Idee 1: ‘Google maakt je dommer’
IT-journalist Nicholas Carr trok in 2008 de aandacht met zijn artikel ‘Is Google Making Us Stupid?’, en de vraag of Google ons dom maakt, houdt ons sindsdien bezig.
Maar zoeken op internet kan de hersenactiviteit juist stimuleren, blijkt uit onderzoek.
Volgens wetenschappers van Columbia University werkt het web als extern geheugen. Ze onderzochten of mensen informatie onthouden als ze internet binnen handbereik hebben.
De proefpersonen herinnerden zich eerder waar de informatie zich bevond dan wat de inhoud was. Dit komt deels doordat de hersenen hooguit drie tot vijf stukjes informatie tegelijk kunnen overzien.
De duizenden stukjes informatie op internet overbelasten het werkgeheugen, dat kennis verwerkt voordat die opgeslagen wordt in het langetermijngeheugen.
Maar het brein brandt niet door van al die informatie. Het maakt ‘schijfruimte’ vrij door internet de inhoud te laten onthouden en zelf de plaats van de informatie op te slaan.
Dit verschijnsel, het transactieve geheugen, doet zich ook voor wanneer echtelieden hun geheugen ‘delen’ als het gaat om het huishouden, verjaardagen en de gezinsfinanciën.
Als we geheugen delen met internet, dat het semantische geheugen (het deel van het langetermijngeheugen dat algemene en parate kennis bevat) dus ontlast, maken we andere cognitieve bronnen vrij, blijkt uit een aantal studies.
Zo tonen proeven van de universiteit van Californië aan dat zoeken op internet hersengebieden activeert die gekoppeld zijn aan besluitvorming en verstand, gebieden die niet oplichten wanneer we bijvoorbeeld een boek lezen.
Internet vergroot hersenactiviteit
Onderzoekers van de universiteit van Californië scanden de hersenen van proefpersonen: links bij het lezen van een boek en rechts bij het zoeken op internet. Bij het laatste waren de delen van de hersenen die te maken hebben met verstand en beslissingen, actiever.
Het idee over zoeken op internet is: ONJUIST
Idee 2: ‘Je telefoon mag niet in de oplader blijven zitten’
In 2016 vlogen verschillende exemplaren van de Samsung Galaxy Note 7 plotseling in brand. Dat wakkerde een bekende mythe aan: je telefoon gaat eraan als je hem een nacht in de oplader laat liggen. Maar die angst is ongegrond.
De oorzaak van de brandjes was dat de route tussen de elektroden van de batterij door slechte materialen werd verkort.
Zo raakte de elektrolyt – de vloeistof die de ionen in de batterij geleidt – oververhit en begon deze te koken, waardoor de batterij uiteindelijk in brand vloog.
Alle moderne smartphones hebben een battery management system (BMS) dat dergelijke ongelukken voorkomt.
Bij het opladen trekken lithiumionen van een kathode naar een anode en weer terug, waardoor elektronen in een circuit worden rondgeduwd als je je smartphone gebruikt.
Een chip meet de spanning van de batterij terwijl de lader is aangesloten. Bij een spanning van 4,2 volt fungeert een diode als een klep die dichtgaat, waardoor de batterij niet oververhit kan raken.
Dioden in de batterijen zorgen er ook voor dat de stroom tijdens het opladen niet uit de batterij weglekt.
Dioden werken als kleppen voor stroom
Batterij opgeladen met lithiumionen
De batterij laadt op doordat positief geladen lithiumionen van een kathode naar een anode trekken. Negatief geladen elektronen komen niet langs het membraan, dus die lopen via een circuit naar de anode.
Dioden gaan dicht en verlagen de spanning
Terwijl de batterij oplaadt, gaan dioden dicht en lekt er geen stroom uit de batterij weg, wat de spanning zou verlagen.
Dioden sluiten de stroom af
Als de spanning in de batterij 4,2 volt is, sluiten de dioden, zodat er geen stroom meer in de batterij kan komen.
Het idee over opladers is: ONJUIST
Idee 3: ‘Je smartphone is slecht voor je nek’
Als je je hoofd buigt om je mobiel te checken, gaat dat sterk ten koste van je nek. De ‘technek’ kan leiden tot slijtage en een slechte houding.
In 2014 onderzocht de Amerikaanse chirurg Kenneth Hansraj wat het betekent dat we steeds meer met onze neus op onze smartphone lopen.
Een hoofd weegt ongeveer 5,5 kilo, maar als je je hoofd voor- of achterover buigt, neemt de druk op je nek en wervelkolom toe.
Wanneer je je nek 15 graden buigt, zal de gewichtsverschuiving er al voor zorgen dat je hoofd de wervelkolom, spieren en pezen van de nek belast met een kracht als van 12 kilo.
