Shutterstock
Landweg, kou vs. warmte

Waarom wordt het soms opeens koud?

Soms slaat zacht weer binnen een paar uur om in kou en vorst. Maar wat gebeurt er eigenlijk als de temperatuur opeens omlaag duikt?

Een plotselinge temperatuurdaling wordt meestal veroorzaakt door een passerend koufront.

Een koufront is een overgangszone tussen een gebied met warme, vochtige lucht en een gebied met koudere lucht. Doordat warme lucht lichter is dan koude, drukt het koufront zich als een wig onder de warme lucht en duwt het deze omhoog in de atmosfeer.

Zoals de naam al zegt, brengt een koufront kou met zich mee. Op het noordelijk halfrond gaat een koufront vaak gepaard met lage druk en daardoor neerslag in de vorm van regen of sneeuw en plotselinge veranderingen in de wind.

Front heeft koude achterkant

Als de temperatuur opeens enkele graden daalt – vaak in de loop van een paar uur – komt dat niet door de voorkant, maar door de achterkant van het koufront.

Koufront duwt warmte aan de kant

Als een koufront ons passeert, drukt de kou zich onder de warme lucht en duwt het deze de atmosfeer in.

© Claus Lunau

1. Kou en warmte botsen

Waar koude en warme lucht elkaar ontmoeten, ontstaat er een scheidslijn: een koufront. De voorkant ervan is 500 m hoog, de achterkant, honderden meters erachter, ca. 15 km.

© Claus Lunau

2. Kou duwt warmte weg

Koude lucht is zwaarder dan warme. Daardoor drukt het koufront zich onder de warme lucht, dat voor het koufront uit wordt geduwd en dan opstijgt in de atmosfeer.

© Claus Lunau

3. Wind gaat naar het noorden

Het koufront ontstaat door een lage druk, waardoor koude lucht van het westen naar het noorden omlaag beweegt. Als het koufront ons is gepasseerd, daalt de temperatuur snel.

Ten westen en noorden van de lage druk stroomt koude lucht naar ons toe. Daarom verschuift de wind als de temperatuur gaat dalen ook vaak plotseling naar noordelijke richting.

Polaire front slingert zuidwaarts

Op grotere schaal bepaalt het polaire front waar het zacht weer is en waar je je winterjas moet aantrekken.

Koufronten ontstaan meestal langs het polaire front, dat de scheidslijn markeert tussen de koude lucht van de Noordpool en de warmere, subtropische lucht verder naar het zuiden. De scheidslijn loopt helemaal om de aarde en kan sterk variëren.

In ons deel van de wereld kan het polaire front bijvoorbeeld variëren van het uiterste noorden van Scandinavië tot het zuiden van Europa.