Was de zeespiegel hoger vóór de laatste ijstijd?

Op deze kaart is te zien hoe de kustlijn van Scandinavië er zo’n 130.000 jaar geleden uitzag, toen de zeespiegel veel hoger stond dan nu. Ook bij ons ziet het er niet best uit als de zee ooit weer zo hoog komt te staan.

Aan het eind van het laatste interglaciaal 130.000 tot 115.000 jaar geleden was de zeespiegel 6 meter hoger dan vandaag de dag.

Gedurende een korte tijd, circa 1000 jaar, was hij mogelijk wel 9 meter hoger.

In Europa zag de kustlijn er op veel plaatsen heel anders uit, en als de zeespiegel nu weer zo zou stijgen, zou een aantal grote steden onder water komen te staan.

Op de kaart hieronder zie je bijvoorbeeld dat een groot deel van Scandinavië, met name Finland, verdwenen zou zijn.

Siberië was een stuk warmer

De oorzaak van de hoge waterstand was een opwarming van de aarde, veroorzaakt door een hoog gehalte CO2 in de atmosfeer, in combinatie met een afwijking in de baan om de zon, die tot een hogere temperatuur in het Noordpoolgebied leidde.

Volgens reconstructies lag de gemiddelde jaartemperatuur in Noord-Europa circa 4 °C hoger dan op dit moment.

Op sommige plaatsen in Siberië was de temperatuur in de warmste maand van het jaar wel 10 °C hoger, terwijl het op Groenland zo’n 5 °C warmer was.

Vanwege die hoge temperaturen smolten delen van de ijskap op Groenland en vermoedelijk ook de Noordpool.

Bovendien waren de oceanen over het algemeen warmer dan nu, wat nog eens bijdroeg aan de stijging van de zeespiegel: warm water neemt meer volume in dan koud water.

Steden liggen op de bodem van de zee

Op deze kaart zie je hoe Scandinavië eruit zou zien als de zeespiegel op dit moment net zo hoog was als in het laatste interglaciaal. Ook een groot deel van de Lage Landen zou onder water liggen.

De gearceerde gebieden lagen in het laatste interglaciaal onder water.

Zeespiegel steeg door drie factoren

  • West-Antarctica: Gedurende een korte periode deed smeltwater van de Zuidpool de zeespiegel met 3 tot 5 meter stijgen tot een totaal van 9 meter.
  • Groenland, Canadese eilanden en gletsjers: IJskappen in het Noordpoolgebied smolten, waardoor de zeespiegel 2 tot 5 meter steeg, tot een totaal van 6 meter.
  • De zon: Vanwege hogere temperaturen zette het water uit, waardoor de zeespiegel met 1 meter steeg.
© Ken Ikeda Madsen