Wanneer is het het minst schadelijk om de haard aan te steken?
Ik heb geen zin om kou te lijden, maar ik wil mijn buren ook geen overlast van schoorsteenrook bezorgen. Zijn er bepaalde weertypen waarbij het beter is de kachel aan te steken dan andere?
Het is het minst schadelijk om de haard aan te steken als het zacht winterweer is en het waait. Dit weertype zorgt namelijk voor een dikke grenslaag in de atmosfeer.
De grenslaag wordt ook wel de menglaag genoemd, omdat de deeltjes die vanaf het aardoppervlak worden uitgestoten zich daarin snel mengen. In een dikke menglaag is de lucht erg turbulent, wat betekent dat de wind niet alleen horizontaal maar ook verticaal waait.
Haardweer houdt deeltjes bijeen
Hoe dikker de menglaag, hoe meer lucht waarmee de schadelijke deeltjes van de haard zich mengen. Daarmee is de concentratie deeltjes lager en bezorg je je buren minder overlast.
De dikte van de menglaag varieert per locatie, per seizoen en per dag. Op een winderige zomerdag kan de bovengrens enkele kilometers boven de grond liggen, terwijl hij op een rustige winterdag maar 100 meter laag kan zijn.
Helaas steken we de haard meestal aan bij koud en stil weer. Dus het koude en windstille weer vergroot niet alleen de behoefte om de haard aan te steken – het is ook het weer waarin de buren het meeste last hebben van de schoorsteenrook.
Rook is verstikkend bij temperatuurinversie
1. Temperatuurdaling vergroot de vermenging
Normaal is de atmosfeer het warmst aan het aardoppervlak en hogerop koeler, waardoor de lucht stijgt. Die stijging zorgt voor menging, waardoor rook omhoog en weggetrokken wordt.
2. Warmte straat de ruimte in
Winterweer en een heldere hemel kunnen de temperatuur omkeren, doordat de warmte van het aardoppervlak ongehinderd de ruimte in straalt. Dit koelt het aardoppervlak en de lucht er vlak boven af.
3. Rook stoot tegen het plafond
De omkering wordt temperatuurinversie genoemd. Die brengt een plafond in de atmosfeer aan, waardoor rook er niet doorheen kan en er boven de bodem hoge concentraties worden bereikt.