Wat zijn bitcoins?
De bitcoin is een digitale munteenheid die, in tegenstelling tot traditioneel geld, niet wordt uitgegeven en gegarandeerd door een overheid.
Bitcoins zijn slechts een van de duizenden cryptomunten in de wereld. Het aantal cryptomunten neemt gestaag toe, en eind juni 2021 waren er meer dan 4500 soorten.
Wereldwijd zijn er bijna 19 miljoen bitcoins in omloop met een totale waarde van 510 miljard euro (juni 2021).
Toen bitcoins in 2009 op de markt kwamen, kostte 1 bitcoin circa 1 cent. In het voorjaar van 2021 was 1 bitcoin gelijk aan circa 54.000 euro. Dit betekent dat 160 bitcoins die in 2009 voor 1 euro werden gekocht, vandaag een duizelingwekkende 8.640.000 euro waard zouden zijn.
Tesla-oprichter Elon Musk was jarenlang een voorstander van bitcoins, maar in het voorjaar van 2021 liet hij de cryptocurrency vallen vanwege milieubezwaren.
Dit is echter geen garantie dat een beleggingsavontuur in bitcoins goed zal aflopen. De waarde van de digitale munt fluctueert enorm.
Eind mei 2021 daalde de waarde van bitcoin met maar liefst 40 procent. De daling kwam nadat de Chinese autoriteiten beperkingen hadden opgelegd aan het gebruik van bitcoins.
Tesla-baas Elon Musk, de maker van elektrische auto’s die een groot voorstander was van de cryptocurrency, kondigde aan dat hij niet langer betaling in bitcoins zou accepteren.
De reden voor de breuk met bitcoins is, volgens Musk zelf, het milieu. Het draaiende houden van cryptomunten als bitcoins is een flinke post op de klimaatrekening.
Dat komt omdat er voor de methode om nieuwe bitcoins te delven enorm veel gegevens moeten worden verwerkt, en de servers daarvoor vreten energie.
Zo handel je met bitcoins
Alle aan- en verkopen met bitcoins gebeuren via ingewikkelde software die de virtuele munt omzet in unieke digitale vingerafdrukken en alle bitcoingebruikers in een wereldwijd netwerk met elkaar verbindt.
1. Wereldwijd netwerk van bitcoins
Een gebruiker koopt bitcoins via een cryptovalutabeurs.
De gekochte bitcoins worden overgebracht naar een digitale portemonnee, die verbonden is met een gedecentraliseerd netwerk van alle bitcoingebruikers ter wereld.
In de portemonnee kun je één of meer adressen aanmaken met lange codes die overeenstemmen met rekeningnummers waarnaar anderen kunnen overschrijven.
2. Unieke sleutels verifiëren de handel
Elk adres is verbonden met een privésleutel (rood) en een openbare sleutel (groen). De privésleutel is geheim en wordt gebruikt om een soort digitale handtekening (rode ster) te maken voor de transactie.
De transactie wordt dan naar het netwerk gestuurd waar alle gebruikers deze en de handtekening kunnen zien. In het netwerk verifiëren de andere gebruikers de afzender en de transactie aan de hand van de openbare sleutel.
3. Gegevens opgeslagen in blokken
Voor elke geverifieerde transactie worden gegevens over de afzender, de ontvanger en het bedrag opgeslagen in een elektronisch pakket dat een blok wordt genoemd. Het blok wordt dan in een lange keten van blokken gezet.
De technologie wordt blockchain genoemd en werkt als een grootboek, waarbij elke gebruiker in het netwerk zijn eigen kopie heeft.
4. Blockchain blokkeert fraude
Een blok heeft ook twee codes die dat blok en het vorige blok in de keten identificeren.
Als een blok wordt gehackt, zal de code die het blok identificeert, veranderen en niet meer overeenkomen met de code in het blok ervoor.
Samen met het netwerk, waar iedereen kopieën heeft en elkaar in het oog houdt, voorkomt dit fraude.
Hoe worden bitcoins gemaakt?
Digitale puzzels zijn het nieuwe goud
Het delven van bitcoins en andere cryptomunten wordt ook wel mining genoemd. Het kan worden vergeleken met het delven van grondstoffen uit de bodem.
In plaats van pikhouwelen worden supercomputers gebruikt om de waardevolle bitcoins uit de digitale grond te graven.
Om bitcoins te vinden, moet de computer een ingewikkelde wiskundige puzzel oplossen die een waanzinnig lang nummer verbergt. Het getal is zo lang dat het een gewone laptop 22 miljoen jaar zou kosten om het te vinden.
‘Bitcoins gebruiken meer elektriciteit per transactie dan enige andere methode die we kennen. Dat is natuurlijk niet goed voor het klimaat.’ Bill Gates, oprichter Microsoft
Dus het virtuele delven van bitcoins vereist een aantal forse computers. Daarom vindt het delven van nieuwe bitcoins plaats in grote datacentra, vaak in landen waar de elektriciteit afkomstig is van kolencentrales.
China is bijvoorbeeld de thuisbasis van 75 procent van de zogeheten bitcoinmijnen in de wereld. En Chinese onderzoekers lieten in april 2021 weten dat de groeiende bitcoinindustrie van het land in 2024 circa 130 miljoen ton CO2 zal uitstoten.
‘Bitcoins gebruiken meer elektriciteit per transactie dan enige andere methode die we kennen. Dat is natuurlijk niet goed voor het klimaat,’ zei Microsoft-oprichter Bill Gates in een interview met The New York Times begin 2021.
Hoe werken bitcoins?
Alle bitcoins zijn uniek
De database achter bitcoins en andere cryptomunten wordt de blockchain genoemd en is in feite een digitaal grootboek met informatie over elke transactie die ooit heeft plaatsgevonden.
