Shutterstock
Opgerolde sneeuw
Natuur
Weer

Hoe maakt de wind sneeuwrollers?

Toen we afgelopen winter in de VS waren, zagen we een soort grote slakken van sneeuw. We kregen te horen dat die ‘snow rollers’ heten, maar hoe ontstaan ze?

Gepubliceerd op 10.03.22
Door Niels Halfdan Hansen

Het verschijnsel snow rollers, dat onder meer in de VS en Canada voorkomt, is ook bekend als snow bales, snow spirals en snow donuts. Wij noemen ze sneeuwrollers.

Een sneeuwroller ontstaat uit een dunne laag sneeuw die een paar keer roteert en aan zichzelf blijft plakken.

De cilindervormige sneeuwballen vormen zich als de bovenste laag sneeuw wordt opgepikt door een stuk sneeuw dat is gaan rollen.

Harde wind en plakkerige sneeuw

Een sneeuwroller begint met een harde windstoot, waardoor één grote sneeuwvlok of een pluk losse sneeuw in beweging komt.

Sneeuwrollers ontstaan bijna altijd op een laagje sneeuw van een paar centimeter op een harde bodem, zoals bevroren grond, ijs of uitgeharde oude sneeuw. De onderlaag moet glad zijn en zonder begroeiing, anders kan de sneeuw niet ver genoeg rollen.

Sneeuwrollers worden op gang gebracht door een kracht die ze in beweging kan houden in de sneeuw, wat vrij veel energie vergt. Een wind van kracht 6 kan sneeuwrollers tot een diameter van 20 centimeter vormen. Voor grotere is de hulp van de zwaartekracht nodig, bijvoorbeeld in de vorm van een helling.

Alleen als de temperatuur rond het vriespunt ligt, ontstaan sneeuwrollers. De sneeuw moet warm en nat genoeg zijn om te plakken, maar niet zó nat dat de sneeuwroller onder zijn eigen gewicht bezwijkt. De sneeuw mag ook niet te koud en droog zijn, want dan is hij niet plakkerig.

Dit gebeurt meestal op een helling of bijvoorbeeld een schuin dak.

Hier kan de zwaartekracht extra energie leveren, die het plukje sneeuw voortstuwt.

Als de kracht groot genoeg is en lang genoeg aanhoudt, en als de sneeuw de juiste consistentie heeft, blijven steeds meer sneeuwvlokken aan de rollende sneeuw plakken. Zo groeit de sneeuwroller.

Sneeuwrollers zijn dus het tuimelkruid van koudere streken: de droge, ronde struiken die over de Amerikaanse prairie rollen en in elke zichzelf respecterende western te zien zijn.

Vaak komen sneeuwrollers al tot stilstand als ze nog maar een paar centimeter groot zijn. Onder de juiste omstandigheden kunnen ze echter wel een meter hoog en een paar meter breed worden.