SHUTTERSTOCK
Onweer

Geladen wolken vonken erop los

Elektrisch geladen ijskristallen hoog in de atmosfeer veranderen zomerwolken in tijdbommen. Het resultaat is een gigantische kortsluiting tussen hemel en aarde – en duizenden verblindende bliksemflitsen, die stuk voor stuk heter zijn dan het oppervlak van de zon.

Circa 75 procent van de bliksem in een jaar slaat in juni, juli en augustus in. De zomerhitte stuurt vochtige luchtmassa’s hoog de atmosfeer in, waar ze bevriezen en hagelstenen vormen.

De neervallende hagel treft lichtere ijskristallen die opstijgen.

Spanning trekt atomen uit elkaar en creëert plasma

De botsingen creëren een spanningsverschil dat de elektronen uit hun atoomkernen kan rukken, een toestand die plasma wordt genoemd.

© Shutterstock

Het plasma vormt een vertakt kanaal van de wolk naar de grond, waar de elektronen nu vrij kunnen stromen met een sterkte van circa 30.000 ampère.

Stroom verhit de lucht en doet deze oplichten

De stroom verhit de lucht tot een temperatuur hoger dan die van het oppervlak van de zon, waardoor de lucht oplicht.

De verhitting zorgt op hetzelfde moment voor een enorme drukgolf die een bulderende donder produceert.

Deeltjes vormen nieuwe typen bliksem

Van wolk naar aarde, wolk naar wolk, wolk naar lucht of in de wolk. Als het onweert, vliegen de bliksemflitsen kriskras door de lucht.

GIDS VOOR ZOMERS ONWEER

© Shutterstock

WAAR EN WANNEER?

Bliksemschichten kun je overdag prima zien, maar spectaculairder zijn ze als het donker is. Blijf wel altijd op een veilige afstand, bijvoorbeeld 2 tot 5 kilometer.

ZICHTBAARHEID

Bliksem is gevaarlijk. Ga niet onder een boom of lantaarnpaal staan. Het is het veiligst om in de auto te zitten – een bliksemschicht die de auto treft, wordt om de carrosserie geleid en afgevoerd.

FOTOKANS

Als je de bliksem op de foto wilt zetten, plaats dan je camera op een statief en richt hem op het onweer – eventueel door een open raam. Stel de belichtingstijd in op 20 tot 30 seconden.

Meeste onweer in Afrika

Dankzij satellieten waarmee bliksem wordt gemeten hebben we veel kennis opgedaan over de wereldwijde verdeling van blikseminslagen. Meteorologen gaan ervan uit dat er elke dag circa 40.000 onweersbuien ontstaan over de hele wereld. Het vaakst gebeurt dat rond de evenaar. Hier schijnt de zon fel, waardoor warme, vochtige lucht opstijgt en grote buiensystemen vormt.

Aan de kust van Florida ontstaan zeewinden, die de lucht opstuwen en veel onweersbuien vormen.

1

Boven zee slaat de bliksem niet zo vaak in, doordat onweersbuien meestal boven land ontstaan.

2

In Centraal-Afrika stijgt warme, vochtige lucht op en worden er grote buiensystemen met bliksem gevormd.

3

Het bergmassief van de Himalaya met zijn hoge toppen stuwt de lucht omhoog en genereert veel onweer.

4
© Douglas E Walker/Getty Images