Top 10: Grootste miskleunen van ingenieurs

Het kan flink misgaan als een ingenieur een rekenfoutje maakt.

Wij hebben de 10 grootste miskleunen van ingenieurs hieronder op een rijtje gezet. Onder aan de pagina kun je zelf je stem uitbrengen. Wat vind jij de ergste?

Wij hebben bij de rangschikking rekening gehouden met de ernst van de fout en de omvang van de menselijke en materiële gevolgen.

1. Californië, VS: 600 doden door nalatigheid

Van 1924 tot 1926 leidde topingenieur William Mulholland de bouw van de St. Francis Dam in Californië. Nadat Mulholland verschillende waarschuwingen over scheuren had genegeerd, ging het in de nacht van 12 op 13 maart 1928 mis: de dam bezweek. 46 miljoen kubieke meter water stroomde het Santa Clara-dal in, waarbij zo'n 600 mensen omkwamen.

De ramp werd onder andere veroorzaakt doordat de ondergrond uit los rotsmateriaal bestond en Mulholland de dam had opgehoogd zonder het fundament te verstevigen. Ook had hij niets gedaan om te voorkomen dat het water onder de wand door kon lopen.

2. Louisiana, VS: Rekenfout verandert ecosysteem

Op 21 november 1980 boorden twaalf Texaco-medewerkers in het drie meter diepe meer Lake Peigneur in Louisiana naar olie. Op 400 meter diepte sloeg de boor vast, en het platform begon te wiebelen. De mannen wisten nog aan land te komen voordat het platform in een enorme draaikolk verdween.

De boor had de zoutmijn Diamond Crystal onder het meer geraakt. Texaco wist van het bestaan van de mijn, maar had de coördinaten voor de boring verkeerd berekend. Het zoete water uit het meer loste het zout op, waardoor de mijn instortte . Lucht werd naar de oppervlakte geperst in de vorm van 120 meter hoge geisers. De draaikolk verzwolg ook nog 11 duwbakken en kwam uiteindelijk in verbinding te staan met de zee.

De rekenfout veranderde een laag zoetwatermeer in een diep zoutmeer met een nieuw ecosysteem.

3. Stille Oceaan: Datumgrens nekt jachtvliegtuig

Opeens viel de elektronica uit in de 12 Amerikaanse F-22 Raptor-gevechtsvliegtuigen die op 24 februari 2007 hun eerste internationale vlucht maakten van Hawaï naar Okinawa in Japan. Toen ze boven de Stille Oceaan de datumgrens passeerden, gingen alle systemen plat doordat de programmeurs daar geen rekening mee hadden gehouden.

Navigeren was niet meer mogelijk en de systemen voor communicatie met de buitenwereld vielen deels uit. De piloten volgden tankvliegtuigen terug naar Hawaï, waar het zicht gelukkig goed genoeg was om handmatig te kunnen landen. Bij slecht weer had de zaak heel anders kunnen aflopen voor de piloten.

4. Canada en VS: Kankerpatiënten gedood door computer

Van 1985 tot 1987 doodde de bestralingsmachine Therac-25 ten minste zes kankerpatiënten in Canada en de VS. De machine produceerde gewoonlijk kathodestraling, maar kon ook 125 keer zo sterke röntgenstraling uitzenden.

Als de operator de verkeerde straling koos maar dit vóór de behandeling herstelde, schakelde de Therac-25 door een computerfout terug naar de sterke straling zonder dat dit te zien was op het display. Zo gebeurde het meer dan eens dat een patiënt werd blootgesteld aan röntgenstraling, terwijl het scherm aangaf dat de veel zwakkere kathodestraling werd gebruikt.

5. Mars: Maateenheden doen marssonde de das om

NASA verloor op 23 september 1999 het contact met de ruimtesonde Mars Climate Orbiter. De sonde had de tien maanden lange reis naar Mars goed doorstaan, maar kort nadat hij in een baan rond Mars kwam, ging er iets mis. Waarschijnlijk kwam de sonde te dicht op de planeet en stortte hij neer of hij verbrandde in de atmosfeer.

Dat kwam door een communicatiefout over maateenheden, waardoor de Orbiter de verkeerde getallen kreeg. De fabrikant Lockheed Martin had pond-seconden gebruikt in plaats van de newton-seconden die waren ingeprogrammeerd in de ruimtesonde.

6. Florida, VS: Het duurste streepje ooit

Op 22 juli 1962 vloog de NASA-ruimtesonde Mariner 1 van 80 miljoen dollar kort na lancering opeens de verkeerde kant op. Dat kwam door een schrijffout in de computerinstructies, waar een streepje boven een R ontbrak in een wiskundige formule.

7. Noorwegen: Platform veroorzaakt aardbeving

In 1991 verging het boorplatform Sleipner A. Ingenieurs hadden het draagvermogen van het beton met 47% overschat. De constructie sloeg te pletter op de fjordbodem en veroorzaakte een beving met een kracht van drie op de Richterschaal.

8. Middellandse Zee: Vierkante ramen blijken slecht idee

In 1954 stortten twee vliegtuigen van het type De Havilland Comet neer doordat ze vierkante ramen hadden. Tot 70% van de druk tijdens de vlucht verzamelde zich op de hoeken van de ramen, waardoor het metaal ging scheuren. Sindsdien krijgen vliegtuigen altijd ronde ramen.

9. Washington, VS: Schommelende brug stort in

Krachtige windstoten van 68 kilometer per uur werden de Tacoma Narrows Bridge in 1940 fataal. De brug begon te trillen in zijn eigenfrequentie en zo hard te zwaaien dat hij het begaf. Het ongeluk kostte een hond het leven.

10. Boston, VS: Plafondlijm laat los

Op 10 juli 2006 werd een loslatend plafond van een tunnel in Boston een automobilist fataal. Het ongeluk gebeurde in het ondergrondse wegenstelsel Big Dig, waar opeens 23 ton beton en ander materiaal uit het plafond viel. De tunnelbouwers hadden de verkeerde epoxylijm gekozen: een sneldrogende lijm die binnen een paar weken zijn kracht verloor.