Het is geen nieuws dat de rotatieas en de hellingshoek van de aarde veranderen. Sterker nog, dat proces is verantwoordelijk voor de wisselende seizoenen.
Maar sinds de mens water uit de grond begon op te pompen, onder meer om te koken en akkers te bevloeien, is de aarde aanzienlijk meer gekanteld dan vroeger.
Dat is de conclusie van een internationaal onderzoeksteam onder leiding van de Zuid-Koreaanse Seoul National University na het analyseren van data van de beweging van watermassa’s op aarde en de rotatieas van de planeet tussen 1993 en 2010.
Ze konden namelijk zien dat de hellingshoek tot nu bijna 80 centimeter is verschoven. En dat kan op termijn het klimaat beïnvloeden, schrijven de onderzoekers in het tijdschrift Geophysical Research Letters.
Als je je de aarde voorstelt als een draaiende tol, dan zal de onzichtbare rotatieas heen en weer bewegen al naargelang de watermassa’s op aarde naar verschillende plekken verplaatst worden.
Dat verschijnsel is al bekend sinds 2016, maar het is nog steeds een relatief nieuw onderzoeksgebied. Lange tijd hebben we alleen het smelten van ijsmassa’s verantwoordelijk gehouden voor het verplaatsen van watermassa’s.
Daarom gingen de onderzoekers achter de nieuwe ontdekking aan de slag met de verhouding tussen veranderingen in de rotatieas en de verplaatsing van water door het smelten van ijskappen en gletsjers.
Hun modellen konden de verschuiving van de rotatieas niet helemaal verklaren, en dus besloten ze ook het oppompen van grondwater mee te nemen.
Her har forskerne sammenlignet den observerede rotationsakseforskydning (den røde pil) med forskydning uden medregning af grundvand (blå stiplet pil) og forskydning med grundvand (blå pil). Det tætte forhold mellem den røde og blå pil understøtter forskernes konklussion om, at pumpning af grundvand påvirker, at aksen har rykket sig.
Oppompen van grondwater toegevoegd
Eerdere klimaatmodellen laten zien dat we tussen 1993 en 2010 maar liefst 2150 gigaton grondwater hebben opgepompt, wat een wereldwijde zeeniveaustijging van 6,24 millimeter heeft veroorzaakt.
Door het oppompen van grondwater toe te voegen aan de modellen, klopte de verhouding tussen de verdeling van watermassa’s en de verschuiving van de rotatieas wel.
Ze observeerden dat de geografische noordpool tussen 1993 en 2010 met gemiddeld 4,35 centimeter per jaar naar het oosten is verschoven.
Daarom denken de onderzoekers dat de rotatieas sinds 1993 78,5 centimeter is verschoven.
‘Ik ben blij dat we de onbekende oorzaak van de afwijking van de rotatieas hebben gevonden,’ vertelt een van de onderzoekers, Ki-Weon Seo, in een persbericht.
‘Aan de andere kant – als aardbewoner en vader – ben ik verbaasd en bezorgd door het feit dat het oppompen van grondwater het zeeniveau ook beïnvloedt.’
Hoeveel invloed deze door mensen veroorzaakte verschuiving heeft, is onbekend, maar de wetenschappers denken dat de temperaturen en het zeeniveau er op de lange termijn verder door kunnen stijgen.