Shutterstock
Giftige plant

Giftige planten - Hier zijn 9 giftige planten waar je dood aan kunt gaan

Je kunt aan een plant niet zien of hij giftig is. Sommige van de giftigste planten van Nederland lijken zelfs als twee druppels water op eetbare planten. Het is belangrijk om de giftigste planten te kennen, zodat je ze niet aanraakt of je tanden erin zet.

giftige planten in Nederland en België

De giftige planten in Nederland en België bevatten gifstoffen als alkaloïden, waterstofcyanide en glycosiden. Sommige planten bevatten zo veel gifstoffen dat één hapje ervan al levensbedreigend is.

Dit zijn 9 giftige planten in Nederland en België:

  • Lelietje-van-dalen
  • Herfsttijloos
  • Waterscheerling
  • Gevlekte scheerling
  • Vingerhoedskruid
  • Doornappel
  • Wolfskers
  • Rood peperboompje
  • Taxus

Lees in dit artikel meer over het uiterlijk van giftige planten en hoe gevaarlijk ze zijn.

Lelietje-van-dalen

Lelietje-van-dalen - een giftige plant die lijkt op daslook

Giftige planten - Lelietje-van-dalen (Convallaria majalis)

Lelietje-van-dalen ruikt heerlijk, maar is een giftige plant. Bladeren, stelen en bloemen kunnen allemaal gevaarlijk zijn als je ervan eet.

© Shutterstock
  • Gifstof: Glycosiden en steroïde saponinen, die inwerpen op het hart.
  • Dodelijkheid: Het lelietje-van-dalen is bijna nooit dodelijk, maar bel een dokter bij consumptie van meer dan vijf bessen, bloemen of andere plantdelen.
  • Symptomen: Misselijkheid, braken, duizeligheid en hartritmestoornissen.
  • Wat te doen: Drink water, wek braken op en bel een dokter.

Het lelietje-van-dalen groeit in loofbossen, naaldbossen en op de hei. De giftige plant bestaat uit een stengel, lange groene bladeren en witte bloemkelkjes.

De bladeren lijken sterk op de eetbare daslook, die in dezelfde omgevingen voorkomen. Let dus goed op dat je niet per ongeluk een lelietje-van-dalen in de pan doet.

Herfsttijloos

Herfsttijloos - een giftige plant die hartfalen kan veroorzaken

Giftige planten - Herfsttijloos

Herfsttijloos is een giftige plant die in dezelfde tijd als daslook ontkiemt en ook daardoor makkelijk te verwarren is met de eetbare plant.

© Shutterstock
  • Gifstof: Colchicine, dat de celdeling kan belemmeren en kan leiden tot hartfalen en ademhalingsverlamming.
  • Dodelijkheid: Het gehalte colchicine in de bladeren wisselt sterk. Alles tussen de 3 en de 60 gram kan dodelijk zijn.
  • Symptomen: Dorst, hevig braken, buikpijn, bloederige diarree en een branderig gevoel in de mond.
  • Wat te doen: Drink water, wek braken op en bel een dokter. Vergiftiging wordt behandeld met een klysma tegen verstopping of actieve kool, die ongewenste stoffen in het spijsverteringsstelsel bindt.

Herfsttijloos is een giftig bolgewas dat van nature groeit op vochtige en voedselrijke grond, zoals weiden en oevers. Vanwege de fraaie bloemen is hij ook geliefd in tuinen en parken.

Hefsttijloos ziet er onschuldig uit met zijn lange groene bladeren in de lente en de zomer en zijn paarse bloemen in de herfst. Maar schijn bedriegt!

Deze plant is zo giftig dat slechts drie bladeren al dodelijk kunnen zijn. Vaak wordt vergiftiging veroorzaakt door verwarring met daslook.

Herfsttijloos ruikt echter minder sterk naar uien dan daslook, dus als je daslook gaat plukken, gebruik dan je neus.

Waterscheerling

Waterscheerling - een giftige plant die dodelijk is na één hapje

Giftige planten - Waterscheerling

De waterscheerling is een van de giftigste planten van Europa.