Elke bitcoin krijgt een uniek nummer, net als het serienummer op een bankbiljet. Elke overschrijving heeft ook een uniek nummer. Zo ook elke ontvanger en verzender.
Deze unieke digitale vingerafdrukken worden ingevoerd in informatieblokken die om de 10 minuten in de databank worden aangemaakt. Wanneer een blok is opgevuld, wordt het opgeslagen in de lange keten van blokken – vandaar de naam blockchain – die allemaal naar elkaar verwijzen.
Alle bitcoinhandelaren hebben toegang tot dezelfde blockchain, en dus toegang tot alle informatie over alle blokken. Dit maakt bedrog onmogelijk, omdat alle partijen precies weten wat elke transactie inhoudt.
VIDEO: Expert legt bitcoins uit op vijf manieren
In deze video van de Amerikaanse techsite Wired legt blockchainexpert Bettina Warburg de technologie uit aan vijf verschillende mensen: een kind, een jongere uit de onderbouw, een jongere uit de bovenbouw, een student en een deskundige.
Wie vond de bitcoin uit?
Pizza was de eerste aankoop
Cryptomunten zagen het licht in 2009, toen een anonieme persoon (of anonieme personen) onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto bitcoins creëerde(n).
De eerste bitcoinhandel vond plaats op 22 mei 2010, toen computerprogrammeur Laszlo Hanyecz twee pizza’s kocht voor 10.000 bitcoins. Vandaag de dag zouden die 10.000 bitcoins Hanyecz maar liefst 400 miljoen euro hebben opgeleverd.
Als we de grootste voorstanders van de cryptovaluta mogen geloven, is de bitcoin nog lang niet klaar met zijn koers omhoog. Ze voorspellen dat 1 bitcoin in 2025 circa 400.000 euro waard zal zijn.
Critici zijn echter lang niet zo optimistisch. Omdat het delven en verhandelen van bitcoins zoveel energie vreet, zijn bitcoins geen levensvatbare valuta in een duurzamere wereld.
Sceptici als Bill Gates voorspellen zelfs de instorting van de bitcoin binnen een paar jaar. Voorlopig lachen bitcoinbeleggers echter in hun vuistje.
Bitcoin-bedenker is een raadsel
De bedenker van de populaire cryptomunt, Satoshi Nakamoto, behoort tot de rijksten op aarde. Maar niemand heeft een idee wie er achter de naam schuilgaat.
Op 31 oktober 2008, midden in een van de grootste crises in de wereldeconomie, publiceerde Satoshi Nakamoto het document dat de basis vormt van bitcoins.
‘Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System’ is de naam van het negen pagina’s tellende document dat een systeem beschrijft voor het doen van betalingen zonder tussenkomst van een bank.
De nieuwe digitale munt was in veel opzichten een antwoord op de gevestigde banksystemen die tijdens de financiële crisis kwetsbaar en ronduit destructief waren gebleken.
Zoals Satoshi Nakamoto schreef in 2009: ‘Het is duidelijk dat alleen de gecentraliseerde, controlerende aard van de systemen ze de das omdeed. Ik denk dat dit de eerste keer is dat we een gedecentraliseerd, niet op vertrouwen gebaseerd systeem uitproberen.’
In 2021 bleek dat Satoshi Nakamoto’s nieuwe betaalmiddel lucratief is – niet in het minst voor de maker zelf, die naar verluidt 1,1 miljoen bitcoins in zijn digitale portemonnee heeft. Als hij ze allemaal zou verkopen, zou hij een fortuin van meer dan 50 miljard euro hebben.
Satoshi Nakamoto, die zich een van ’s werelds rijksten mag noemen, blijft intussen een mysterie.
De eerste kandidaat werd in 2014 aangewezen in een groot artikel in het tijdschrift Newsweek. Daarin had de journalist ene Dorian S. Nakamoto opgespoord, een 70-jarige man die in Los Angeles woont en oorspronkelijk de voornaam Satoshi droeg.
De bejaarde man ontkende alle aantijgingen in een reactie aan Newsweek, twee weken na de publicatie van het artikel. ‘Ik heb de bitcoin niet gemaakt, uitgevonden of eraan gewerkt,’ luidde de verklaring.
Veel insiders hebben sindsdien gewezen op personen als Hal Finney, Nick Szabo en Wei Dai, sleutelfiguren in de cryptovaluta. Alle drie ontkennen ze achter de populaire cryptomunt te zitten.
‘Ik heb me op andere projecten gestort.’ Satoshi Nakamoto in 2011
In 2016 kwam de 45-jarige Australische ondernemer Craig Wright naar buiten als de bedenker van de bitcoin. Hij zei dat hij bewijs had dat hij de eerste sleutels had gemaakt in de software die ten grondslag ligt aan de bitcoin.
Craig Wright had echter spijt van zijn beslissing naar buiten te treden, en kort na zijn opzienbarende onthulling schreef hij het volgende op zijn website.
‘Ik dacht dat ik verder kon gaan en jaren van anonimiteit en verstoppen achter me kon laten, maar ik heb de moed niet.’
Het is hoogst onwaarschijnlijk dat we ooit te weten zullen komen wie er achter Satoshi Nakamoto schuilgaat.
Niemand heeft meer iets van de vader van de cryptomunt gehoord sinds 2011, toen hij een mail stuurde aan een aantal medebedenkers van de bitcoin. Er stond: ‘ Ik heb me op andere projecten gestort.’
En niets duidt erop dat Satoshi Nakamoto zich heeft teruggetrokken om van zijn digitale miljarden te genieten. Hij heeft tenminste nog geen bitcoin verkocht.