Bij een samenwerking van internationale media kwam een intern rapport van de inlichtingendienst van het Deense ministerie van Defensie aan het licht.
Uit het document blijkt dat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA van 2012 tot 2014 via Deense internetkabels onder meer Franse, Duitse, Zweedse en Noorse ambtenaren en toppolitici afluisterde – onder wie Angela Merkel.
Maar hoe is het mogelijk dat de NSA meeleest en -luistert met Merkels sms’jes, telefoongesprekken en chatberichten?
Inlichtingendiensten kopiëren datastroom
De wereldwijde informatiestroom loopt via een netwerk van glasvezelkabels, meestal onder zee met aan weerszijden een verankering op het land.
Een internetkabel bestaat uit:
Een buitenlaag van plastic
Mylar-tape, die de kabel sterker maakt
Beschermende staaldraden
Een aluminium huls om het water weg te houden
Polycarbonaat, dat de binnenste kabels als gewapend glas beschermt
Geleidende koperen buizen, die de signalen versterken
Een petroleumgel, die de optische kabels op hun plaats houdt
In de kern zitten de dunne optische vezels, waardoor de signalen als lichtflitsen lopen
Lichtgolven die via de optische vezels lopen, kunnen worden afgetapt terwijl het signaal onderweg is, maar dat is makkelijker als het signaal het land bereikt.
Kleine aftapapparaatjes worden geplaatst op de blootgelegde vezels en buigen het lichtsignaal af om het als binaire data te kopiëren – zonder het internetverkeer te verstoren.
Denemarken is een knooppunt voor internetkabels tussen o.a. Zweden, Noorwegen, Nederland en Duitsland.
Uitleg: Zo luisteren inlichtingendiensten mee
Communicatie via internet verloopt via grote onderzeese kabels van en naar bijvoorbeeld Denemarken.
Op geheime locaties kan de inlichtingendienst zowel de inhoud als de zogeheten metadata onderscheppen – zoals de ontvanger, de positie en het tijdstip van de berichten die worden verzonden.
Alle onderschepte gegevens worden naar een datacentrum bij Kopenhagen gestuurd en opgeslagen. De inhoud wordt een paar dagen bewaard, maar de metadata worden langer bewaard.
Met NASA-computerprogramma Xkeyscore – een soort Google voor de inlichtingenwereld – kunnen analisten de communicatiestroom afspeuren op waardevolle informatie, bijvoorbeeld op basis van een e-mailadres of een website.
Toezicht is in beginsel geoorloofd wanneer personen of netwerken worden gevolgd in het kader van terrorismebestrijding. Maar de activiteiten van elke burger via de kabel kunnen in principe tot in het kleinste detail worden nagegaan.
Sinds de onthullingen van klokkenluider Edward Snowden zijn de praktijken van de NSA algemeen bekend. Hij beweerde destijds ook al dat de NSA Angela Merkel bespioneerde.
VIDEO: Snowden legt uit hoe Xkeyscore werkt
Het is nog onbekend of de Deense inlichtingendienst van de spionage wist, of dat de NSA misbruik heeft gemaakt van de samenwerking tussen beide diensten.