Elk jaar, van mei tot augustus, krijgt Noord-Europa te maken met tornado’s.
De meest getroffen landen zijn Nederland, Duitsland en Groot-Brittannië, maar ook in het noorden van Zweden en Finland zijn er hevige tornado’s waargenomen.
De laatste echt heftige Europese tornado kwam in juli 2021 voor in Tsjechië; zes mensen kwamen om het leven en 300 raakten er gewond.
De tornado had een kracht van F4 op de Schaal van Fujita, die tornado’s indeelt van de zwakkere F0 tot F5 – de sterkste tornado’s.
De prairie creëert perfecte omstandigheden
In de VS komen F5-tornado’s regelmatig voor. Het centrale deel van Noord-Amerika – de Great Plains – heeft namelijk de meest gunstige tornado-omstandigheden ter wereld.
Tornado’s treden meestal op tijdens zware onweersbuien, de zogeheten ‘supercellen’, die ontstaan als warme, vochtige lucht de koude, droge lucht tegenkomt.
In Noord-Amerika komt arctische lucht uit Canada in aanraking met subtropische lucht uit de Mexicaanse Golf.
484 km/h. Zulke harde stormen werden tijdens een F5-tornado bij Oklahoma City, VS op 3 mei 1999 met een radar gemeten.
Soortgelijke luchtbotsingen zijn in Europa zeldzaam, want bergketens als de Alpen blokkeren de luchtmassa’s. In Noord-Amerika staan de meeste bergketens juist langs de kust, en daarom remmen ze de stromingen niet.
Het recordaantal doden ligt in Azië
De dodelijkste tornado’s in de recente geschiedenis van de VS vormden tussen 26 en 28 april 2011 een ‘super outbreak’ met 293 tornado’s, en dat kostte 324 mensen het leven.
Het dodenaantal in de VS is echter niet te vergelijken met de rampen die door veel zwakkere tornado’s werden veroorzaakt in Azië.
Een F3-tornado kostte op 26 april 1989 in Bangladesh 1300 mensen het leven en de steden Saturia en Manikganj werden volledig weggevaagd.
In juni 2021 werd Tsjechië getroffen door een hevige tornado die de op een na hoogste categorie op de schaal van Fujita haalde, F4.