Zeldzame vulkaan op zeebodem is ‘venster’ op binnenste van de aarde
Op 400 meter diepte in het Noorse deel van de Barentszzee is een actieve moddervulkaan ontdekt – voor de tweede keer ooit.
Het onderzoeksschip Kronprins Haakon en het onderwatervaartuig Aurora maakten samen de ontdekking mogelijk van de kleine opening op 400 meter onder de zeespiegel.
Dankzij een van de geavanceerdste onderzoeksschepen ter wereld en een op afstand bestuurbare onderwaterrobot hebben Noorse wetenschappers een actieve moddervulkaan ontdekt op de bodem van de Barentszzee.
Het is pas de tweede keer dat een vulkaan van dit type is gevonden op de bodem van de koude Noorse wateren. Geologen van The Arctic University of Norway (UiT) hopen dat het bijzondere verschijnsel hen meer kan leren over de diepste geheimen van de planeet.
‘De verbazing, opwinding en blijdschap waren voelbaar toen het team dit op het scherm zag. Mijn eerste gedachte was: “Ik wil erheen en mijn arm erin steken!’’’ zegt Irene Viola, Erasmusstudent aan de UiT in een persbericht.
De moddervulkaan werd ontdekt in de zuidwestelijke Barentszzee, ongeveer 70 zeemijl ten zuiden van Bereneiland tussen Spitsbergen en het Noorse vasteland. Hier ligt de onderzeese opening op 400 meter diepte in een krater van 300 meter breed en 25 meter diep.
Volgens de onderzoekers is de krater zelf waarschijnlijk veroorzaakt door het massaal vrijkomen van methaangas dat zat opgesloten in de bevroren grond, vlak na de laatste ijstijd 18.000 jaar geleden.
De onderwatervulkaan, de Borealis Mud Volcano, heeft een diameter van circa 7 meter en is 2,5 meter hoog en stoot voortdurend een vloeistof uit die rijk is aan het krachtige broeikasgas methaan.
De geologen hopen dat ze door deze uitstoot een beter inzicht krijgen in de gevolgen die de gassen kunnen hebben voor de omringende ecosystemen.
Modder uit het binnenste van de aarde
De enige andere bekende moddervulkaan in de Noorse wateren is de Håkon Mosby-vulkaan, die al in 1995 werd ontdekt en op 1250 meter diepte ten zuiden van Spitsbergen ligt.
Beide onderwatervulkanen kunnen ons meer leren over het binnenste van de aarde, omdat ze een cocktail van gas, water en deeltjes uitspuwen die van een paar honderd meter tot enkele kilometers onder het aardoppervlak komen.
De rode stip geeft aan waar de moddervulkaan werd ontdekt – ten zuiden van Bereneiland.
Daarom hopen de onderzoekers ook dat ze, door de samenstelling van de onderwaterzuil nauwkeurig te bestuderen, een ‘venster’ kunnen krijgen op de raadselachtige lagen en de ontwikkeling ervan in de tijd.
Tegelijkertijd herbergt de krater zelf ook een uniek en ongerept ecosysteem van schimmels, zeeanemonen, zeespinnen en een grote verscheidenheid aan bacteriën.
‘Als je de zeebodem verkent en nieuwe methaanlekken ontdekt, is dat alsof je verborgen schatten vindt. Je stuit op de ene verrassing na de andere. We hebben duizenden van zulke lekken gevonden,’ zegt hoogleraar Stefan Buenz, die de expeditie leidde, in het persbericht.
‘Toch krijgen we elke keer dat we naar de zeebodem afdalen het gevoel dat ons begrip van de ongelooflijke diversiteit van deze systemen nog in de kinderschoenen staat.’