De laatste 40 jaar zijn in Noord-Amerika 1,5 miljard vogels gered als direct gevolg van strengere regulering van ozonverontreiniging. Dit komt overeen met 20 procent van de totale vogelpopulatie.
Onderzoekers van Cornell University en de University of Oregon in de VS komen tot die conclusie, die verrassend is, omdat de ozonregulering niet is ingevoerd om vogels te redden, maar om mensen te beschermen.
Met andere woorden, het is een prettige bijkomstigheid.
Ozongas tast luchtwegen aan
Ozon komt van nature voor in de stratosfeer, waar het een beschermlaag vormt die de gevaarlijke uv-straling van de zon absorbeert.
Maar ozon kan ook aan het aardoppervlak ontstaan wanneer stikstoffilters en vluchtige organische stoffen – die beide door mensen worden uitgestoten uit auto’s, fabrieken en dergelijke – een verbinding met elkaar aangaan.
En als ozon wordt ingeademd door mensen en andere dieren, is het niet langer beschermend, maar gevaarlijk voor onze luchtwegen.
Ozon bestaat uit drie zuurstofatomen, en ze kunnen een zuurstofreactie uitlokken als ze in contact komen met moleculen in onze luchtwegen en slijmvliezen.
De chemische bindingen tussen de moleculen worden verbroken en op nieuwe manieren herschikt met de extra zuurstofatomen – en dit kan leiden tot acute ontstekingen.
Het vermogen van de slijmvliezen om bescherming te bieden tegen microben en giftige chemicaliën, verzwakt, waardoor de luchtwegen zich beginnen samen te trekken om beschermend vocht aan te maken. En dat maakt het moeilijker om te ademen.
Zonder inmenging zijn 4,5 miljard vogels weg
Onderzoekers uit de VS zetten het aantal vogels in verschillende regio’s de afgelopen 15 jaar af tegen luchtkwaliteitsmetingen en beleidsinterventies.
Ze vonden een duidelijk verband tussen de regelgeving inzake luchtkwaliteit en het aantal vogels.
Al zijn de Noord-Amerikaanse vogelpopulaties sinds 1970 met 3 miljard gedaald, zonder de strengere ozonregulering zou dit volgens onderzoekers 4,5 miljard zijn.
Ozonvervuiling treft vooral kleine trekvogels – mus, vink, fitis – die 86 procent van de vogelpopulatie in de VS uitmaken.
Behalve de schade aan de luchtwegen van de vogels heeft ozon ook een nadelig effect op de insecten en planten die de voedselbasis van de vogels vormen.