Onderzoekers maken een nieuw element

Met de vervaardiging van element nummer 115 - Ununpentium - heeft de wetenschap nog een element toegevoegd aan het periodiek systeem.

Element 115

Een internationaal onderzoeksteam van de universiteit van Lund in Zweden heeft een nieuw element gemaakt – nummer 115 – door twee andere elementenin een gigantische deeltjesversneller in Duitsland op elkaar te laten botsen. Daarmee voegen ze een element toe aan het periodiek systeem, het grote wetenschappelijke overzicht van alle elementen in het heelal.

Het nieuwe element komt niet van nature voor, en als de onderzoekers er een paar atomen van maken, is het element in minder dan een seconde alweer verdwenen.

In een seconde rond de aarde

De onderzoekers hebben element 115 gemaakt door twee lichtere elementen tegen elkaar aan te laten knallen. Een maand lang bestookten ze een dunne folie van het element americium (atoomnummer 95) met ionen van calcium (atoomnummer 20). Samen hebben de twee elementen 115 protonen in hun atoomkernen, en daardoor werd het product daarvan het element met atoomnummer 115. In de deeltjesversneller werden de calciumionen tot circa 30.000 kilometer per seconde opgejaagd. Met die snelheid zouden de ionen om de aarde kunnen reizen in iets meer dan een seconde.

Zwaarder dan uranium De in het laboratorium vervaardigde stoffen hebben met elkaar gemeen dat ze zwaarder zijn dan uranium: element nummer 92 en het zwaarste element in de natuur. Daarom worden ze transurane elementen genoemd. Elementen met atoomnummers hoger dan 104 zijn ook transuraan en bovendien superzwaar. Deeltjesfysici hopen een superzwaar element te kunnen maken dat stabiel genoeg is om een paar seconden te kunnen blijven bestaan. Uit kernfysische berekeningen blijkt dat element 126 mogelijk zo'n superzwaar stabiel element is.