Het Amazone-regenwoud staat nog steeds in brand. Dat is niet alleen een probleem voor de flora, fauna en mensen die zich op de brandende plekken bevinden.
Want als het bos nog verder verdwijnt, bereiken we binnenkort een zogeheten tipping point in het ecosysteem van het regenwoud dat tot een uitgesproken bossterfte leidt, aldus Braziliaanse klimatologen.
Het ‘tipping point’ waar de wetenschappers het over hebben, beschrijft de pijngrens van de Amazone: het punt waarop het regenwoud flink van karakter begint te veranderen.
In 2005, 2010 en 2015-2016 heerste er grote droogte in de Amazone. In 2009, 2012 en 2014 vonden er grote overstromingen plaats. Deze opvallende schommelingen in het weer zijn een indicatie dat het tipping point dichterbij komt. En de oorzaak hiervan is te vinden in de toenemende ontbossing die al tientallen jaren aan de gang is, menen de wetenschappers.
Als je bomen kapt en verbrandt, reduceer je het natuurlijke vocht en de hoeveelheid regenwater in het regenwoud. Hierdoor krijgen de andere bomen in het woud slechtere leefomstandigheden. Ze verwijderen daardoor minder koolstofdioxide of CO2 uit de atmosfeer en geven minder zuurstof of O2 af. De droogte duurt langer en wordt nog verergerd door de reeds stijgende temperaturen die door de klimaatveranderingen worden veroorzaakt.
En op die manier leidt deze gevaarlijke spiraal tot bossterfte in de Amazone, concluderen de wetenschappers.
De pijngrens van het regenwoud
Als 20-25 procent van het regenwoud wordt gerooid en verbrand, kan dat ervoor zorgen dat het ecosysteem van het woud ‘tipt’ of kantelt. Het oosten, zuiden en midden van de Amazone kunnen dan niet meer worden beschreven als bos, menen de wetenschappers.
Als de ontbossing en verbranding 40 procent van het oppervlak van het regenwoud betreft, leidt dit ertoe dat het oosten, zuiden en midden van de Amazone in een savanne veranderen.
Tot nu toe is ongeveer 17 procent van de Amazone gekapt en verbrand.
Hoe lang de ontbossing zal doorgaan, is nog onzeker.
Maar de Braziliaanse president deelde begin augustus mee dat de ontbossing van de Amazone door zou gaan om meer sojabonen en vlees te kunnen produceren.
Lees verder onder de foto's.
Zuid-Amerika staat in lichterlaaie
De oranje, oplichtende stippen op de kaart zijn gefotografeerd door een satelliet van NASA en laten zien waar in Zuid-Amerika van 15 tot 22 augustus bosbranden plaatsvonden.
Veel van deze branden bevinden zich langs snelwegen. Dit kan erop duiden dat de branden veroorzaakt zijn door mensen, schrijft NASA.
De branden op de kaart zijn gebaseerd op gegevens afkomstig van het Fire Information for Resource Management System (FIRMS), een programma dat is ontwikkeld door de University of Maryland in de VS en door het ruimtevaartprogramma van NASA.
Rookpluimen
De witte streepjes die op een licht wolkendek lijken, zijn rookpluimen van de vele bosbranden in de Amazone. De foto is op 13 augustus gemaakt door de Aqua-satelliet van NASA en laat zien hoe grote gedeelten van de Braziliaanse staten Rondônia, Amazonas, Pará en Mato Grosso in rook opgaan.
Bolivia en Paraguay
Niet alleen in Brazilië brandt het woud. Op een meer recente satellietfoto van NASA van 25 augustus is te zien dat er ook branden woeden in de buurlanden Bolivia en Paraguay. Deze branden bevinden zich niet in het Amazone-gebied, maar in het gebied rond de rivier de Paraguay in de buurt van Puerto Busch.
De satellietfoto laat zien, schrijft NASA, dat de brand zich op 19 augustus heeft verspreid van Paraguay via Bolivia en uiteindelijk naar Brazilië.
Van hout naar as
De Braziliaanse fotograaf Jair Ferreira Belafacce toont met deze foto hoe een Braziliaans bos 13 jaar geleden in brand stond.
Hier zijn het bomen in de buurt van Apucarana in de Braziliaanse staat Parana die in brand staan. Ook deze brand vond dicht bij een snelweg plaats.
Niets nieuws onder de zon
Er waren 90 procent meer bosbranden in juni van dit jaar in verhouding tot dezelfde tijd vorig jaar. En in juli was het aantal bosbranden 280 procent gestegen vergeleken met dezelfde maand vorig jaar, schrijft de Los Angeles Times.
Vooral de vraag naar kalfsvlees en sojabonen wakkert het vuur aan dat in de Amazone brandt. De afgebrande lappen grond worden namelijk later voor de landbouw gebruikt.
De massieve bosbranden in de Amazone waren de reden dat de G7-landen Brazilië een ‘bosbrand-noodhulppakket’ aanboden.
De eerste hulp aan de ‘longen van de wereld’ bedroeg 20 miljoen euro. Een aanbod waar de president van Brazilië tot nu toe voor heeft bedankt.
Metingen van het satellietprogramma van de Europese commissie, CAMS, tonen aan dat het aantal bosbranden in de Amazone weer toeneemt.