Shutterstock
Meisje speelt met dorre bladeren

Waarom verliezen bomen hun bladeren?

Bladeren doen aan fotosynthese en zijn van cruciaal belang voor het voortbestaan van bomen, dus waarom verliezen bomen hun bladeren in de herfst?

Waarom verliezen bomen hun bladeren?

Als in de herfst de lichtintensiteit afneemt, passen de bomen zich aan het nieuwe jaargetijde aan.

Voedingsstoffen trekken zich terug uit de bladeren en vloeien de boom in, terwijl de vorming van het groene pigment van het blad, chlorofyl, ophoudt.

Chlorofyl is essentieel voor de fotosynthese van de bladeren, en zonder chlorofyl zijn de bladeren nutteloos. Daarom worden ze door de boom afgeworpen.

Door het gebrek aan chlorofyl verliezen de bladeren hun groene kleur, terwijl andere pigmenten zichtbaar blijven.

De gele en oranje kleuren zijn afkomstig van zogeheten carotenoïden, die altijd in de bladeren aanwezig zijn, maar pas zichtbaar zijn wanneer het chlorofyl verdwijnt.

Kou tast bladsteel aan

Tegelijk met de afname van de lichtintensiteit daalt de temperatuur, waardoor de bomen onder druk komen te staan.

Verhoogde niveaus van het plantenstresshormoon ethyleen brengen een proces op gang waardoor bomen hun nutteloze bladeren verliezen. Het hormoon is bijzonder actief in een laag cellen die de bladsteel met de boomtak verbindt.

Kou slaat bladeren los

Als de temperatuur daalt, neemt de hoeveelheid stresshormonen in de boom toe. Uiteindelijk wordt de verbinding tussen boom en steel verbroken en valt het blad af.

blad fotosynthese
© Shutterstock & Lotte Fredslund

1. Bladeren geven de boom energie

’s Zomers zitten de boombladeren vol met het groene pigment chlorofyl, dat essentieel is voor de fotosynthese. De bladeren sturen koolhydraten de boom in en ontvangen zelf water.

Blad enzymen
© Shutterstock & Lotte Fredslund

2. Kou geeft de boom stress

Als de temperaturen in de herfst dalen, stijgt het niveau van het plantenstresshormoon ethyleen in de boom. Het hormoon stimuleert de productie van enzymen die de celwanden afbreken waar de steel aan de tak zit.

blad laat los
© Shutterstock & Lotte Fredslund

3. Bladeren vallen af

Door de afgebroken celwanden is de verbinding tussen steel en tak verzwakt. De uitwisseling van voedingsstoffen en water houdt op en uiteindelijk is de verbinding zo slecht dat het blad loslaat.

Door het verhoogde gehalte ethyleen produceren de cellen enzymen die de celwanden kapotmaken, waardoor de verbinding wordt verbroken.

Het transport van voedingsstoffen en water van de wortels naar de bladeren stopt, waardoor de boom veel energie bespaart.

Vorst neemt laatste bladeren te grazen

Als de boom de bladeren niet op tijd afwerpt, doodt de vorst ze.

De bladeren bevatten namelijk cellen vol vocht, want voor de fotosynthese is water nodig. Als het water bevriest, worden de cellen vernietigd, verdort het blad en valt het af.