Wat is zeerook?

Soms hangt er rook boven de zee. Hoe en wanneer ontstaat die rook?

Lighthouse in fog

Zeerook is een soort mist die vlak boven het water hangt en zo dicht is dat het water bijna niet meer te zien is. Het verschijnsel is waar te nemen als warm water verdampt en in een koude luchtlaag terechtkomt. Vaak ontstaat zeerook als er lucht met een temperatuur van onder het vriespunt boven open water hangt.

De damp condenseert dan tot druppeltjes doordat koude lucht minder waterdamp kan bevatten dan warme lucht. Het principe is hetzelfde als bij gewone wolkvorming waarbij er waterdruppels of ijskristallen in de lucht ontstaan door de afkoeling. De hoeveelheid damp hangt af van de watertemperatuur, en bij zeerook gaat er dus meer damp de lucht in dan erin past.

Zeerook komt bij wind

Een paar centimeter boven het wateroppervlak condenseren de relatief grote hoeveelheden damp, maar omdat heldere, koude lucht meestal heel droog is, verdampen de druppels enkele meters boven het water opnieuw. Als het windstil is, lossen de waterdruppeltjes meestal niet op en ontstaat er gewone mist. Zeerook komt dus alleen voor in combinatie met wind. De wind blaast de zuilen van waterdamp vaak tot rijen, waardoor het lijkt alsof er een reeks schoorstenen onder water staat; het verschijnsel heeft daar dan ook zijn naam aan ontleend.

In de noordelijke streken komt zeerook in twee gevallen voor. Als koude, droge lucht in de wintermaanden in de richting van de open zee wordt gestuwd, lijkt de hele zee te stomen. Je ziet zeerook ook wel na een heldere nacht, waarbij het boven land sterkt is afgekoeld. Het warme water geeft de aanzet tot een briesje boven land, dat de koele lucht opstuwt tot boven het water. De zeerook ontstaat op een paar meter boven het oppervlak richting zee.

Zeerook komt ook voor in poolstreken, als er een koude, droge lucht van de ijs- en sneeuwgebieden naar het open water stroomt.