Wetenschappers: Atmosferisch raadsel kan smelten Noordpoolijs versnellen
Volgens een nieuw onderzoek ligt het lot van het zee-ijs mogelijk in handen van een verschijnsel dat bepaalt hoeveel van het relatief warme water in de Atlantische Oceaan naar de Noordelijke IJszee stroomt.
Een windpatroon dat bekend staat als de Arctische dipool helpt ons te bepalen hoeveel warm water van de Atlantische Oceaan de Noordelijke IJszee instroomt via de Fram Strait (foto) tussen Groenland en Spitsbergen. Deze instroom beïnvloedt hoe snel het zee-ijs in het noordpoolgebied smelt.
Op de uitgestrekte, ijzige vlakten van het Noordpoolgebied, waar de natuur de scepter zwaait, bestaat een fascinerend weersverschijnsel dat klimaatwetenschappers al lange tijd bezighoudt.
De Arctische dipool is een meteorologisch raadsel dat de knapste koppen op dit gebied al tijden tot wanhoop drijft.
Het verschijnsel beschrijft verschuivende windpatronen die meestal het hele jaar door van invloed zijn op de hoeveelheid relatief warm water van de Atlantische Oceaan die noordwaarts de Noordelijke IJszee instroomt.
Op dit moment lijkt de wind het verlies van zee-ijs af te remmen, zelfs naarmate de atmosfeer verder opwarmt.
Maar volgens een nieuw onderzoek zouden de windomstandigheden binnen een paar jaar kunnen veranderen, wat zou kunnen betekenen dat het zee-ijs in de Noordelijke IJszee snel zal afnemen.
Periodieke wind
In de nieuwe studie heeft men geprobeerd om de windpatronen van de Arctische dipool in kaart te brengen.
Tussen 1979 en 2006 dreef de Arctische dipool enorme hoeveelheden relatief warm water van de Atlantische Oceaan naar het Noordpoolgebied. Volgens onderzoekers leidde dit tot een drastisch verlies van zee-ijs in de zomer – ongeveer 1 miljoen vierkante kilometer per decennium.
In 2007 verschoven de winden en zorgde de beperkte instroom van Atlantisch water ervoor dat er nog maar zo’n 70.000 vierkante kilometer zee-ijs per decennium zou verdwijnen.
De resultaten laten zien dat het grotere gevolgen heeft voor het Noordpoolgebied dan eerder gedacht en dat er binnenkort veel kan veranderen.
‘De zachte fase heeft ongeveer 15 jaar geduurd. Nu naderen we misschien het einde, vergeleken met de voorgaande perioden van de dipool,’ zegt Igor Polyakov van de universiteit van Alaska Fairbanks.
Als de windpatronen veranderen, kunnen we afstevenen op een alarmerende periode van toenemend smelten in het Noordpoolgebied.
Ook creëert klimaatverandering een reeks feedbackloops, waarin gesmolten zee-ijs voor meer open water zorgt, wat het smeltproces weer versnelt.
Een beter begrip van de Arctische dipool is cruciaal voor klimaatwetenschappers en meteorologen, omdat de veranderingen verstrekkende gevolgen kunnen hebben voor het weer en klimaat.
Dit geldt vooral voor het drastisch veranderende klimaat in het Noordpoolgebied, dat sneller opwarmt dan de rest van de planeet.
Het onderzoek richtte zich uitsluitend op het zee-ijs in het Noordpoolgebied en zegt daarom niets over de invloed op de Antarctische ijskap.