© Shutterstock
  • Gifstof: Cicutoxine, een zeer sterk gif dat de ademhalingsspieren kan stilleggen.
  • Dodelijkheid: De werking van het gif van de waterscheerling hangt af van het gehalte cicutoxine in de betreffende plant, maar één hapje kan al dodelijk zijn.
  • Symptomen: Speekselvorming, misselijkheid, ademhalingsproblemen, hevige krampen.
  • Wat te doen: Drink water, wek braken op en bel een dokter. De vergiftiging wordt behandeld met actieve kool, die ongewenste stoffen in het spijsverteringsstelsel bindt.

Waterscheerling groeit op oevers en in moerassen en is een van de giftigste planten van Nederland.

De giftige plant behoort tot de schermbloemenfamilie en is te herkennen aan de groepjes witte bloemen en de gladde, groene holle stengel.

Waterscheerling is vooral gevaarlijk voor paarden en herkauwers, die soms de zeer giftige wortels eten.

Daarom kent Duitsland een wet die bepaalt dat boeren waterscheerling van hun grond moeten verwijderen.

Wil je meer weten over de Nederlandse natuur? Lees dan ook de artikelen over slangen in Nederland en spinnen in Nederland en België.

Gevlekte scheerling

Gevlekte scheerling - een giftige plant die gebruikt werd voor executies

giftige planten - Gevlekte scheerling

Gevlekte scheerling is een giftige schermbloem die zware vergiftiging kan veroorzaken als je hem bijvoorbeeld voor kervel aanziet.

© Shutterstock
  • Gifstof: Alkaloïden, die een spierverlammende werking hebben en tot zuurstoftekort kunnen leiden.
  • Dodelijkheid: Een dodelijke dosis voor een volwassene is 150 tot 300 mg alkaloïde of 15 tot 30 gram vruchten.
  • Symptomen: Kwijlen, verlamming en krampen.
  • Wat te doen: Drink water en wek braken op. De vergiftiging wordt behandeld met actieve kool, die ongewenste stoffen in het spijsverteringsstelsel bindt.

Gevlekte scheerling is een giftige schermbloem die meer dan 2 meter hoog kan worden.

Hij groeit vaak langs sloten en oevers en is te herkennen aan zijn roodgevlekte stengel, geribbelde vruchten en witte bloemen die lijken op die van de berenklauw.

Gevlekte scheerling is zo giftig dat een eetlepel van de vruchten dodelijk kan zijn. Het gif verlamt de spieren, waardoor je kunt stikken door zuurstofgebrek.

Vanwege de giftigheid was de plant in de oudheid een geliefde executiemethode.

De Griekse filosoof Socrates werd gedood met gevlekte scheerling, wellicht vermengd met opium om de pijn te verzachten.

Vingerhoedskruid

Vingerhoedskruid - een giftige plant die populair is in de tuin

giftige planten - Vingerhoedskruid

Vingerhoedskruid wordt in sommige landen gekweekt om werkzame stoffen tegen hartkwalen te winnen, maar bij ons is het vooral een tuinplant.

© Shutterstock
  • Gifstof: Glycociden, die inwerken op het zenuwstelsel en hart. In kleine doses versterken ze het hart, maar grotere hoeveelheden zijn dodelijk.
  • Dodelijkheid: Voor volwassenen zijn 2 à 3 bladeren dodelijk.
  • Symptomen: Tintelingen in de tong, duizeligheid, buikklachten, slapheid, gezichtsstoornissen.
  • Wat te doen: Drink water, wek braken op en bel een dokter.

Vingerhoedskruid is een giftige plant uit de weegbreefamilie. Hij groeit in bossen, op hellingen en bij hekken en is te herkennen aan zijn paarse, trechtervormige bloemen, die op vingerhoedjes lijken.

De giftige plant is populair in de tuin, en vergiftigingen met vingerhoedskruid komen het vaakst voor wanneer de plant wordt verward met eetbare bloemen uit de tuin, zoals goudsbloemen, die worden gebruikt voor thee en salades.

