Eindelijk weegt een kilo een kilo
Jarenlang ging het gewicht van de kilo op en neer, maar nu is met behulp van natuurkundige constanten een definitief gewicht vastgesteld voor de eenheid.
In het internationale bureau voor gewichten en maten in Parijs ligt onder glazen stolpen een zorgvuldig vormgegeven cilinder van platina en iridium.
Sinds 1889 definieert deze cilinder het gewicht van 1 kilogram. Het gewicht ervan is echter al jaren instabiel, en daarom zijn de onderzoekers op zoek gegaan naar een stabieler alternatief: een definitie van de kilo op basis van constanten in plaats van een fysiek object.
Je komt niet aan
Dankzij een preciezere berekening van de constante van Planck kon een nieuwe definitie van het kilogram worden vastgesteld. Het internationale bureau voor gewichten en maten, dat verantwoordelijk is voor de zogeheten SI-eenheden, heeft de verandering doorgevoerd, zodat het kilogram nu is vastgesteld op basis van de constante van Planck.
De nieuwe definitie zal niets veranderen aan het resultaat als je op de weegschaal staat of aan kleine dagelijkse berekeningen, maar op grote schaal levert het nieuwe kilogram meer precisie op bij berekeningen van bijvoorbeeld de massa van planeten.
Kleine deeltjes veroorzaken jojogewicht
Naast het origineel in Parijs bevinden zich elders op de wereld diverse kopieën. Die laten duidelijk zien dat een fysieke versie onbetrouwbaar is. Sommige van de officiële kopieën zijn in 100 jaar 50 microgram zwaarder geworden, terwijl het gewicht van andere schommelt.
Hoewel de objecten heel zorgvuldig worden bewaard, kunnen ze namelijk atomen verliezen of moleculen uit de lucht opnemen.
De nieuwe definitie van het kilogram heeft ook invloed op drie andere eenheden. Ampère (elektrische stroom), kelvin (temperatuur) en mol (hoeveelheid stof) krijgen op termijn een nieuwe definitie, berekend op basis van het nieuwe kilogram.