GABRIEL UGUETO
Tegning af Iktyosaurer

Paleontologen lossen mysterie van het fossielenkerkhof op

Decennialang hebben wetenschappers zich het hoofd gebroken over een mysterieus massagraf van een enorme oceaanreus. Nu lijkt het mysterie opgelost.

Waarom stierven 230 miljoen jaar geleden minstens 37 zeereptielen ter grootte van een schoolbus op precies dezelfde locatie in wat nu Nevada is?

Deze vraag heeft paleontologen tientallen jaren beziggehouden, en er zijn diverse theorieën geopperd over het mysterieuze fossielenkerkhof van de enorme dieren, zogeheten ichthyosauriërs.

Een theorie was dat de prehistorische reuzen massaal strandden door gifstoffen uit algen. Maar nu denken onderzoekers van onder meer het Smithsonian National Museum of Natural History aan een heel andere verklaring, namelijk dat de fossielen daar liggen dankzij een bijzondere gewoonte die de zeereuzen met sommige zeezoogdieren van nu gemeen hebben.

Ichthyosauriërs waren dolfijnachtige mastodonten die in de tijd van de dino’s de oceanen beheersten. Hun grootte kon variëren van één tot wel ruim 20 meter. Hier zie je de kaak en tanden van de oerreus.

© Natural History Museum of Utah / Mark Johnston

Foetussen en baby’s gevonden

De onderzoekers gebruikten 3D-scans om het gebied en de fossielen in het Berlin-Ichthyosaur State Park in het noordwesten van Nevada te analyseren.

Ook bestudeerden ze de chemische samenstelling van gesteenten rond de fossielen. Daar vonden ze geen aanwijzingen voor een plotselinge toename van bijvoorbeeld de algengroei, zoals een theorie luidde.

Bovendien merkten de paleontologen dat ze vooral fossiele resten vonden van volwassen ichthyosauriërs – geen jongen. Ze vonden echter wel verschillende kleine ichthyosaurusbotten en -tanden. De doorbraak volgde toen uit zogeheten micro-CT-scans bleek dat het kleine botjes en tanden van ongeboren en pasgeboren ichthyosauriërs waren.

Een lange weg afgelegd

Volgens de onderzoekers toont dit aan dat de zeedieren waarschijnlijk een lange weg naar het gebied hebben afgelegd om hun jongen te kunnen baren in een veilig deel van de oceaan, zonder roofdieren. En dat het huidige Nevada waarschijnlijk talloze generaties en honderdduizenden jaren lang de kraamkamer van de oude reuzen was.

’s Werelds grootste dier
© Shutterstock & Nicolai Aaroe

Lees ook:

Op die manier komt het gedrag van de zeereptielen overeen met dat van walvissoorten van nu, zoals blauwe vinvissen en bultruggen, die routinematig oceanen oversteken om te baren in gebieden waar weinig roofdieren zijn.

‘Nu hebben we bewijs dat dit gedrag maar liefst 230 miljoen jaar teruggaat,’ vertelt eerste auteur Neil Kelley in een persbericht.