Hawaï verdrinkt in de lava

32 vierkante kilometer land overstroomd, 700 huizen vernield. Sinds mei dit jaar pompt de vulkaan Kilauea lava over Hawaï. De gloeiend hete massa is al ruim 100 miljoen jaar onderweg, en ondanks de vernielingen is hij van levensbelang voor de groep eilanden.

Hawaï

De vulkaan Kilauea heeft sinds mei 250 miljoen kubieke meter lava over het eiland heen gepompt.

Magma is 100 miljoen jaar onderweg

© Mike Mezeul II/Ritzau Scanpix

Zo’n 1000 °C hete lava stroomt van de vulkaan Kilauea op Hawaï. Een deel van de gloeiende massa is 3000 kilometer en 100 miljoen jaar onderweg geweest vanaf de grens tussen de mantel en de kern van de aarde.

###

Een ziedende zuil in zee

De botsing tussen de zeebodem en de aardplaten voedt de meeste vulkanenop aarde, maar niet die van Hawaï. Zij krijgen hun toevoer van een zuil van magma van ruim 300 kilometer doorsnee onder de Stille Oceaan.

Vulkanen voeren de dieren

© David B. Fleetham/SeaPics.com

De vulkanen houden duizenden diersoorten in zee in leven. Het magma bevat ijzer, dat belangrijk is voor de organismen, en doordat de uitbarstingen de temperatuur steeds veranderen, mengt het voedsel zich met de waterlagen.

Lava bouwt eilanden op

© Justinreznick/Getty Images

De eilanden bestaan uit lava, die miljoenen jaren lang uit de bodem van de zee is opgeweld. Het oudste eiland kwam zo’n 5 miljoen jaar terug boven water. Ooit zullen de vulkanen doven en de eilanden weer in zee zinken – maar er ontstaan ook nieuwe.

Eilanden krijgen bezoek

© Darlyne Murawski/Ritzau Scanpix

Hawaï ligt 3800 kilometer van het vasteland. Toch bulken de zeer geïsoleerde eilanden van het leven. Sommige dieren zijn aan komen drijven op vlotten van plantaardig materiaal, en andere, zoals de koffieboonspin, kwamen aanwaaien.

Hawaï groeit nog steeds

© L.E. Baskow/LeftEyeImages/Sipa USA/Ritzau Scanpix

Op 3 mei 2018 barstte de vulkaan Kilauea uit. De maanden daarop stroomde de lava over 32 vierkante kilometer van het grootste eiland van Hawaï. En er kwam ook land bij – in juli was het eiland 2,8 vierkante kilometer gegroeid.

Vulkaan is poort naar heelal

© Babak Tafreshi/SPL

Op de top van de gedoofde vulkaan Mauna Kea, 4205 meter boven zeeniveau, staan de Keck-telescopen. Door de hoogte en de afgelegen locatie is de plek ideaal voor deze observatoria, die foto’s maken van jonge sterrenstelsels.