Doornappel

Doornappel - een giftige plant die de ademhaling verlamt

giftige planten - Doornappel

Doornappel is in de volksgeneeskunde gebruikt omdat de giftige plant scopolamine bevat, een stof met een hallucinogene werking.

© Shutterstock
  • Gifstof: Tropaanalkaloïden, die hartkloppingen, koorts, hallucinaties, euforie, geheugenverlies en verlamming van de ademhalingsspieren kunnen veroorzaken.
  • Dodelijkheid: Voor volwassenen is 100 mg atropine dodelijk, of ca. 25 gram zaden.
  • Symptomen: Roodheid, uitdroging, dorst, buikpijn, misselijkheid, gezichtsstoornissen, enz.
  • Wat te doen: Drink water, wek braken op bel een dokter bij bewustzijnsstoornissen. Vergiftiging is te behandelen met fysostigmine.

Doornappel behoort tot de nachtschadefamilie en is te herkennen aan zijn grote, gekartelde bladeren en stekelige, ronde vruchten.

De giftige plant groeit op veel plekken, vooral in de buurt van steden en afvalstortplaatsen.

Door de hallucinerende en stimulerende werking wordt de doornappel wel verwerkt in crèmes die lustopwekkend moeten werken.

Je hebt echter al gauw een overdosis te pakken als je zaadjes van de doornappel eet.

Eetbare planten kunnen giftige stoffen bevatten

Veel van de planten die we dagelijks eten, bevatten gifstoffen die gevaarlijk kunnen zijn als je ze in zeer grote hoeveelheden binnenkrijgt of als ze niet worden bereid.

Sperziebonen

Bevatten het gif fasine, dat maagpijn en krampen veroorzaakt. Dat wordt vernietigd door hitte, en sperziebonen moeten dus altijd worden gekookt alvorens ze te eten.

Rode peper

Bevat vanillylaminen, die bij consumptie van grote hoeveelheden ernstige branderigheid, geïrriteerde slijmvliezen en maagpijn kunnen veroorzaken. Melk verlicht echter de irritatie omdat melkvet de giftige stoffen oplost.

Citrusvruchten

Het sap van citrusschillen bevat furocumarinen, die huidirritatie en blaren kunnen veroorzaken als de huid aan zonlicht wordt blootgesteld.

Aardappel

Bevat glycoalkaloïden, die misselijkheid en braken kunnen veroorzaken. Eet daarom nooit rauwe aardappelen en vermijd groene delen van aardappelen, omdat die de hoogste concentratie gif bevatten.

Tabaksplant

De tabaksplant bevat de alkaloïde nicotine, die misselijkheid, ademhalingsproblemen en trillingen kan veroorzaken, plus diverse bijwerkingen bij roken.

Komkommer

Komkommer behoort tot de pompoenfamilie. Deze bevat de bittere cucurbitacinen, die irritatie van de slijmvliezen en slikproblemen kunnen veroorzaken. De plant smaakt echter zo bitter dat je hem meestal meteen weer uitspuugt en zo vergiftiging voorkomt.

Rabarber

Rabarber bevat oxaalzuur, dat in een hoge dosis branderigheid en braken kan veroorzaken. De meeste gifstoffen zitten echter in de bladeren, waardoor vergiftiging niet voor de hand ligt.

Jeneverbes

De jeneverbes bevat etherische oliën die de huid kunnen irriteren en, in zeer hoge doses, de nieren aantasten. Verwant aan de jeneverbes is de zevenboom, die meer toxinen bevat en in het verleden als abortivum werd gebruikt.

Wolfskers

Wolfskers - een giftige plant die in de buurt van bebouwing groeit

giftige planten - Wolfskers

De giftige plant wolfskers heeft zeer giftige zaden die gezichtsstoornissen en hallucinaties kunnen veroorzaken.

