Christian McCall
t.dimitrii-geleedpotige

Reusachtige geleedpotigen domineerden 470 miljoen jaar geleden de oceanen

Nieuw fossielenparadijs in Marokko onthult mogelijke voorouders van insecten en schaaldieren van tot wel twee meter lang.

Bijna 500 miljoen jaar geleden werden de oceanen op aarde gedomineerd door reusachtige schaaldierachtige wezens van wel twee meter lang. Dat blijkt uit opgravingen in een nieuw fossielenparadijs in Marokko.

Uit de bevindingen blijkt dat deze reuzen veel voorkwamen in het Vroeg-Ordovicium – preciezer gezegd het Floien, 470 miljoen jaar geleden.

De nieuwe fossiele schat maakt deel uit van de beroemde Fezouata-formatie, die vanwege zijn overvloed aan unieke fossielen een van de honderd belangrijkste geologische vindplaatsen op aarde is.

De nieuwe fossielen zijn gevonden in Taichoute, nabij de Marokkaans-Algerijnse grens, ongeveer 80 kilometer ten noordoosten van andere bekende afzettingen in de Fezouata-formatie.

Fezouata-formatie marokko

Afbeelding van de pas ontdekte fossielenschatkamer in de Fezouata-formatie in Taichoute, Marokko.

© Bertrand Lefebvre

Een team van wetenschappers uit Groot-Brittannië, Zwitserland en China heeft zijn bevindingen gepubliceerd in Scientific Reports.

Fossiele schatkamer

Door veel van de nieuwe vondsten te vergelijken met andere fossielen in de Fezouata-formatie, ontdekten de onderzoekers dat reusachtige geleedpotigen vaker voorkwamen dan gedacht.

Bijna de helft van de nieuwe fossielen zijn zogeheten geleedpotigen (of arthropoden), dieren met gelede ledematen en harde maar flexibele exoskeletten, waardoor ze behoren tot de familie van de moderne krabachtigen, spinachtigen en duizendpotigen.

geleedpotige-worm

Fossielen uit de Fezouata-formatie. Links zie je een niet-gemineraliseerde geleedpotige (Marrellomorpha) en rechts een palaeoscolecide-worm.

© Emmanuel Martin

Er is veel meer gevonden dan bij andere opgravingen in de Frezouata-formatie.

De onderzoekers vonden ook een veel zogeheten graptolieten – uitgestorven planktonachtige wezens.

De reusachtige geleedpotigen zwommen in zee, en uit hun omvang blijkt dat ze het daar goed deden.

geleedpotige-fossiel

Grote fragmenten van geleedpotigenfossielen uit de Fezouata-formatie in het water.

© Bertrand Lefebvre

Tegenwoordig is het Taichoute-gebied een woestijn, maar 470 miljoen jaar geleden was het een oceaan. De geleedpotigen die in de lagere wateren leefden, speelden een belangrijke rol in het plaatselijke ecosysteem.

Zoals walvissen nu naar de bodem van de zee zinken als ze sterven en daar heel nieuwe ecosystemen vormen voor schaaldieren en kleine vissen, is er bewijs dat dat met de reusachtige geleedpotigen ook gebeurde.

stanleycaris fossiel cambrium hersenen zenuwstelsel
© Sabrina Cappelli/Royal Ontario Museum

Lees ook:

Bij de geleedpotigen vonden de wetenschappers ook zogeheten brachiopoden – ook wel armpotigen genoemd, een type ongewervelde dieren – die zich voedden met de dode reuzen.

Wat de nieuwe vindplaats van fossielen verder interessant maakt, is dat veel fossielen driedimensionaal zijn, in plaats van platgedrukt. Hierdoor kunnen wetenschappers inwendige organen onderzoeken.

De wetenschappers verwachten nog veel meer nieuwe unieke vondsten te doen.