweging zijn. Daardoor geven ze gelijkmatig energie af en gaan ze decennia mee.

Claus Lunau

2. Veranderde atomen leveren energie

Uranium-238 wordt beschoten met neutronen en wordt uranium-239, dat vervalt tot neptunium-239 en dan tot plutonium-239. Als neutronen op plutonium-239 botsen, komen er energie en meer neutronen vrij.

Claus Lunau

3. Gesmolten zout koelt reactor

De reactor is omgeven door gesmolten natrium, dat de energie absorbeert en overbrengt op turbines en generatoren. Vloeibaar zout kan acht keer zo veel energie transporteren als water.

Claus Lunau

In totaal telt het rapport 394 kolencentrales – actief en gesloten. Dit is een groot deel van de energiecentrales in de VS, en van die 394 is 80 procent geschikt voor C2N.

Het eerste project is zelfs al aan de gang in Kemmerer, Wyoming.

Optie 2: aardwarmte

Kernenergie is echter niet de enige optie voor hergebruik van kolencentrales. Ook aardwarmte is een mogelijkheid.

Zo werkt het Amerikaanse bedrijf Quaise aan een revolutionaire boortechniek die mogelijk toegang kan verschaffen tot water van 500 °C op 20 kilometer diepte.

De VS halen momenteel ruim 19 procent van hun elektriciteit uit kernenergie. In Europa is dat 22 procent.