© Shutterstock
  • Gifstof: Atropine, dat hallucinerend werkt.
  • Dodelijkheid: Voor volwassenen zijn tien bessen van de wolfskers dodelijk, voor kinderen drie.
  • Symptomen: Dorst, gezichtsstoornissen en buikpijn.
  • Wat te doen: Drink water, wek braken op bel een dokter bij bewustzijnsstoornissen.

Wolfskers is een giftige plant die circa 1 meter hoog wordt. Hij heeft zwarte bessen en groeit bij struikgewas, grindgroeven en bebouwing.

Net als de doornappel behoort hij tot de nachtschadefamilie, die giftige alkaloïden bevat.

Wolfskers wordt ook belladonna (mooie vrouw) genoemd omdat je van de bes grote pupillen krijgt. Romeinse vrouwen zouden hem hebben gebruikt om er aantrekkelijker uit te zien.

Rood peperboompje

Rood peperboompje - een giftige plant die je niet moet eten of aanraken

giftige planten - Rood peperboompje

Het giftige peperboompje kan ernstige huiduitslag veroorzaken als de bast of vruchten tegen de huid gewreven worden.

© Shutterstock
  • Gifstof: Daphnine, dat de huid irriteert en kankerverwekkend is. Het rood peperboompje kan dodelijk zijn bij consumptie en ernstig eczeem veroorzaken bij aanraking.
  • Dodelijkheid: Voor volwassenen zijn 10 à 12 bessen dodelijk.
  • Symptomen: Buikpijn, bloederige diarree en krampen.
  • Wat te doen: Drink water, wek braken op en bel een dokter.

Het rode peperboompje is een giftige struik die 1 meter hoog kan worden en te herkennen is aan zijn lange, groene bladeren en felrode besjes.

De plant groeit bij vochtige bossen en op kalkrijke grond.

Met het gif, dat de huid irriteert, werd vroeger de pijn van reuma bestreden, en bedelaars zouden het hebben gebruikt om medelijden op te wekken.

Taxus

Taxus - een giftige plant waar kinderen op afkomen

giftige planten - Taxus

Taxus is een van de giftige planten waar kinderen het meest door vergiftigd worden, omdat zijn rode besjes er zo lekker uitzien.

© Shutterstock
  • Gifstof: Taxine, dat de hartslag vertraagt. Taxusvergiftiging kan hartkloppingen en hartstilstand veroorzaken.
  • Dodelijkheid: Voor volwassenen is ca. 50 gram taxusnaalden, een paar eetlepels, dodelijk.
  • Symptomen: Misselijkheid, braken en hartproblemen kort na consumptie.
  • Wat te doen: Drink water en bel een dokter.

De taxus, venijnboom of ijf heeft groenblijvende, naaldvormige bladeren en rode bessen.

De giftige plant groeit in tuinen, parken en sommige bossen. In de middeleeuwen werd de taxus vanwege zijn buigzaamheid gebruikt voor het maken van bogen.

De taxus ziet er uitnodigend uit, en zijn rode bessen zijn aantrekkelijk voor kinderen. Dieren worden vaak vergiftigd als ze per ongeluk met taxustakken gevoerd worden.

In 2007 stierven twee beren in een Deense dierentuin omdat een oppasser niet wist hoe giftig de plant is.

Wat moet je doen als je vergiftigd bent door een plant?

Het is hartstikke leuk om een taart te versieren met een bloem uit de tuin of een salade te maken met zelfgeplukte bladeren en bessen. Maar kijk uit met wat je in je mond stopt, zegt Per Mølgaard:

‘Zelf plukken is in de mode. Toen ik klein was, werd daslook niet gegeten, maar nu is het overal en kan het gevaarlijk zijn als het verward wordt met herfsttijloos of lelietjes-van-dalen. Eet dus alleen wat je kent.’

Voordat je uit plukken gaat, is het daarom aan te bevelen om uit te zoeken welke planten in de streek groeien, hoe ze eruit zien en op welke giftige planten ze kunnen lijken.

Meestal gaat het goed als je zelfgeplukte planten eet, maar als het toch misgaat, is het altijd een goed idee om veel water te drinken en te proberen de giftige plant uit te braken.