In het zuidwesten van Namibië ligt de Namibwoestijn, die zich uitstrekt over zo’n 50.000 vierkante kilometer.
De woestijn herbergt enkele van de grootste zandduinen op aarde en zou zeker 80 miljoen jaar oud zijn. Maar het zand herbergt ook een mysterie dat wetenschappers al bijna een halve eeuw bezighoudt.
zo’n 80-140 kilometer van de Atlantische kust bevinden zich namelijk miljoenen cirkels, elk een paar meter breed, die samen een karakteristiek patroon vormen.
Meerdere theorieën
De cirkels hebben een diameter van 2 tot 10 meter en liggen circa 10 meter uit elkaar.
De twee meest gangbare theorieën waren tot nu toe dat de zogeheten feeëncirkels ofwel door termieten zijn gemaakt, ofwel door planten, die zich zo organiseren dat ze het schaarse water optimaal kunnen benutten.
Maar in 2016 werden vergelijkbare cirkels ontdekt in Australië – en hier kon er geen verband worden gelegd met termieten.
Het gras ging dood
In het nieuwe onderzoek maakten twee goede regenseizoenen het mogelijk om het gras in het landschap voor en na de regenval te bestuderen.
Met 12 vochtmeters werd de beweging van het water door de zandlagen gevolgd.
Met behulp van speciale sensoren konden de onderzoekers de vochtigheid meten en daarmee ook verschillen in de beweging van het water binnen en buiten de cirkels.
De resultaten lieten zien dat het gras binnen de cirkels ongeveer 10 dagen na regenval begon af te sterven. Na 20 dagen was het helemaal dood, terwijl het gras buiten de cirkels floreerde.
Overlevingstactiek
De metingen komen overeen met eerdere onderzoeken, waaruit bleek dat het water zich snel en horizontaal door het zand verplaatst – over ruim 7 meter afstand zelfs – waardoor een soort reservoir ontstaat dat het gras aan de randen in stand helpt houden.
Een rupsenaanval start een signaal dat zich snel naar alle cellen van de plant verspreidt.
Lees ook:
Zo worden de planten een soort ingenieurs van hun eigen ecosysteem, waardoor ze in het droge gebied kunnen overleven. De tactiek is vooral interessant in het licht van de klimaatverandering en de toenemende droogte in bepaalde regio’s.