Een tsunami van bijna 75 meter hoog zal de nederzettingen rond Karrat Fjord aan de westkust van Groenland overspoelen als een grote berghelling in zee stort.
Na jaren van metingen en berekeningen slaan geologen alarm, nu een grote rotsmassa met een gevaarlijke snelheid op een afgrond afstevent.
In het ergste geval zal de tsunami de wankele infrastructuur van de kleine gemeenschappen wegvagen, met fatale gevolgen.
Dodelijke golf zette geologen op het spoor
Sinds 2017 houdt de geologische dienst van Denemarken en Groenland (GEUS) de bergen rond Karrat Fjord goed in de gaten. Daar wonen rond de 1200 mensen, van wie de meeste in de plaats Uummannaq.
Het onderzoek werd geïntensiveerd nadat aardverschuivingen in 2017 een kleine tsunami veroorzaakten waarbij vier mensen omkwamen, negen gewond raakten en verschillende huizen de zee op werden gesleurd.
De tsunami trof vooral de twee gehuchten Nuugatsiaq en Illorsuit, die nu verlaten zijn.
Om een soortgelijke ramp in de toekomst te voorkomen, is GEUS begonnen met een grondig onderzoek van de bergen Karrat 1 en Karrat 2, die de ramp hebben veroorzaakt.
Maar ze werden zich al snel bewust van een tweede en grotere bedreiging – van een naburige berg, Karrat 3.
Enorme flank op weg naar de diepte
Uit satellietbeelden en berekeningen van het Noorse technologische instituut leiden geologen af dat het slechts een kwestie van tijd is voordat meer rotsen in de Karrat Fjord vallen en tot de volgende natuurramp leiden.
De flanken van de Karrat 1 en 2 blijken zich met 1 centimeter per week te verplaatsen en de instorting nabij te zijn. Gelukkig zal een vloedgolf vanaf hier alleen de reeds geëvacueerde nederzettingen treffen.
Delen van een 3 vierkante kilometer grote flank van de Karrat 3 bewegen echter nog sneller, en door een aardverschuiving hier zou volgens GEUS een rampzalige tsunami over de plaatsen langs de fjord spoelen.
De tsunami zal de gehuchten en Uummannaq ongeveer een half uur na een aardverschuiving bereiken, berekenen deskundigen, maar ze kunnen nog niet zeggen wanneer de ramp zal toeslaan.
Geologen weten ook niet waarom de bergen in dit gebied zo snel bewegen, maar ze vermoeden dat het ligt aan de klimaatveranderingen, stijgende temperaturen en ontdooiende permafrost.
Kwetsbare infrastructuur maakt het nog erger
In het ergste geval zal de tsunami de dunbevolkte gebieden treffen in de winter, wanneer het voortdurend donker is en het ijs te dik om doorheen te varen. In dat geval zou een tsunami van de Karrat 3 fatale gevolgen kunnen hebben.
Het gezondheidscentrum in Uummannaq zal waarschijnlijk onder water komen te staan en er is al een tekort aan gekwalificeerde reddingswerkers in het gebied.
Bovendien zal de golf elektriciteitscentrales op het platteland verpletteren en zal het mobiele netwerk binnen vijf tot tien uur zonder stroom komen te zitten.
De bewoners zullen ingesloten raken en waarschijnlijk van drinkwater en warmte verstoken zijn.