Waarom komen insecten op kunstlicht af? Dit is waarschijnlijk de verklaring.

De onderzoekers gebruikten hogesnelheidscamera’s en motioncapture om de precieze bewegingen van allerlei insecten rond lampen vast te leggen en in kaart te brengen.

Een van de bevindingen is dat de insecten hun rug naar het licht richten. Daaruit maken de onderzoekers op dat het kunstlicht een reflex in gang zet die de ‘dorsale lichtrespons’ wordt genoemd.

Deze reflex komt voor bij sommige vissen en bij veel insecten en is voor de dieren een manier om snel te weten te komen welke kant boven is.

Gevangen in dodelijke spiraal

Bij natuurlijk licht keren de insecten hun rug naar de zon om de juiste vlieghouding te bepalen.

Maar bij kunstlicht kan de lichtreflex ervoor zorgen dat de insecten rondjes om de lichtbron blijven vliegen en worden gevangen in een dodelijke spiraal, doordat hun richtingsgevoel totaal in de war is.

Ook in natuurlijke omstandigheden, zoals dageraad en schemering, kan de reflex de vliegende beestjes verwarren.

Het onderzoek wees verder uit dat niet alle insectensoorten even afhankelijk zijn van de reflex. Zo worden fruitvliegjes niet aangetrokken door kunstlicht.

De lichtreflex zelf is al tientallen jaren bekend, maar dit is de eerste keer dat hij wordt gebruikt als verklaring voor deze oude vraag.

Ook Roman Goulard van de universiteit van Lund in Zweden vindt het een aannemelijke theorie. Hij was niet betrokken bij de studie, maar heeft zelf onderzoek gedaan naar het effect van licht op insecten.

‘Het is heel plausibel dat de dorsale lichtreflex ervoor zorgt dat insecten ’s nachts rond lampen blijven cirkelen,’ zegt hij tegen het populairwetenschappelijke magazine New Scientist.

Het onderzoek heeft nog geen peerreview ondergaan, wat deel uitmaakt van de kwaliteitsborging van wetenschappelijke publicaties, maar is voorlopig gepubliceerd op de preprint-server BioRxiv.