Wat is een tornado?

Tornado’s kunnen steden in puin leggen

Een tornado is een weersverschijnsel dat op alle continenten behalve Antarctica is geregistreerd. Maar op slechts enkele plaatsen zijn de omstandigheden optimaal voor de grote en verwoestende tornado’s. Het zwaarst getroffen land zijn de VS, vanwege de grote vlakten van het Midden-Westen, ook wel bekend als Tornado Alley, waar warme lucht uit de Golf van Mexico botst op koude lucht uit het westen. Tornado’s worden ingedeeld volgens de Schaal van Fujita, die ze naar de omvang van de verwoestingen op een schaal van F0 tot F5 plaatst. De tornado die in 2011 de stad Joplin in Missouri trof, was een F5. De wervelwind had een diameter van 1,6 kilometer en bereikte een windsnelheid van 320 km/h. 158 mensen kwamen om en de schade liep op tot ruim 2 miljard euro. De tornado’s die een enkele keer bij ons voorkomen, zijn meestal van categorie F0 of F1, waarbij schade bestaat uit omgevallen bomen en kapotte daken. Kom meer te weten over het woeste weersverschijnsel op deze pagina, waar we onze artikelen over tornado’s hebben verzameld.

Vraag het de wetenschap: bestaan er tornado’s in Nederland?

Tornado

2 minuten

Hoe ontstaat een tornado?

Tornado

4 minuten

Vraag het de wetenschap: bestaan er tornado’s in Nederland?

Tornado

2 minuten

Hoe ontstaat een tornado?

Tornado

4 minuten

Hoe ontstaat een tornado?

Wanneer koude lucht in botsing komt met warme en vochtige lucht, ontstaan er zware regen- en onweerswolken in een zogeheten supercel. Een supercel kan zo’n 20 kilometer de lucht in komen en regen, onweer of hagel veroorzaken. Bovendien kan hij onder de juiste omstandigheden tot een tornado leiden.

Een tornado ontstaat wanneer warme lucht in botsing komt met de koude lucht van de supercel en een rotatie veroorzaakt. Op het noordelijk halfrond draaien tornado’s tegen de klok in en op het zuidelijk halfrond met de klok mee.

Door de botsing van warme en koude lucht ontstaat een zogeheten mesocycloon, de trechter of de kern van de tornado zelf. Hij draait in opwaartse richting, en kan daarom bomen en huizen van de grond tillen en kilometers ver weg blazen.

Een tornado ebt weg als het vocht in de lucht opraakt of als het weer stabieler wordt. Dit kan een paar minuten tot enkele uren duren. De langste geregistreerde levensduur van een tornado is 3,5 uur.

Hoe ontstaat een tornado?

Tornado

4 minuten

Hoe wordt een tornado gemeten?

In 1971 bedacht Ted Fujita van de universiteit van Chicago de schaal die naar hem genoemd is en nog steeds wordt gebruikt.

De Schaal van Fujita is uitsluitend gebaseerd op de omvang van de verwoestingen en kan daarom pas worden gebruikt als de tornado voorbij is. In de meeste gevallen komen tornado’s voor op open vlakten of velden, en hier is het niet mogelijk om ze te categoriseren, omdat er geen schade kan worden beoordeeld.

De schaal is opgesteld op basis van theoretische windkracht en verwoestingen.

F0: 64-116 km/h: Lichte schade
F1: 117-180 km/h: Matige schade
F2: 181-253 km/h: Aanzienlijke schade
F3: 254-332 km/h: Ernstige schade
F4: 333-418 km/h: Zeer zware schade
F5: 419-512 km/h: Catastrofaal

Vraag het de wetenschap: bestaan er tornado’s in Nederland?

Tornado

2 minuten

Hoe ontstaat een tornado?

Tornado

4 minuten

Wat is het verschil tussen een cycloon, tyfoon, orkaan en tornado?

Een cycloon, tyfoon of orkaan betreft hetzelfde verschijnsel: een storm met een windkracht van meer dan 240 km/h en een diameter van meer dan 560 kilometer.

De stormen hebben echter verschillende namen, afhankelijk van de locatie. In de Stille Zuidzee en de Indische Oceaan spreken we van een cycloon. Een tyfoon ontstaat in de noordwestelijke Stille Oceaan en een orkaan in de noordoostelijke Stille Oceaan en de Atlantische Oceaan.

Tornado’s zijn stukken kleiner en komen vaker voor. Hun diameter bedraagt doorgaans 100 tot 600 meter en ze kunnen wel 20 kilometer hoog worden. Bovendien kunnen tornado’s een rotatiekracht hebben van 500 kilometer per uur, en die kan steden in puin leggen.