Gebogen hoofd belast ruggengraat
Een hoofd weegt gemiddeld zo’n 5,5 kilo, maar als je op je telefoon kijkt, buig je je nek veelal 45 graden. Het gewicht van je hoofd verschuift zodanig dat je nekwervels worden belast met een kracht gelijk aan 22 kilo.
Kijk je op je scherm met je nek in een hoek van 60 graden, dan belast de verspringende positie van het hoofd de wervelkolom, spieren en pezen met een kracht gelijk aan meer dan 27 kilo, dus ongeveer vijf keer het gewicht van het hoofd zelf.
De technek is een wijdverbreid probleem.
Uit een onderzoek van de Khon Kaen University in Thailand blijkt bijvoorbeeld dat 32 procent van de 779 smartphonegebruikers aan de universiteit last had van nekpijn, 26 procent van schouderpijn en 20 procent van pijn in de bovenrug.
Het idee over nekklachten is: JUIST
Idee 4: ‘Je ogen zien geen UHD’
Een scherm met ultra-HD (UHD) telt 8.294.400 pixels, pakweg vier keer zo veel als een HD-scherm. Hoe meer pixels, hoe scherper de afbeelding.
De resolutie van het oog is circa 72 keer zo groot als die van een UHD-televisie, maar toch kun je de hoge resolutie van het scherm niet zien, tenzij je heel dichtbij zit of een enorm scherm hebt.
Het vermogen van het oog om twee punten van elkaar te onderscheiden, hangt namelijk af van de afstand tot dat waar je naar kijkt.
De resolutie van je oog is zo groot als die van een 576-megapixelcamera. Je ziet met de miljoenen kegeltjes die in je netvlies geconcentreerd zijn.
Het oog kan twee punten van elkaar onderscheiden als er een hoek van minstens een 60e graad tussen zit.
Personen met normaal zicht kunnen dingen op 1 m zien met 0,3 mm ertussen. Vanaf 3 m heb je een 70 inch-scherm nodig om UHD te kunnen zien.
Het oog kan alleen twee punten zien die worden gescheiden door een hoek van een 60e graad of meer.
Om onderscheid te kunnen maken tussen HD en UHD op een afstand van 3 meter heb je dus een scherm nodig van minimaal 70 inch.
Als het scherm kleiner is of als je verder weg zit, kan het oog niets met de grote mate van detail.
Het idee over UHD is: GEDEELTELIJK JUIST
Idee 5: ‘Sociale media geven dopaminekick als drugs’
Bij het checken van sociale media volg je gewoonten die je hersenen hebben opgebouwd. Gewoonten zorgen ervoor dat de hersenen drie signaalstoffen afscheiden.
Noradrenaline richt je gedachten op de gewoonte. Serotonine activeert het gevoel dat de gewoonte je geeft.
En dopamine versterkt je associatie tussen bepaalde gewoonten en het plezier dat ze je geven: je beloning voor het uitvoeren van de gewoonte.
Na verloop van tijd zal je brein door de gewoonte zelf meer dopamine produceren, dus al voordat je weet of de beloning volgt. Maar als de beloning uitblijft, keldert de productie van dopamine.
Drie dopamineroutes
Genot wordt beïnvloed door dopamine
De route naar het onderste striatum heeft invloed op genot en beloning.
Zintuigen werken samen met dopamine
De route naar het bovenste striatum werkt in op bewegingen en gevoel.
Dopamine beïnvloedt je manier van leren
De route naar de frontaalkwabben beïnvloedt motivatie en leren.
Een gewoonte kan een verslaving worden. Harvard University toont aan dat sociale media en drugsgebruik dezelfde dopaminecircuits in de hersenen gebruiken.
Van likes komt er dopamine in je hersenen vrij, net als bij het gebruik van cocaïne, en dat moedigt je verslaving aan.
Dopamine komt vrij na beloning
Onverwachte beloning maakt je blij
Als je een grotere beloning krijgt dan je had gedacht of als de beloning geheel onverwacht komt (zoals een verrassend groot aantal likes op Instagram), komt er een grote hoeveelheid dopamine vrij.
Verwachtingen nemen de besturing over
Na verloop van tijd verwacht je een bepaalde beloning voor een handeling en komt de dopamine niet langer vrij door de beloning zelf, maar door de verwachting ervan, bijvoorbeeld als je Facebook opent.
Uitblijvende beloning leidt tot koude douche
Als je niet de beloning krijgt die je had verwacht (zoals de likes als je een app opent), keldert de productie van dopamine. Dit is een teken dat je gewoonte misschien een verslaving is.
Het idee over sociale media is: JUIST