Zo’n 650 miljoen jaar geleden brak er een ijstijd aan op aarde. Een groot deel van het oppervlak raakte bedekt met gletsjers, en de planeet zag eruit als één grote sneeuwbal.
Wetenschappers snappen niet goed hoe het leven deze extreme ijstijd overleefde en waarom er kort daarna een explosie van complexe levensvormen plaatsvond, aangewakkerd door een sterke toename van zuurstof in de atmosfeer.
Maar nu hebben ze wellicht een deeltje van de verklaring gevonden – hoog in de Himalaya.
Daar ontdekten onderzoekers van het Indian Institute of Science en de Niigata University in Japan minerale afzettingen met waterdruppels, die mogelijk overblijfselen zijn van een oceaan die circa 600 miljoen jaar geleden bestond.
In de afzettingen vonden de onderzoekers o.a. calcium- en magnesiumcarbonaat, en analyses bevestigden dat de monsters inderdaad uit een oude oceaan komen en niet uit een andere bron.
‘We hebben een tijdcapsule gevonden voor de oerzeeën,’ zegt Prakash Chandra Arya, PhD aan het Indian Institute of Science en hoofdauteur van het onderzoek, dat is gepubliceerd in het tijdschrift Precambran Research.
Langzaam groeiende organismen speelden een rol
Volgens de onderzoekers brachten de laboratoriumanalyses van de afzettingen een lange periode van lage calciumtoevoer aan het licht – waarschijnlijk omdat er weinig water en voedingsstoffen uit rivieren werden aangevoerd.
‘In deze tijd was er geen beweging in de zeeën en dus ook geen calciumtoevoer,’ zegt Sajeev Krishnan, hoogleraar aan het Indian Institute of Science, in een persbericht.
De onderzoekers denken dat het gebrek aan calcium waarschijnlijk ook heeft geleid tot een tekort aan voedingsstoffen, wat mogelijk gunstig was voor langzaam groeiende, fotosynthetische cyanobacteriën die wellicht meer zuurstof aan de atmosfeer hebben toegevoegd.