EUROfusion
JET Tokamak-reactor met rood plasma

Bijna gepensioneerde reactor verplettert fusie-energierecord

Een oudere reactor heeft het record voor fusie-energie verdubbeld met een speciale brandstof. De toekomst is veelbelovend, met de volgende generatie reactoren die misschien wel oneindige energie kunnen genereren.

De Joint European Torus-reactor bij Oxford in Groot-Brittannië heeft zijn eigen record voor fusie-energie uit 1997 nu verdubbeld. Dat schrijft het Culham Centre for Fusion Energy (CCFE) in een persbericht.

Het nieuwe record is het resultaat van een speciale brandstof en jarenlange verbetering van de zogeheten tokamakreactor.

Hoewel de oudere reactor bijna met pensioen gaat, is het laatste recordexperiment van grote betekenis voor de ITER-reactor – een vergelijkbaar model dat gebouwd zal worden in Frankrijk. En daarmee ook voor onze kans om de code tot oneindige energie te kraken.

© Claus Lunau & JAMES PROVOST & MPIPP

Tokamakreactor

De reactor lijkt op een autoband en het waterstofplasma zit vast tussen een magneet in het midden en magneetspiralen in de ring. Het waterstofplasma kan een uur worden vastgehouden.

Superbrandstof verbreekt alweer record

In vijf seconden produceerde de oudere JET-reactor maar liefst 59 megajoule. Dat is meer dan het dubbele van de 21,7 megajoule die JET in 1997 in vier seconden wist te genereren.

Hoewel de test in 1997 zorgde voor een hogere maximale energie, is het doorsnee energiegehalte aanzienlijk hoger bij de laatste proef met de JET-reactor.

Beide recordpogingen hebben dezelfde soort brandstof gebruikt. In 1997 en in 2021 gebruikten de onderzoekers van CCFE brandstof bestaande uit deuterium en de zeldzame waterstofisotoop tritium.

Als het radioactieve tritium fuseert met deuterium, ontstaan er aanzienlijk meer neutronen dan als deuterium – een niet-radioactieve waterstofisotoop – fuseert met andere deuteriumatomen.

VIDEO: Bekijk hoe de JET-reactor de zon nabootst

Video

De JET-reactor is een zogeheten tokamak. Daarin wordt de brandstof extreem heet gemaakt, waardoor hij plasma wordt, en dat wordt onder controle gehouden door het centrale magneetveld van de tokamak.

Door de druk en de hitte beginnen de atomen in de brandstof te fuseren – en energie af te geven in de vorm van neutronen.

Recordpoging belooft veel goeds voor toekomstige fusie-energie

In Zuid-Frankrijk wordt binnenkort de 20 miljard euro kostende ITER-reactor gebouwd. De nieuwe reactor is een tokamak, net als de JET-reactor die na 40 jaar bijna met pensioen mag.

De ITER-reactor zal op dezelfde brandstof draaien als JET, en het nieuwe record maakt het ambitieuze fusieproject veelbelovend.

Met de grotere capaciteit en een reactor die voor de recordverbrekende tritiumbrandstof geoptimaliseerd is, hopen de onderzoekers dat de ITER de eerste fusiereactor wordt die meer energie opbrengt dan nodig is om op te starten.

Als alles goed gaat, is de ITER in 2025 klaar om getest te worden.