Een vulkaanuitbarsting kan zo hevig zijn dat er een krachtige drukgolf ontstaat die zich voortplant door de atmosfeer en op duizenden kilometers afstand te horen is.
Dat gebeurde ook op 15 januari 2022, toen het Polynesische vulkaaneiland Hunga Tonga-Hunga Ha'apai uitbarstte met een dreun die tot in Anchorage en Fairbanks in Alaska werd geregistreerd, circa 9000 kilometer verderop.
Getuigen van het eiland Tonga vergeleken de extreem luide explosies met bommen.
Vulkaan zendt drukgolven uit
Het geluid komt van drukgolven die zich voortplanten door de lucht, en op satellietbeelden is de drukgolf van Hunga Tonga-Hunga Ha'apai te zien.
Op satellietbeelden is te zien hoe de drukgolf zich in alle richtingen verspreidt terwijl de vulkaan een kolom van gassen en as uitspuwt.
Toen de golf Alaska bereikte, was het geluid te horen als een diep gerommel. Metingen van het Alaska Volcano Observatory bevestigden dat het geluid afkomstig was van de vulkaan, want het gerommel klonk op het moment dat de meetinstrumenten de drukgolf registreerden.
NASA-onderzoekers schatten dat de kracht van de uitbarsting gelijkstaat aan 10 megaton TNT, ofwel 500 keer de atoombom op Hiroshima. Volgens andere onderzoekers was het de luidste gebeurtenis op aarde sinds 100 jaar.
De hevige explosie kan het gevolg zijn van een kleinere uitbarsting op 14 januari. De 1800 meter hoge Hunga Tonga-Hunga Ha'apai ligt grotendeels onder water, en door de uitbarsting stroomde er waarschijnlijk veel zeewater de vulkaan in. Hier werd het water omgezet in damp, wat de druk sterk verhoogde en een dag later tot de hevige explosie leidde.