Shutterstock
Natuurkunde

Hoeveel pk’s heeft een paard eigenlijk?

Volgens de fabrikant heeft mijn auto 200 pk (paardenkracht). Betekent dat dan dat de motor even sterk is als 200 paarden – of is dat een verouderde manier van rekenen?

Voor abonnees
Gepubliceerd op 05.01.23
Door Jonas Grosen Meldal

Pk (paardenkracht) is een eenheid om de kracht van motoren in voertuigen te berekenen. Één pk komt neer op het effect dat nodig is om 75 kilo in een seconde een meter op te tillen.

De eenheid werd bedacht door de Schotse ingenieur James Watt. Tegen het einde van de 18e eeuw ontwikkelde hij de stoommachine, en hij had een meeteenheid nodig om de voordelen daarvan goed uit te kunnen drukken.

Hij koos daarvoor trekpaarden, die destijds veel gebruikt werden om dingen te vervoeren.

Een paard heeft veel pk’s

Ondanks de naam komt paardenkracht niet overeen met het echte vermogen van paarden.

Onderzoekers hebben geprobeerd te berekenen hoeveel pk een echt paard heeft. Zo’n 45 procent van het gewicht van het paard bestaat uit skeletspieren, die beweging mogelijk maken, en een paard dat rent, gebruikt ongeveer 30 procent van de spieren. Zo kun je het theoretische effect berekenen, en dan kom je erop uit dat een paard van 600 kilo een kracht van 18.000 W kan hebben – en dat is 24 pk.

Sommige wetenschappers denken dat de feitelijke kracht minder is. Daarbij verwijzen ze naar een trekproef uit 1925, waarbij de paarden een kracht van maximaal 12-15 pk’s uitoefenden.

In ieder geval vallen paarden in het niet bij moderne voertuigen. De motor van gewone personenauto’s heeft meestal 150-200 pk, maar bij een Formule 1-wagen kan dat oplopen tot 1000 pk.

12-15 pk – zo veel kracht kan een paard daadwerkelijk hebben.